|
انتخابات آمریکا و نتایج آن، همه را در سراسر جهان به خود مشغول کرده است. با وجود اینکه بیش از ۲۰۰ سال از تأسیس کاخ سفید میگذرد، هرگز مردم آمریکا -چه برسد به جهانیان- تا چهار سال پیش متوجه ریزهکاریهای انتخابات آمریکا نشده بودند.
انتخابات چهار سال پیش (۲۰۱۶ میلادی) که در آن دونالد ترامپ بر هیلاری کلینتون پیروز شد، نخستین شوک را به آمریکاییان وارد کرد. بسیاری از آمریکاییها تازه فهمیدند که آرایی که آنها به صندوق میریزند، مستقیما تعیینکننده سرنوشت انتخابات نیست؛ آرای کالج الکترال، صرفنظر از منطق و دلیل وجودی، تصمیم میگیرد.
اگر به اخبار انتخاباتی آمریکا توجه کنید خواهید دید که حتی آمریکاییها ریزهکاری انتخابات خودشان را نمیدانند و تفسیرگران رسانهها ساعتها وقت خود را صرف توضیح نقش آرای کالج الکترال میکنند. جمهوریخواهان که سنای آمریکا را در چنگ خود دارند، برای حفظ موقعیت خود در مقابل رفتار غیرمتعارف ترامپ بیشتر سکوت میکنند.
دموکراتها که رقیب جمهوریخواهاناند در جریان فرایند انتخاب نامزد نهایی، پدر یکدیگر را از راه فحاشی و تهمت و افشاگری نسبت به یکدیگر درآوردند. اگر رقبای جمهوریخواه آنها میخواستند برای شکست دموکراتها تلاشی انجام دهند، بهخوبی خود دموکراتها نمیتوانستند عمل کنند.
البته بایدن با انتخاب هریس برای پست معاونت ریاستجمهوری خواست با یک تیر چند نشان را بزند: نخست اینکه برای اولینبار یک زن در نقش معاون وارد کاخ سفید شود. بایدن با این تصمیم تصور میکرد که آرای بیشتری از زنان را نصیب خود خواهد کرد. در کلیات امر این تصور حسابشده بود، اما چون کاملا هریس از یک پدر و مادر آفریقایی و هندی است، بایدن احتمالا آرای زنان سفیدپوست و متعصب ایالات جنوبی آمریکا را از دست داده است.
اما به جای آنها، هندیهای هندوستان جشن گرفتهاند.توضیح درباره روحیه رأیدهندگان در اینجا سودمند است. مردم ایالاتی که صنعت استخراج زغالسنگ در آنها قوی است عمدتا به جمهوریخواهان رأی میدهند، زیرا دموکراتها درصدد جایگزینی زغالسنگ با انرژیهای سالم هستند که موجب تعطیلی این صنعت میشود.
در ایالاتی که اقتصاد و مشاغلشان بهطور مستقیم یا غیرمستقیم وابسته به استخراج زغالسنگ و کار در نیروگاههای زغالی است، اکثر مردم به دموکراتها رأی نمیدهند. در آمریکا، بر خلاف اروپا، مردم ثروتمند در حومه شهرها زندگی میکنند و شهرها مرکز تجمع مردم متوسط و کمدرآمد است. بنابراین مردم حومهنشین بیشتر به جمهوریخواهان رأی میدهند و شهرنشینان به دموکراتها.
ایالات مرکزی و جنوبی آمریکا که ساکنان آنها مهاجران سفیدپوست اروپاییتبار بوده و هنوز هم در صنعت و کشاورزی و دامداری آن ایالات فعالاند، بیشتر به جمهوریخواهان رأی میدهند زیرا اکثرا دل خوشی از تلاش دموکراتها در دفاع از حقوق سیاهپوستان و برابری ارزشهای انسانی، صرفنظر از رنگ پوست و نژاد، ندارند. مردمی که هنوز مخالفتی با تبعیض نژادی ندارند به دموکراتها رأی نمیدهند.
اینها حتی با افزایش دستمزد -که بیشتر به سود مهاجران تازهوارد به آمریکا است- مخالفاند. فلوریدا یک ایالت جنوبی و مورد علاقه جمهوریخواهان است. این ایالت میزبان جمعیت بزرگ لاتینتباری است که بیشترشان از مهاجران کوبایی هستند که از رژیم کمونیستی فیدل کاسترو متنفرند.
این مهاجران در واکنش به وضعیت کوبا معمولا به جمهوریخواهان رأی میدهند.گاهی در ایران گفته میشود که انتخابات آمریکا به خودشان مربوط است و ایران اهمیتی برای آن قائل نیست و تفاوتی میان جمهوریخواهان و دموکراتها وجود ندارد. این نوعی سادهانگاری است.
جمهوریخواهان بیشتر از دموکراتها علاقهمند به کنترل جهان با ضوابط اقتصادی و سیاسی آمریکا هستند. دموکراتها نرمخوتر از جمهوریخواهاناند و بسیاری از حرکتهای آزادیخواهی در آمریکا از سوی آنها پشتیبانی شده است. این را در کلیات به چپگرایی دموکراتها و راستگرایی جمهوریخواهان نسبت میدهند.
میتوان گرایش روزانه در کار انتخاباتی میان دو حزب جمهوریخواه و دموکرات را در گرایش نوسانات بهای طلا و ارز در بازار ایران مشاهده کرد. تا در تبلیغات انتخاباتی از پیشرفت جمهوریخواهان سخن به میان میآید، نرخ ارز و طلا سریعا افزایش مییابند. فردای آن روز اگر خبر از پیشرفت دموکراتها در انتخابات باشد، همان نرخها کاهش مییابند و حالا با اعلام نتایج، دو روز است بازار کاملا نزولی شده است.
اگرچه دموکراتها پیشگام در محاصره اقتصادی ایران بودند اما شدت عمل جمهوریخواهان بهطورکلی متفاوت از دموکراتها بوده است.برخلاف انتخابات گذشته در آمریکا، سرنوشت انتخابات جاری به سرعت روشن نخواهد شد. اگر با همه آنچه در مبارزات انتخاباتی کنونی در آمریکا میگذرد به نتیجه نهایی آن فکر کنیم، به نظر نمیرسد که اختلافات میان آنان به سادگی کنار گذاشته شود.
احمد عظیمیبلوریان . استاد پیشین مریلند