مردودی خودروسازان و قطعه‌سازان در سودآوری

دنیای‌اقتصاد : خودروسازی و قطعه‌سازی اگرچه دو صنعت استراتژیک در ایران به شمار می‌روند، با این حال آمارها نشان می‌دهند در بین صنایع داخلی، بدترین وضعیت را از نظر سودآوری از سال گذشته تا پایان شهریور امسال (در سه بازه زمانی مختلف) داشته‌اند.

بنابر آماری که پژوهشکده پولی و بانکی بانک مرکزی منتشر کرده، در بین صنایع مهم کشور، شرکت‌های خودروسازی و ساخت قطعات، بدترین وضع را از نظر سودآوری به خود اختصاص داده‌اند. با توجه به اینکه منبع اطلاعات پژوهشکده پولی و بانکی، صورت‌های مالی ارائه شده به بورس است، به نظر می‌رسد منظور از شرکت‌های ساخت قطعه، سازندگان قطعات وابسته به خودروسازان هستند نه قطعه‌سازان بخش خصوصی. منظور از خودروسازان نیز علاوه بر ایران‌خودرو، سایپا و پارس خودرو به‌عنوان سه شرکت اصلی در بخش تولید محصولات سواری، زیرمجموعه‌های تجاری‌ساز آنها و البته برخی خودروسازان خصوصی (مانند گروه بهمن) است. طبق گزارش پژوهشکده پولی و بانکی اما تعداد قابل‌توجهی از ۳۶ شرکت خودروساز و قطعه‌ساز بورسی کشور، با افت سودآوری در سه بازه زمانی «۱۲ ماهه ۹۸»، «سه ماهه ابتدایی ۹۹» و «شش ماه نخست ۹۹» مواجه شده‌اند. بر این اساس، از جمع ۳۶ شرکت موردنظر ۱۰ شرکت طی سال ۹۸ با زیان مواجه شده‌اند که البته در آمار موردنظر نامی از آنها برده نشده است. همچنین ۱۵ شرکت نیز طی سه ماه ابتدایی ۹۹ زیانده شده‌اند که نام آنها هم مشخص نیست. در نهایت طی نیمه نخست سال جاری هم ۱۰ شرکت که نام‌شان مشخص نیست، زیانده بوده‌اند. آمار مربوطه نشان می‌دهد در مجموع سود خالص کل شرکت‌های خودروسازی و قطعه‌سازی (آنها که بورسی به شمار می‌روند)، در بازه‌های زمانی موردنظر منفی بوده است. در واقع زیاندهی برخی شرکت‌ها که عمدتا ایران خودرو، سایپا، پارس خودرو و زیرمجموعه‌های تجاری‌ساز آنها هستند، سبب شده سودآوری کل صنایع خودرو و قطعه روندی رو به افت را تجربه کند. در جدول مندرج در گزارش پژوهشکده پولی و بانکی اما ردیفی با عنوان «رشد سود خالص اسمی» به چشم می‌آید که عمدتا ناشی از رشد قیمت‌ها است. در این بین، خودروسازی و قطعات، منهای بازه زمانی ۱۲ ماهه ۹۸، در سه ماه ۹۹ و شش ماهه ۹۹ با کاهش رشد اسمی سود مواجه شده‌اند. طبق آمار استخراج شده از صورت‌های مالی آنها هرچند زیان شرکت‌های خودرویی و قطعه‌ای حاضر در بورس، در سال ۹۸ و نسبت به ۹۷ با افت ۵۴ درصدی مواجه بوده، اما این روند نزولی سبب مثبت شدن سودآوری آنها (در مجموع) نشده است. عملکرد سه ماه امسال خودروسازان اما حکایت از افت ۶/ ۲۹ درصدی رشد اسمی سود آنها دارد. همچنین در شش ماه ابتدایی سال جاری نیز رشد اسمی سود، ۷/ ۳ درصد منفی شده است. در واقع شرکت‌های موردنظر در سه ماه نخست امسال و نسبت به مدت مشابه سال گذشته، زیان کرده‌اند و این زیاندهی در ۶ ماه ابتدایی سال جاری و نسبت به بازه زمانی مشابه ۹۸، تکرار شده است.