ستاد تنظیم بازار مقصر جوجه‌کُشی است؟

خبرگزاری تسنیم: غلامعلی فارغی رئیس انجمن صنفی تولیدکنندگان جوجه یک‌روزه کشور معدوم‌سازی جوجه‌ها را یک کار معمول می‌داند و می‌گوید معدوم‌سازی جوجه خروس‌های یک روزه برای واحد‌های مرغ تخمگذار انجام می‌شود و در واحد‌های مرغ مادر نیز جوجه‌های نارس را معدوم می‌کنند، اما این اتفاق اخیر در شرایطی رخ داد که راهی دیگری برای تولیدکنندگان جوجه یک روزه وجود نداشت وگرنه جوجه‌ها را معدوم نمی‌کردند.

غلامعلی فارغی در این‌باره اضافه می‌کند: در معدوم‌سازی‌های حجیم مانند اتفاق اخیر بیش از ۱۰ میلیون تخم مرغ نطفه‌دار و جوجه نارس نابود شدند، چون خریداری نداشتند، اما در معدوم‌سازی‌های محدود مزارع مرغ مادر در هر بار حدود ۱ تا ۳ درصد جوجه‌ها را از بین می‌برند که شامل جوجه‌های نارس و تخم‌مرغ‌های نطفه‌دار می‌شود.

به‌گفته فارغی آنچه در فیلم اخیر دیده شد، جوجه‌های نارس و تخم‌مرغ‌های نطفه‌دار بودند جوجه‌هایی که تا دو روز دیگر رسیده می‌شدند و قابلیت انتقال به واحد‌های گوشتی را پیدا می‌کردند.

او تأکید می‌کند: هیچگاه واحد‌های مرغ مادر اقدام به کشتار جوجه‌ها نمی‌کنند و در زمان مورد نظر هم به‌دلیل اینکه واحد‌های گوشتی از خرید جوجه خودداری کردند تصمیم گرفته شد تا تخم‌مرغ‌های نطفه‌دار در واحد‌های مرغ مادر حذف شوند و آنچه هم که معدوم شد جوجه‌های نارس بودند.

رییس انجمن ملی طیور ایران در ادامه این گفتگو اظهار می‌دارد: در پی شیوع ویروس کرونا و کاهش ۴۰ درصدی مصرف مرغ در کشور، هم‌اکنون مازاد مرغ‌ها در مرغداری‌ها مانده و جا برای جوجه‌ریزی جدید باز نشده بنابراین تولیدکنندگان جوجه‌های یک روزه نیز باید تخم‌مرغ‌های نطفه‌دار را از بین ببرند.

فارغی به واکاوی دلایل این اتفاق می‌پردازد و با اشاره به نقش پررنگ شرکت پشتیبانی امور دام و ستاد تنظیم بازار در وقوع آن تصریح می‌کند: عدم تحرک‌بخشی نظام تصمیم‌گیری کشور ازجمله ستاد تنظیم بازار و دیگر دوایر دولتی باعث شد تا میلیون‌ها تخم‌مرغ نطفه‌دار و جوجه نارس معدوم شود و واحد‌های تولیدی مرغ مادر و مرغ گوشتی ماهانه بین ۱۲۰۰ تا ۱۳۰۰ میلیارد تومان زیان ببینند. او اضافه می‌کند در حال حاضر حدود ۷۰۰ واحد مرغ مادر و ۲۰ هزار واحد مرغ گوشتی در کشور فعالند که در ماه‌های اسفند و فروردین درمجموع نزدیک به ۲۶۰۰ میلیارد تومان خسارت دیدند که این رقم برای واحد‌های مرغ مادر در هر ماه بیش از ۳۵۰ و برای واحد‌های گوشتی بیش از ۹۰۰ میلیارد تومان بوده است.

عضو کمیسیون کشاورزی و صنایع وابسته اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی اتاق ایران بر این باور است که این ضرر و زیان واحد‌های تولید مرغ گوشتی و جوجه یک‌روزه تا پایان خرداد ادامه دارد در حالیکه می‌شد با برنامه‌ریزی مناسب و کاهش تولید از اسفندماه پارسال جلوی این خسارات را گرفت. در این راستا شرکت پشتیبانی امور دام می‌توانست با ورود به موقع و خرید تخم‌مرغ به شکل خوراکی و فروش آن جلوی معدوم‌سازی جوجه یا تخم‌مرغ نطفه‌دار را بگیرد، اما این اتفاق در سال جهش تولید افتاد و تولید به جای اینکه توسعه پیدا کند دارد زمینگیر می‌شود.

به‌گفته وی شرکت پشتیبانی امور دام می‌توانست با تحویل دان و نهاده کافی و نه قطره‌چکانی به مرغداری‌های گوشتی جلوی فاجعه را بگیرد، اما در این زمینه از اختیار کافی برخوردار نیست و اگرچه ستاد تنظیم بازار از همه اختیارات لازم در این زمینه برخوردار بود، اما در عمل کاری نکرد بنابراین مقصر اصلی جوجه‌کُشی‌ها ستاد تنظیم بازار است نه تولیدکنندگان.

فارغی ادامه می‌دهد در نیمه دوم فروردین امسال دسترسی به نهاده‌ها ازجمله ذرت و سویا برای مرغداران سخت شد به طوریکه قیمت ذرت از کیلویی ۱۳۵۰ تومان در اسفند به ۲۷۵۰ تومان و سویا از ۲۴۵۰ تومان به بیش از ۴۵۰۰ تومان رسیده است با این حال مرغداران نتوانستند نهاده‌ای تهیه کنند و واردکننده‌ها هم نتوانستند ارز مورد نیاز را بگیرند در حالیکه ذرت در بنادر است، اما ترخیص و تخلیه نمی‌شود.

او یادآور می‌شود در حال حاضر مرغ‌ها در مرغداری‌ها از یک سو مشتری برای خرید ندارند و از سویی مرغدار نهاده برای خوراک آن‌ها ندارد؛ وزن مرغ‌ها در حال افزایش است و به‌زودی اگر برای کشتار و فروش آن‌ها تدبیری نشود مرغ‌ها از وزن بالا و چاقی تلف می‌شوند و می‌میرند و باید در آینده نزدیک شاهد تلف شدن صد‌ها هزار مرغ گوشتی آماده مصرف باشیم.

کارشناسان صنعت طیور بر این باورند که مرغداران در ایران براساس تکلیف دولتی و نیاز پیش‌بینی شده، تولید می‌کنند. پیش از شیوع ویروس کرونا به تولیدکنندگان جوجه یک‌روزه تکلیف شد ۱۳۵ میلیون تخم‌مرغ نطفه‌دار برای تبدیل شدن به جوجه و سپس مرغ برای تامین نیاز کشور تولید کنند، اما با کاهش تقاضا در پی کاهش مصرف مرغ، امروز وزارت جهاد کشاورزی می‌گوید نیاز کشور حدود ۱۰۰ میلیون قطعه جوجه است و از آن سو تولیدکنندگان جوجه می‌گویند نیاز حدود ۹۰ میلیون قطعه جوجه خواهد بود از این‌رو عددی بین ۴۵ تا ۳۵ میلیون تخم‌مرغ نطفه‌دار مازاد در کشور تولید خواهد شد که به‌طور قطع سرنوشتی غیر از نابودی نخواهد داشت.

با این وجود انجمن صنفی تولیدکنندگان جوجه یک‌روزه کشور پیش‌بینی کرده در اردیبهشت ۹۹ بالغ‌بر ۱۲۷ میلیون و ۸۹۳ هزار و ۵۳۶ قطعه جوجه گوشتی و در خرداد بالغ‌بر ۱۲۴ میلیون و ۳۹۸ هزار و ۶۸۲ قطعه جوجه تولید خواهد کرد در حالیکه تاکنون مقدار جوجه‌ریزی مزارع مرغ گوشتی در اردیبهشت ماه صفر قطعه بوده است.

این انجمن با ارسال نامه‌ای به تاریخ ۲۷ فروردین ۱۳۹۹ به اعضای خود اعلام می‌دارد که به‌رغم مصوبه اخیر ستاد تنظیم بازار مبنی بر تولید ۱۱۵ میلیون قطعه جوجه در فروردین، اما انجمن به این نتیجه رسیده که بالغ‌بر ۱۵ میلیون این رقم مازاد است و واحد‌ها باید از تولید در روز‌های ۳۰ و ۳۱ فروردین خودداری کنند. انجمن همچنین در نامه‌ای به تاریخ ۲۴ فروردین امسال درباره جمع‌آوری تخم‌مرغ نطفه‌دار و ارسال تخم‌مرغ‌ها به سردخانه و اقدام برای صادرات آن برای جلوگیری از خسارت به اعضا اطلاع داده است.

انجمن تولیدکنندگان جوجه یک‌روزه کشور در نامه‌ای هشدارآمیز به تاریخ ۳۰ فروردین ضمن تشکر از همراهی مزارع مرغ مادر کشور در عدم تولید جوجه یک‌روزه در روز‌های ۳۰ و ۳۱ فرودین از مزارعی که اقدام به تولید جوجه کرده خواسته است تا آن‌ها را معدوم نکرده و در صورت انجام این موضوع، عواقب آن بر عهده شرکت‌های خاطی است.