شاخص فلاکت در ایران اوج گرفت

روزنامه توسعه ایرانی: تازه‌ترین گزارش‌های رسمی بیانگر افزایش ۲۶درصدی شاخص فلاکت طی سه سال گذشته و رسیدن آن به عدد ۴۵.۴ درصد است.

مرکز آمار ایران گزارشی از وضعیت اقتصاد کشور در سال گذشته منتشر کرد که بررسی وضعیت شاخص‌های کلیدی اقتصادی در آن قابل تأمل است. اوضاع شاخص‌ها در بخش واقعی اقتصاد نشان می‌دهد که شاخص فلاکت (که وضعیت اقتصادی و اجتماعی یک جامعه را نشان می‌دهد و برای به دست آوردن آن نرخ بیکاری و نرخ تورم را با هم جمع می‌زنند) در پایان سال ۱۳۹۸ به ۴۵.۴درصد رسیده است.

شاخص فلاکت ازجمله شاخص‌های مهم اقتصادی است که مجموعه‌ای از نرخ بیکاری و تورم را در اقتصاد کشور دربرمی‌گیرد و تغییرات آن می‌تواند تبعات اقتصادی و اجتماعی خاص خود را به همراه داشته باشد.

بالاترین نرخ بیکاری در فصل بهار مربوط به استان لرستان با رقم ۲۱درصد است. بهار ۹۸ نرخ بیکاری این استان ۱۶.۹درصد بود. بهار سال گذشته نرخ بیکاری بالای ۲۰درصد برای هیچ‌کدام از استان‌ها گزارش نشده بود

طبق این آمار شاخص فلاکت در سال ۱۳۹۵ معادل ۱۹.۳درصد بوده که با رشد مداوم به ۲۰.۳درصد در سال ۱۳۹۶ و ۳۸.۹در سال ۱۳۹۷ می‌رسد و در ادامه در سال ۱۳۹۸ در فصول مختلف دچار نوسان شده، به‌گونه‌ای‌که در بهار ۴۸.۴، تابستان ۵۳.۱ و پاییز ۵۰.۶ درصد گزارش شده بود و در زمستان به ۴۵.۴درصد کاهش می‌یابد. بر این اساس در مجموع شاخص فلاکت نسبت به سال ۱۳۹۵ حدود ۲۶درصد و در مقایسه با پایان سال ۱۳۹۷ حدود شش درصد افزایش دارد.

ریزش ۲۱درصدی رشد اقتصادی در ۳ سال گذشته

بررسی وضعیت سایر شاخص‌های اقتصادی در بخش واقعی اقتصاد هم نشان می‌دهد که رشد اقتصادی با نفت در سال ۱۳۹۵ حدود ۱۴درصد بوده که با نوسان در سه سال اخیر به منفی ۶.۳درصد در زمستان سال گذشته رسیده است. همچنین رشد اقتصادی بدون نفت از ۹.۲درصد در سال ۱۳۹۵ به منفی ۲.۵درصد در سال گذشته رسید.

اوضاع نرخ تورم نیز بیانگر رشد حدود ۲۸درصدی از سال ۱۳۹۵ تا پایان سال گذشته است که از ۶.۹درصد به ۳۴.۸درصد افزایش یافته است.

کاهش ۱.۵میلیون نفری جمعیت شاغلین در بهار امسال

گزارش تازه مرکز آمار ایران همچنین نشان می‌دهد جمعیت شاغلان کشور در بهار امسال نسبت به بهار سال گذشته حدود یک میلیون و ۵۰۰هزار نفر کاهش یافته است.

براساس تازه‌ترین گزارش مرکز آمار از نیروی کار ایران در بهار ۹۹، تعداد شاغلان در بهار ۹۹ نسبت به مدت مشابه سال قبل یعنی بهار ۹۸ کاهش چشمگیر داشته و جمعیت شاغلین ۱۵ساله و بیشتر در این فصل در بهار ۹۹ برابر ۲۲ میلیون و ۹۶۳هزار نفر بوده در حالی‌که نسبت به فصل مشابه سال قبل تقریباً یک میلیون و ۴۹۸هزار و ۹۲۹ نفر کاهش داشته است. مطابق با آمار جمعیت شاغلین ۱۵ ساله و بیشتر در بهار ۹۸ برابر ۲۴ میلیون و ۴۶۱هزار و ۹۲۹ نفر بوده است.

نرخ بیکاری ۲۴.۵درصد جوانان کشور

طبق این گزارش، نرخ بیکاری جوانان ۱۵ تا ۲۴ ساله در بهار امسال به ۲۴.۵درصد رسیده است. بررسی تغییرات فصلی نرخ بیکاری این افراد نشان می‌دهد این نرخ نسبت به فصل مشابه در سال قبل ۲درصد کاهش یافته است.

بررسی نتایج حاکی از مشهود بودن اثر کووید ۱۹ بر بازار کار کشور در فصل بهار نسبت به فصل مشابه سال قبل است. مطابق این نتایج، جمعیت غیرفعال کشور افزایش و جمعیت شاغل و بیکار کشور (جمعیت فعال) با کاهش ملموسی مواجه شده است.

بررسی نرخ بیکاری افراد ۱۵ساله و بیشتر نشان می‌دهد که ۹،۸درصد از جمعیت فعال (شاغل و بیکار)، بیکار بوده‌اند. بررسی روند تغییرات نرخ بیکاری حاکی از آن است که این شاخص، نسبت به فصل مشابه در سال ۱۳۹۸ حدود ۱.۱درصد کاهش یافته است.

در بهار ۱۳۹۹، به میزان ۴۱درصد جمعیت ۱۵ساله و بیشتر از نظر اقتصادی فعال بوده‌اند، یعنی در گروه شاغلان یا بیکاران قرار گرفته‌اند. بررسی تغییرات نرخ مشارکت اقتصادی حاکی از آن است که این نرخ نسبت به فصل مشابه در سال قبل (بهار ۱۳۹۸) ۳.۷درصد کاهش یافته است.

جمعیت شاغلین ۱۵ ساله و بیشتر در این فصل ۲۲ میلیون و ۹۶۳هزار نفر بوده که نسبت به فصل مشابه سال قبل تقریباً یک میلیون و 500هزار نفر کاهش داشته است.

بررسی اشتغال در بخش‌های عمده اقتصادی نشان می‌دهد که در بهار ۱۳۹۹، بخش خدمات با ۴۹.۷درصد بیشترین سهم اشتغال را به خود اختصاص داده است. در مراتب بعدی بخش‌های صنعت با ۳۱.۸درصد و کشاورزی با ۱۸.۶درصد قرار دارند.

بررسی نرخ بیکاری گروه سنی ۱۸ تا ۳۵ ساله نیز نشان می‌دهد که در بهار ۱۳۹۹ حدود ۱۶.۷درصد از جمعیت فعال این گروه سنی بیکار بوده‌اند. این در حالی است که تغییرات فصلی نرخ بیکاری این افراد نشان می‌دهد این نرخ نسبت به بهار ۱۳۹۸، به میزان ۱.۵درصد کاهش یافته است.

بررسی سهم اشتغال ناقص جمعیت ۱۵ ساله و بیشتر نشان می‌دهد که در بهار ۱۳۹۹ حدود ۷.۹درصد جمعیت شاغل، به دلایل اقتصادی (فصل غیرکاری، رکود کاری، پیدا نکردن کار با ساعت بیشتر و...) کمتر از ۴۴ ساعت در هفته کار کرده و آماده برای انجام کار اضافی بوده‌اند. این در حالی است که ۳۳.۵درصد از شاغلین ۱۵ساله و بیشتر، ۴۹ ساعت و بیشتر در هفته کار کرده‌اند.

36درصد بیکاران تحصیلات عالیه دارند

بررسی جداول آماری این گزارش همچنین نشان می‌دهد که نرخ بیکاری جمعیت ۱۵ساله و بیشتر فارغ‌التحصیل آموزش عالی در بهار امسال به میزان 13.5درصد بود که نسبت به مدت مشابه سال قبل 3.3درصد کاهش نشان می‌دهد که ناشی از کاهش جمعیت فعال کشور است.

در فصل گذشته (بهار ۹۹)، ۹۰۲هزار و ۴۱۰ نفر فارغ‌التحصیل آموزش عالی بیکار بودند. مقایسه بیکاران فارغ‌التحصیل ۱۵ساله و بیشتر مراکز آموزش عالی در بهار ۹۸ و ۹۹ بیانگر این است که در بهار امسال ۳۰۸هزار و ۴۲۷ نفر از این افراد شغل و فعالیتی را شروع کردند و از جرگه بیکاران خارج شدند. نکته قابل توجه این است که تغییرات نرخ بیکاری در بازه زمانی بهار ۹۸ تا ۹۹ در بین زنان بیشتر از مردان است به‌گونه‌ای که نرخ بیکاری زنان ۵.۲درصد و مردان ۲.۲درصد کم شده است.

نرخ بیکاری مردان فارغ‌التحصیل در بهار امسال ۱۰.۲ و زنان ۲۰.۲درصد بوده است و سهم جمعیت بیکار ۱۵ ساله و بیشتر فارغ‌التحصیلان آموزش عالی در بهار ۹۹ از کل بیکاران ۳۶درصد است که نسبت به بهار ۹۸، کاهش ۴.۴درصدی داشته است.

همچنین در بهار امسال سهم جمعیت شاغل ۱۵ساله و بیشتر فارغ التحصیل آموزش عالی از کل شاغلان ۲۵.۲درصد است که در مقایسه با بهار سال گذشته ۰.۷درصد رشد داشته است.

لرستان؛ صدرنشین بیکاری در کشور

همچنین براساس گزارش مرکز آمار، در بهار امسال ۱۵ استان کشور دارای نرخ بیکاری دو رقمی با کمینه ۴ درصد و بیشینه ۲۱درصد هستند.

اثر کووید ۱۹ بر بازار کار کشور در فصل بهار نسبت به فصل مشابه سال قبل کاملا مشهود است. بهار امسال، جمعیت غیرفعال کشور افزایش و جمعیت شاغل و بیکار کشور (جمعیت فعال) با کاهش ملموسی مواجه شده است

بر این اساس استان‌های خراسان جنوبی با نرخ ۴درصد، اردبیل ۶درصد، ایلام ۶.۵درصد، فارس ۶.۶درصد و خراسان رضوی ۷درصد کمترین نرخ بیکاری را در فصل بهار ۹۹ به خود اختصاص داده‌اند.

بالاترین نرخ بیکاری در فصل بهار که از مرز ۲۰درصد عبور کرده مربوط به استان لرستان با رقم ۲۱درصد است. بهار ۹۸ نرخ بیکاری این استان ۱۶.۹درصد بوده است. بهار سال گذشته نرخ بیکاری بالای ۲۰درصد برای هیچ‌کدام از استان‌ها گزارش نشده بود. پس از لرستان، چهارمحال و بختیاری با نرخ ۱۹.۱درصد، کرمانشاه ۱۳.۸درصد، استان سیستان و بلوچستان ۱۳.۱درصد و کهگیلویه و بویراحمد ۱۲.۶درصد بیشترین بیکاری را داشته‌اند.

بررسی‌ها نشان می‌دهد که استان گیلان با ۴۵.۲درصد در رتبه نخست بیشترین نرخ مشارکت اقتصادی قرار گرفته است. پس از آن به ترتیب زنجان ۴۴.۸درصد، چهارمحال و بختیاری ۴۴.۷درصد، کردستان ۴۴.۴درصد و خراسان شمالی ۴۴.۳درصد هستند.