آقای دکتر ملک‌زاده به این سؤالات پاسخ دهید

روزنامه کیهان: تعدادی از دفاتر بسیج دانشجویی دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور درخصوص استعفای معاون تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت و حواشی ایجاد شده بیانیه‌ای صادر کردند.

در متن این بیانیه که به از سوی دفاتر بسیج دانشجویی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، دانشگاه علوم پزشکی تهران، دانشگاه علوم پزشکی ایران، دانشگاه علوم پزشکی بقیهًْ‌الله، دانشگاه علوم پزشکی آزاد، دانشگاه علوم پزشکی یزد، دانشگاه علوم پزشکی لرستان، دانشگاه علوم پزشکی زاهدان، دانشگاه علوم پزشکی قزوین، دانشگاه علوم پزشکی بیرجند، دانشگاه علوم پزشکی بابل و دانشکده علوم پزشکی مراغه صادر شده آمده است:

«انتشار خبر استعفای جناب آقای دکتر ملک‌زاده، معاون محترم تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت در شب آغاز محدودیت‌های جدید کرونایی باعث شگفتی بسیاری از جامعه بهداشت و درمان کشور شد. ضمن تشکر از زحمات آقای دکتر ملک‌زاده در سال‌های طولانی مسئولیت در نظام سلامت، تعدادی از بسیج دانشجویی دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور بنا بر وظیفه خود و به دور از مسائل حاشیه‌ای و بی‌مبنا، لازم می‌داند پنج سؤال از دوره عملکرد ایشان در این معاونت کلیدی مطرح نماید تا به رسم معمول مسئولین ارشد کشور، استعفا بهانه‌ای برای شانه خالی کردن از زیر بار مسئولیت و عدم پاسخ‌گویی نسبت به افعال و ترک افعال در دوره مسئولیت نباشد.

1- رهبر معظم انقلاب اسلامی بارها بر موضوع جهت‌دهی تحقیقات و پژوهش‌های دانشگاهی به سمت رفع نیازهای کشور تأکید داشته‌اند؛ من‌جمله در دیدار چند سال قبل با اساتید دانشگاه‌ها که فرمودند: «ببینیم واقعاً کشور به چه احتیاج دارد و پژوهش‌ها را در جهت نیازهاى کشور قرار بدهیم...

والا صرف اینکه مثلاً یک مقاله در یک مجله ISI منتشر کرده یا چه تعداد مقاله منتشر کرده، کافى نیست؛ یعنى محقق و پژوهشگر ما نباید براى کسب رتبه‌ علمى به دنبال این باشد که مقاله‌اى را تهیه و تولید کند که براى کشور هیچ فایده‌اى ندارد و هیچ خلأیى از خلأهاى پژوهشى کشور را پر نمی‌کند. بله، آن کسى که آن را در مجله چاپ می‌کند، ممکن است برایش مفید باشد یا براى کس دیگرى و جاى دیگرى مفید باشد؛ اما براى کشور مفید نیست. این کار را مى‌کند صرفاً براى اینکه رتبه علمى به دست آورد».

متأسفانه مسئله پژوهش‌های بی‌فایده در حوزه بهداشت و درمان و ارزشیابی اعضای هیئت علمی و نیز دانشجویان علوم پزشکی کشور به صرف شاخص‌های کمی و بی‌توجهی به انجام تحقیقاتی که برای کشور مفید باشند، تبدیل به یکی از چالش‌ها و مشکلات بزرگ نظام سلامت شده است که پس از مدت‌های فراوان، سرانجام رسماً توسط وزیر محترم بهداشت، درمان و آموزش پزشکی نیز مورد تأکید قرار گرفت.

مطرح شدن این موضوع از نفر اول مدیریت بهداشت و درمان کشور که «۹۸ درصد از تحقیقات در نظام سلامت، صرف انتشار مقالات در فلان مجلات می‌شود که به کار نمی‌آید. به شدت به روند تحقیقات نظام سلامت، انتقاد دارم» و تأکید بر آن در حکم انتصاب سرپرست جدید این معاونت، هرچند جای خرسندی دارد؛ اما بسیار دیرهنگام صورت پذیرفت و در صورتی که همچون بسیاری از موضوعات دیگر در وزارت بهداشت، به بیان انتقاد بسنده شود و راهکاری برای آن ارائه نگردد، صرفاً ضربه‌ای بر پیکر پردرد نظام سلامت وارد خواهد نمود.

سوق دادن پژوهشگران و اساتید دانشگاه‌های علوم پزشکی و گره زدن مسئله ارتقای اعضای هیئت علمی به ارائه مقاله در مجلات ISI و پر کردن رزومه بدون توجه به کیفیت مقالات و کم‌رنگ شدن تحقیقات بنیادی و کاربردی و عدم تأثیر آنها در حل معضلات نظام سلامت ایران، همواره از دردهای بزرگ نخبگان و دلسوزان کشور بوده است.

لازم است آقای دکتر ملک‌زاده نسبت به عملکرد ۷ ساله خود در این زمینه پاسخگو باشند. آیا پایشی درخصوص جهت‌دهی وضعیت تحقیقات حوزه علوم پزشکی به این سمت صورت گرفته است؟

2- همزمانی استعفای ایشان با آغاز محدودیت‌های جدید کرونا بهانه مناسبی است تا عملکرد ایشان در این حوزه مورد سؤال قرار گیرد. متأسفانه اولویت نظام تحقیقات و فناوری در حیطه کرونا به سمت انجام کارآزمایی‌های بالینی و همکاری گسترده با سازمان جهانی بهداشت و ارائه نظریات غلط و هزینه‌ساز رفت و نسبت به ارائه راهکار در جهت چگونگی مدیریت بیماری و استفاده از ظرفیت‌های فراوان کشور، توجه کافی صورت نگرفت.

به علاوه اعتماد بیش از حد رئیس‌جمهور به عنوان رأس ستاد ملی مقابله با کرونا به مشاوره‌های‌اشتباه آقای دکتر ملک‌زاده هزینه‌های بالایی را برای کشور ایجاد نمود. من‌جمله فرضیه ابتلای ۲۵ میلیون ایرانی نسبت به کرونا و یا اعلام موضوع غیرعلمی و غیراخلاقی ایمنی دسته‌جمعی که در جلسه چهارم ستاد مورخ ۲۶ اسفند ماه ۹۸ به صراحت از سوی ایشان توسط رئیس‌جمهور مطرح گشت.

3- مدت‌هاست که دلسوزان و کارشناسان نظام سلامت، تعارض منافع را بزرگ‌ترین معضل کشور در این عرصه می‌دانند. آقای دکتر ملک‌زاده می‌بایست نسبت به ابهامات مطروحه در این خصوص پاسخگو باشند. تأسیس شرکت دارویی و تصدی سمت ریاست هیئت‌مدیره آن، همزمان با حضور در سمت معاونت وزیر و تجویز برخی داروهای بی‌تأثیر برای درمان کرونا از ابهاماتی‌ است که پاسخ معاون مستعفی را می‌طلبد.

همچنین علیرغم منع پرداخت بودجه مؤسسه ملی توسعه تحقیقات علوم پزشکی کشور (نیماد) -که وظیفه حمایت مالی از طرح‌های پژوهشی کلان و مهم مرتبط با علوم پزشکی را بر عهده‌دارد- به اعضای اصلی و رؤسای کمیته‌های آن، بیشترین تخصیص صورت‌گرفته از زمان تأسیس این مؤسسه تاکنون، مربوط به پژوهشکده تحت مدیریت و وابستگان علمی ایشان بوده است. موارد مذکور ورود دستگاه‌های نظارتی به موضوع را می‌طلبد.

4- اسناد بالادستی نظام، تأکیدات فراوانی بر استفاده از طب سنتی در نظام سلامت کشور دارند؛ من‌‌جمله بند دوازدهم سیاست‌های کلی نظام سلامت با موضوع «بازشناسی، تبیین، ترویج، توسعه و نهادینه‌کردن طب سنتی ایران»، نقشه جامع علمی کشور، سند ملی گیاهان دارویی و طب سنتی، برنامه‌های پنج‌ساله پنجم و ششم توسعه کشور، منشور احیاء و کاربرد طب سنتی ایران و....

با این حال معاون سابق تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت با بی‌اعتقادی به استفاده از درمان‌های مکمل به تمسخر طب سنتی پرداخته و در حالی که می‌بایست ۵ درصد از پژوهش‌های کشور در حیطه طب سنتی و گیاهان دارویی باشند، به عنوان مخالف توسعه این پژوهش‌ها و ادغام طب سنتی در شبکه بهداشت و درمان قد علم کردند.

۵- علاقه دکتر ملک‌زاده بر انجام مطالعات کوهورت متعدد در سالیان طولانی که مسئولیت‌های مختلف وزارتخانه را به عهده داشتند، من‌جمله کوهورت پرشین، گلستان و... و نیز مشارکت‌های گسترده جمهوری اسلامی در طرح‌های مطالعاتی جهانی حیطه علوم پزشکی، که در همه‌گیری کرونا هم نمایان بود، باعث دستاوردهای فراوان و درخشش کشور در مجامع علمی جهانی شده است -که به نوبه خود جای تقدیر و تشکر فراوان دارد- اما جا دارد به دور از هیاهوی سیاسی و دادن آدرس غلط، مسائل امنیتی این تحقیقات و انتشار اطلاعات مردم ایران، که جنگی تمام‌عیار و همه‌جانبه علیه آنها به راه افتاده، توسط نهادهای مربوطه بررسی شود.

بسیج دانشجویی بدون جانبداری از هیچ شخص و مسئولی در مسائل اخیر، مطالبه مذکور، درخصوص هدایت تحقیقات به سمت رفع نیازهای کشور را، از جناب آقای دکتر نمکی وزیر محترم بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در طول ۲۳ ماه تصدی منصب وزارت نیز دارد و از هم‌اکنون منتظر دریافت پاسخ درمورد مسائل مطروحه می‌باشد که بدون شک چشم‌انداز درخشان نظام سلامت تنها در این مسیر قابل مشاهده است.»

ملک‌زاده داروی «سووداک» را بدون مطالعات حیوانی وارد سیکل دارویی کشور کرد

محمدرضا‌هاشمیان، فوق‌تخصص ICU بیمارستان مسیح دانشوری در رابطه با نقش رضا ملک‎زاده، معاون مستعفی تحقیقات وزیر بهداشت و جریان مدیریت کرونا در کشور به روزنامه «فرهیختگان» گفت: تعجب کردم که آقای ملک‌زاده در نامه استعفا چطور به مسائل درمان‌های دارویی کرونا نقد وارد می‌کند و از وزیر شاکی است. در جلساتی که بنده در کمیته علمی ستاد ملی مقابله با کرونا بودم فقط ایشان نظر می‌داد و مدیریت کرونا در کشور در اختیار ایشان بود، وزیر انصافا در این مسائل جزئی شرکت نمی‌کرد.

هاشمیان ادامه داد: داروی فاویپیراویر را ایشان اذعان کرد که به درد نمی‌خورد. داروی سووداک را ایشان به‌صورت مویرگی بدون اینکه در پروتکل وزارت بهداشت وجود داشته باشد وارد سیکل دارویی کشور کرد، بدون اینکه این دارو در کد تحقیقاتی قرار گیرد و مطالعه حیوانی انجام شود. ایشان این کار را روی مردم پیش بردند و با مردم این دارو را آزمایش کردند. من نمی‌دانم چرا دکتر ملک‌زاده طلبکارانه صحبت می‌کنند؟ پروژه کرونای کشور، کلیه مسائل پژوهشی و کلیه نظراتی که درباره دارو است، زیر دست ایشان بود.

ملک‎زاده باید توضیح بدهد چرا ایمنی گله‌ای را برای ایران طراحی کرد؟

وی اظهار داشت: چرا این همه باید ضرر کنیم و هر روز 500-400 نفر فوت کنند؟ ایشان باید ریزبودجه‌هایی که برای کارهای تحقیقاتی به ایشان پرداخت شده را اعلام کند. باید توضیح بدهد چرا ایمنی گله‌ای را برای ایران طراحی کرد؟ چرا جواب ایمنی گله‌ای را نمی‌دهد؟

چرا نمی‌گوید مطالعه رمدسیویر به من ارتباط نداشته و به فوق‌تخصص ICU ربط داشته و من مطالعه سازمان بهداشت جهانی را دست خود گرفته‌ام؟ چرا نمی‌گوید وقتی مطالعه در ایران انجام می‌شد و گفتم داروی کلروکین در درمان کرونا تاثیر ندارد، باز به مردم تجویز کرد؟ چرا بیان نمی‌کند در مقاله‌ای که در WHO قرار است چاپ کنند بدون اینکه یک بیمار را ویزیت کرده باشد و یا رشته تخصصی‌اش باشد مطالعات را در دست خود گرفت؟

وزارت بهداشت 12 سال است که دست ایشان است و همه شغل‌های کلیدی را در دست داشته و بعد الان به وزیر گیر می‌دهد؟ این مسائل را چرا قبلا عنوان نکرد؟ چرا زمان اول شیوع کرونا بیان نکرد؟ الان که تعداد زیادی از مردم فوت کردند این را به یاد آورد؟ به‌عنوان یک مقام کشوری چه حقی دارید که شرکت دارویی می‌زنید و کار خود را انجام می‌دهید و به همه گیر می‌دهید که با دارو کار کنند؟ شما فوق‌تخصص گوارش هستید، چه ربطی به کرونا دارید؟ درباره کرونا کجا تحصیلات خود را گذرانده‌اید؟ کجا درباره بیمار بدحال تحصیلات خود را گذرانده‌اید؟ جز اینکه به ICU مملکت و بیماران بدحال ظلم کرده‌اید، چه کار مفیدی انجام داده‌اید؟

اینها از ابتدا با قرنطینه مخالف بودند

هاشمیان در تشریح چرایی استعفای ملک‌زاده شب قبل از آغاز محدودیت‌های جدید کرونایی، گفت: اینها از ابتدا با قرنطینه مخالف بودند. به ایمنی گله‌ای اعتقاد دارند. کسی که خود پروژه ایمنی گله‌ای را به‌صورت عملی در دنیا راه‌اندازی کرد، دکتر ملک ‌زاده بود و صحبت‌ها و نوشته‌های ایشان وجود دارد. باور ایشان به ایمنی گله‌ای است.

قرنطینه را ایشان قبول ندارد و می‌گوید همه باید بیمار شوند و یک تعدادی هم فوت می‌کنند و این مهم نیست ولی در نهایت کسانی که زنده می‌مانند، ایمنی پیدا می‌کنند. می‌گفتند واکسن هم 50درصد بیشتر اثر ندارد اما الان می‌بینیم واکسن‌ها در دنیا 95درصد تاثیرگذار است. ایشان ایمنی گله‌ای را از واکسن بیشتر قبول

دارند.

کمیسیون اصل ۹۰ مجلس پیگیر شکایت از ملک‌زاده می‌‎شود

نصراله پژمانفر رئیس‌کمیسیون اصل نود مجلس شورای اسلامی در صفحه شخصی خود در فضای مجازی نوشت: «به کمیسیون اصل نود تعدادی شکایت از شخص آقای ‫ملک‌زاده معاون پژوهشی مستعفی وزارت بهداشت در ماه‌های گذشته واصل شده است. ‌طبق قوانین کمیسیون ‫اصل نود با استعفای افراد، پیگیری شکایات متوقف نمی‌شود و فرد باید پاسخگوی عملکرد خود باشد.»