انتقاد ژاله صامتی از فعالیت مجازی بازیگران

ایلنا نوشت: ژاله صامتی می‌گوید: اگر می‌خواهید مردمی باشید، اتوبوس و مترو سوار شوید. شما نمی‌توانید در برج فلان بنشینید و با ماشین آخرین مدل از پارکینگ بیرون بیایید و از مکان‌های خاص خرید کنید و هیچ ارتباطی با مردم هم نداشته باشید، بعد ادعادی مردمی بودن کنید.

واکنش سلبریتی‌ها در مسائل مختلف اجتماعی و سیاسی به عنوان یکی از عوامل تاثیرگذار در جامعه تنها مختص ایران نبوده و سلبریتی‌ها در مقیاس جهانی نیز از چنین ابزاری برخوردار هستند اما تفاوت از جایی آغاز می‌شود که هجمه‌ای شدید علیه سلبریتی‌ها به راه افتاد. درباره این موضوع با ژاله صامتی (بازیگر سینما، تئآتر و تلویزیون) گفتگو کردیم.

شما مخالف حرف زدن در فضای مجازی هستید. آیا معتقدید که هنرمند باید این توانایی را داشته باشد که از طریق هنرش مشکلات جامعه خود را به نمایش بگذارد؟

دقیقا. ما اصلا آدم حرف زدن نیستیم، ما آدم اجرایی هستیم. اگر قرار بود که آدم حرف زدن باشیم، به پشت میزهایمان می‌رفتیم و در مورد مسائل مختلف حرف می‌زدیم. کار بازیگر کار اجرایی است و نیازی به حرف زدن ندارد. می‌توان یک خط داستان را برداشت، به صحنه رفت و دو ساعت قصه را تحویل تماشاگر داد.

این آدم‌هایی که اکنون در فضای مجازی، مدام درباره‌شان حرف می‌زنند، اصلا آدم‌هایی نیستند که در حال انجام کار باشند. خیلی از آنها حتی سال‌هاست که جلوی دوربین نرفته و شخصا اسم آنها را از همین طریق (فضای مجازی) می‌شناسم. به نوعی وقتی می‌گویند که همکار شما هستند، واقعا نمی‌دانم آن خانم یا شخص دیگر، بازیگر هستند یا به کار دیگری مشغولند. اما برخی دوستان آمده‌اند که مطرح باشند و می‌خواهند با حاشیه‌سازی آدم‌های بزرگی شوند. در صورتی که اگر شما بازیگران، نویسندگان و کارگردانانی که در حال کار هستند را رصد کنید، خواهید دید که یک خط اضافه هم در این فضا نمی‌نویسند و کار عجیب و غریب انجام نمی‌دهند.

یعنی رویکرد برخی از بازیگرانی سبب شده تا این هجمه علیه هنرمندان شکل بگیرد. حالا چه باید کرد؟

برخی افراد از رستوران رفتن، سفر رفتن و موارد مختلف زندگی شخصی خود پست می‌گذارند. در مقابل من سالی به ۱۲ ماه هیچ پستی را نشر نمی‌دهم، مگر اینکه بخواهم از شغلی یا کسی حمایت کنم. فردی به من می‌گفت تو این همه از کارهای دانشجویان تئاتر تبلیغ می‌گذاری، ممکن است که سوءتفاهم شود و عده‌ای بگویند که احتمالا از آنها پول می‌گیرد، گفتم اگر با یک پست از یک گروه ناشناخته تئاتر کسی فکر می‌کند که من از آنها پول گرفته‌ام، بگذار هر فکری که دوست دارد بکند. من کار همه هنرجوها و دانشجویان را می‌بینم و از آنها حمایت می‌کنم. چون معتقدم نسل ما در حال رفتن است و نسل دیگری باید جای ما بیایند. پس بهتر اینکه آدم‌هایی بیایند که متخصص باشند.

چند وقت قبل تهیه‌کننده برنامه‌ای تلویزیونی با من تماس گرفت و پیشنهاد اجرا به من داد. به تهیه‌کننده برنامه گفتم خیلی متاسفم که این را می‌گویم ولی راه را غلط می‌روید. اجرای برنامه و به‌طور کل مجری‌گری یک تخصص بوده و بازیگری تخصصی دیگر است که با هم خیلی فرق می‌کنند. متاسفانه ایشان هم تقصیر نداشت و می‌گفت که این در جامعه ما جا نیفتاده و برای آن تعریفی وجود ندارد. گفتم تعریف نشده، چون برای آن تعریف نکرده‌اید که اکنون برخی متوجه این تفاوت نیستند. بازیگری و اجرا هیچ ارتباطی به هم ندارند. بله می‌شود که شما بازیگر باشید، مجری هم باشید. ولی این به آن معنا نیست که من هم بتوانم آن کار را انجام دهم. یعنی فکر کنم چون بازیگر هستم، مجری هم می‌توانم باشم. اگر همه چیز تفکیک شود و ما یاد بگیریم که هر کس کار خودش را درست انجام دهد و افراد در جایگاه خودشان باشند، اتفاق خیلی خوبی خواهد افتاد. کار بازیگر روی صحنه بوده و رسالت دیگری دارد.

یک زمان هست که من در حال تئاتر کار کردن هستم، برای تبلیغات و جذب مخاطب، از پشت صحنه تئاتر و یا تمرین‌های کار فیلم می‌گذارم، آن یک تعریف دیگر بوده که در راستای کار است. ولی وقتی از آبگوشت خوردن در خانه‌ام و خوش و بش کردن با خانواده‌ام فیلم بگیرم و برای مردم منتشر کنم، اسم آن مردمی نمی‌شود؛ این یعنی من حدود خانوادگی‌ام را رعایت نکردم. بعد جالب است که همین دوستان وقتی که در کامنت‌ها برایشان چیزهایی می‌نویسند، معترض می‌شوند. اگر می‌خواهید مردمی باشید، اتوبوس و مترو سوار شوید. شما نمی‌توانید در برج فلان بنشینید و با ماشین آخرین مدل از پارکینگ بیرون بیایید و از مکان‌های خاص خرید کنید و هیچ ارتباطی با مردم هم نداشته باشید، ولی نمی‌توان اینطور فکر کنید، چون هنگام شام خوردن در بالکن خانه از طریق فضای مجازی با مردم حرف زدید، مردمی شدید؛ نه اینطور نیست. هروقت با مردم اتوبوس و تاکسی سوار شدید و بین آنها چرخیدید و باهم به پارک و پاساژ و جاهای مختلف رفتید، می‌توانید بگویید که من مردمی هستم. همین دوستان با این سبک از زندگی در مورد همه چیز هم اظهارنظر می‌کنند. خب این رفتارها غلط است.

فضای مجازی که به سلبریتی‌ها چنین قدرتی را داده، چقدر می‌تواند علیه آنها عمل کند مثلا موجب سقوط یک بازیگر و حذف او شود؟

از شما می‌پرسم اکنون مگر چنین اتفاقی رخ نداده و افرادی حذف نشده‌اند؟ اتفاقا این موضوع برای خیلی‌ها رخ داده و اکنون نیز برای برخی دیگر در حال اتفاق افتادن است. دلیل این مسئله همین فضای مجازی بوده که به ضررشان عمل کرده است. چراکه وقتی مردم این افراد را نمی‌دیدند و از آنها خبر نداشتند، مقداری دلشان برای آنها تنگ می‌شد. اما الان که آنها را مرتب از نزدیک می‌بینند، این موضوع کم‌کم دافعه ایجاد کرده و برایشان چندش‌آور می‌شود. به نوعی از یک جا به بعد دیگر برای تماشاگر جاذبه‌ای ندارد.

فضای مجازی قطعا به همان اندازه که فکر می‌کنند مفید بوده، می‌تواند مخرب باشد. از نظر من اتفاقا از شروعش مخرب است. اگر در فضای مجازی دوری بزنید، متوجه می‌شوید که چه کسانی در این فضا اینقدر فعال هستند و درباره همه چیز اظهارنظر می‌کنند. خیلی از این افراد کسانی هستند که یا کاری به آنها پیشنهاد نمی‌شود یا سال‌هاست که به صحنه نرفته‌اند. یعنی جزو افرادی بودند که خیلی فعال نبودند. این دوستان فکر می‌کنند حاشیه داشتن برای آنها خیلی بهتر است.