چشم بازار خودرو به «ینگه دنیا»

دنیای‌اقتصاد : در شرایطی که جهان در انتظار نتیجه قطعی انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا به سر می‌برد، بازار خودروی ایران نیز در تب و تاب این ماجرا است.

بنابر اخبار رسیده از بازار، خرید و فروش خودرو طی چند روز گذشته و همزمان با آغاز رای‌گیری پستی انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا، در رکودی عمیق فرو رفته و قیمت‌ها نیز افت و خیزی نسبتا اندک را تجربه کرده‌اند. اگرچه ریشه اصلی رکود خرید و فروش خودرو و نوسان قیمت، رفتار بازار ارز و تورم انتظاری است، با این حال هر دوی این مسائل خود بی ارتباط با انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا نیستند. به اعتقاد کارشناسان، چه دونالد ترامپ در کاخ سفید بماند و چه جو بایدن به دوران ریاست‌جمهوری پر حاشیه وی پایان دهد، احتمالا تغییر شگرفی در روابط ایران و آمریکا (حداقل در کوتاه مدت) رخ نخواهد داد، با این حال آنها تاکید می‌کنند پیروزی هر یک از این دو چهره، اثر روانی کوتاه مدتی بر بازارهای ایران به جا خواهد گذاشت. پیش بینی کلی این است که پیروزی جو بایدن، سبب نزولی شدن بازار ارز می‌شود و با توجه به احتمال سیاست نرم‌تر وی نسبت به ترامپ در قبال ایران، تورم انتظاری شهروندان هم کاهش خواهد یافت. برخی حتی پیروزی بایدن را به منزله احیای توافق هسته‌ای و برجام می‌دانند، اتفاقی که اگر رخ بدهد، بازار ارز را به شکلی چشمگیر نزولی خواهد کرد و البته تورم انتظاری هم کاهش پیدا می‌کند. ازآنجاکه رشد نرخ ارز و تورم انتظاری، جزو دلایل اصلی صعود قیمت خودرو طی دو سال گذشته به‌ویژه ماه‌های اخیر بوده‌اند، طبعا نزولی شدن آنها نیز بر کاهش قیمت خودروهای داخلی اثرگذار خواهد بود. به عبارت بهتر، از دید بسیاری از شهروندان، پیروزی بایدن به معنای بهتر شدن اوضاع اقتصادی کشور و کاهش قیمت در بازار خودرو است، از همین‌رو خیلی‌ها با این پیش زمینه، خرید را به بعد از قطعی شدن نتیجه انتخابات موکول کرده‌اند. این اما در حالی است که به تاخیر انداختن خرید خودرو در شرایط فعلی، ریسک خود را نیز به‌دنبال دارد، زیرا انتخاب دوباره ترامپ ممکن است بازارها و تورم انتظاری در ایران را صعودی کند. باور کلی این است که ترامپ در صورت پیروزی در انتخابات و ماندگاری در کاخ سفید، سیاست‌های سختگیرانه و تحریم‌ها علیه ایران را تشدید خواهد کرد. این موضوع علاوه بر اینکه بازارها به‌ویژه بازار ارز را متلاطم و قیمت‌ها را صعودی می‌کند، تورم انتظاری شهروندان را هم بالا خواهد برد. این دو اتفاق سبب خواهند شد منحنی قیمت در بازار خودرو نیز صعودی شود و شاید حتی انفجار دیگری در آن رخ بدهد.

در مجموع، بازار خودرو فعلا (تا لحظه تنظیم این گزارش که هنوز نتیجه انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا مشخص نشده) در رکودی سنگین به سر می‌برد و کمتر کسی ریسک خرید و فروش را می‌پذیرد. طبعا با اعلام نتیجه نهایی، حداقل تا مدتی تکلیف بازار خودرو نیز مشخص خواهد شد و شاید خرید و فروش رونق بگیرد. به هر حال وقتی مشخص شود ترامپ ماندنی است یا بایدن راهی کاخ سفید خواهد شد، شهروندان تصویری از آینده سیاسی و اقتصادی کشور را در ذهن خود مجسم و بر اساس آن، نسبت به خرید و فروش خودرو اقدام خواهند کرد. به نظر می‌رسد با انتخاب جو بایدن، احتمالا منحنی قیمت در بازارهای ایران به‌ویژه «خودرو» نزولی شود و از همین رو خیلی‌ها که در انتظار کاهش قیمت بودند، اقدام به خرید کنند. از آن سو، احتمالا فروشندگان خودرو نیز با مشخص شدن نتایج انتخابات، تصمیم نهایی خود مبنی بر فروش یا عدم فروش را خواهند گرفت و بازار با رونق نسبی معاملات روبه‌رو می‌شود. البته این را نباید فراموش کرد که مساله «قیمت» همچنان فاکتوری بسیار مهم در بازار خودرو به شمار می‌رود و چه بایدن رئیس‌جمهور شود و چه ترامپ بماند، بسیاری از شهروندان ایرانی کماکان قدرت خرید در این بازار را نخواهند داشت. همان طور که در گزارش پایین صفحه امروز آمده، کف قیمت کارخانه‌ای خودروها تا مرز حدودا ۷۷ میلیون تومان رشد کرده و در بازار نیز دیگر نمی‌توان خودرویی زیر ۱۲۰ میلیون تومان پیدا کرد. در این شرایط، حتی اگر بایدن هم میهمان کاخ سفید شود و به‌دنبال بازگشت به توافق هسته‌ای و برجام باشد، باز هم بعید است قیمت خودروهای داخلی در حدی که طبقه ضعیف جامعه قدرت خرید پیدا کنند، پایین بیاید.

افزایش جزئی قیمت خودرو

اما سری به بازار خودرو بزنیم و ببینیم قیمت‌ها چه افت و خیزی را تجربه کرده‌اند. به گفته نمایشگاهداران خودرو پایتخت، منحنی قیمت خودرو طی روزهای ابتدایی هفته جاری کمی نزولی شد که دلیل آن، کاهش قیمت ارز بود. با این حال اما قیمت‌ها طی روز گذشته و با توجه به بالا رفتن نرخ ارز، دوباره کمی افزایشی شده‌اند. بنابر گفته فعالان بازار خودرو، هرچند در حال حاضر خرید و فروش چندانی صورت نمی‌گیرد، اما قیمت‌ها روی کاغذ کمی بالا رفته‌اند. به گفته آنها، نه تمایل چندانی به فروش است و نه میل زیادی به خرید، اما به هر حال قیمت‌های پیشنهادی برای خودروها همچنان بالا به‌نظر می‌رسند. همچنین روند عرضه نیز طبق روال ماه‌های گذشته کماکان ضعیف است که این موضوع ریشه در ضعف تیراژ و تداوم تولید محصولات ناقص دارد. به گفته فعالان بازار، در حال حاضر پراید مدل ۱۳۱ به‌عنوان خودرو به اصطلاح کف، قیمتی برابر با ۱۲۳ میلیون تومان دارد که نسبت به روزهای ابتدایی هفته کمی بالا رفته است. دیگر مدل پراید یعنی ۱۱۱ نیز با توجه به افزایش قیمت اخیر، ۱۵۲ میلیون تومان خرید و فروش می‌شود. از بازار پژو ۲۰۶ نیز خبر می‌رسد همه مدل‌های آن با افزایش قیمت پس از عقبگردی محدود، مواجه شده‌اند. به گفته نمایشگاهداران خودروی پایتخت، پژو ۲۰۶ تیپ ۲ در حال حاضر ۲۳۵ میلیون تومان قیمت دارد و برای خرید تیپ ۵ این خودرو نیز ۲۹۹ میلیون تومان باید هزینه کرد. دیگر خودروی پرتیراژ داخلی به نام تیبا هم در مدل معمولی ۱۴۷ میلیون تومان به فروش می‌رسد، اما خرید مدل هاچ بک این محصول (تیبا۲) ۱۵۹ میلیون تومان خرج بر می‌دارد.

ازسوی دیگر اما قیمت پیشنهادی فروشندگان برای ساینا، ۱۶۰ میلیون تومان است و کوئیک معمولی هم ۱۷۱ میلیون تومان به فروش می‌رسد. در نهایت برای خرید کوئیک مدل R نیز باید ۱۸۱ میلیون تومان هزینه کرد.