آماده‌باش بازار به ریسک‌های غیراقتصادی

دنیای‌اقتصاد : بازار خودرو طی هفته جاری با فاصله گرفتن از ثبات نسبی بار دیگر، دچار نوسان شد، اتفاقی که علاوه بر افت و خیز ارز، با بیم و امید شهروندان نسبت به آینده نیز در ارتباط بود.

در حال حاضر و آن طور که فعالان بازار می‌گویند، منحنی قیمت خودرو در این چند روز ابتدا با رشد مواجه و در ادامه روندی نزولی به خود گرفته است. به گفته آنها، بالا رفتن نرخ ارز، اصلی‌ترین دلیل رشد قیمت خودرو طی چند روز گذشته بود که سبب شد منحنی قیمت در بازار خودرو نیز روندی صعودی به خود بگیرد. مساله دیگری که فعالان بازار از آن به عنوان عاملی فزاینده در قیمت خودرو یاد می‌کنند، بدبینی مقطعی و کوتاه شهروندان نسبت به آینده در پی حواشی ایجاد شده پس از ترور دانشمند هسته‌ای کشورمان است. این بدبینی از آن جهت ایجاد شد که شهروندان گمان می‌کردند اتفاق رخ داده، سبب بر هم خوردن معادلات و پیش‌بینی‌های مثبت در مساله توافق هسته‌ای و برجام شود. گفته می‌شود جو‌بایدن رئیس‌جمهوری جدید آمریکا مایل به بازگشت این کشور به برجام است و ایران نیز سیگنال‌های مثبتی را در این مورد ارسال کرده و بنابراین انتظارات تورمی ایرانی‌ها کاهش یافت تا بازارها از جمله ارز و به تبع آن خودرو، روند کاهشی را در قیمت به خود بگیرند. هرچند اتفاقات اخیر، انتظارات تورمی را کمی بالا برد و منجر به رشد قیمت در بازارهای داخلی شد، با این حال با توجه به مواضع ایران در قبال ماجرای ترور دانشمند هسته‌ای کشور، ورق دوباره برگشت و منحنی قیمت در بازارهای مختلف از جمله خودرو رو به نزول رفت. طبق گفته فعالان بازار، قیمت خودروهای داخلی طی چند روز گذشته باز هم روندی کاهشی به خود گرفته و همچنان ادامه دارد. آنها این را هم می‌گویند که کماکان میل چندانی به خرید خودرو نیست، زیرا در بخش تقاضا، امیدها به افت قیمت بیشتر حفظ شده است.

آینده بازار خودرو در دو سناریو

هرچند به اعتقاد فعالان بازار، پیش‌بینی فعلی از آینده بازار خودرو به ویژه تا پایان آذر، کاهش یا حداقل ثبات نسبی قیمت‌ها است، با این حال این سناریو تنها یک روی سکه بازار به شمار می‌رود و حتمی نیست.طبق این سناریو، با توجه به بی میلی و تردید برای خرید خودرو (به دلیل اینکه شهروندان انتظار کاهش قیمت بیشتری را در صورت احیای توافق هسته‌ای برجام می‌کشند)، از یکسو و آرامش نسبی در بازار ارز و عدم طغیان تورم انتظاری، از سوی دیگر، نزولی‌تر شدن منحنی قیمت محتمل است. این پیش‌بینی البته به شرطی محقق خواهد شد که طی روزهای باقیمانده از پاییز، تورم انتظاری شهروندان در پی اتفاقات سیاسی و اقتصادی بالا نرود و بازار ارز نیز آرامش نسبی خود را حفظ کند. بیش از یک ماه تا پایان ریاست جمهوری دونالد ترامپ و ورود جو بایدن به کاخ سفید باقی‌مانده و خیلی‌ها امیدوارند رئیس‌جمهوری جدید آمریکا توافق هسته‌ای و برجام را احیا و تحریم‌ها علیه ایران را بردارد. به نظر می‌رسد اگر تا آن زمان اتفاق ناخوشایندی مانند آنچه اخیرا افتاد (ترور دانشمند هسته‌ای کشور) رخ ندهد و ایران و آمریکا تنش جدیدی را با یکدیگر تجربه نکنند، انتظارات تورمی شهروندان تثبیت و حتی رو به کاهش خواهد رفت. در نتیجه چنین اتفاقی، بازار ارز نیز سرکشی نخواهد کرد و حتی امکان ریزش دوباره قیمت در این بازار وجود دارد. وقوع چنین اتفاقی سبب می‌شود منحنی قیمت در بازار خودرو ثباتی نسبی و حتی افتی قابل توجه را طی هفته‌های آتی به ویژه دوران باقیمانده تا پایان پاییز به خود ببیند. این در حالی است که طبق سناریوی دوم، بازار خودرو امکان جهش قیمت را در نتیجه رشد انتظارات تورمی و هیجان زدگی ارز خواهد داشت. در واقع اگر طی روزهای باقیمانده تا پاییز اتفاقاتی از جنس واقعه اخیر یا هر اتفاق دیگری که سبب ایجاد تنش و پایین آمدن احتمال احیای توافق هسته‌ای و برجام شود، رخ بدهد، با رشد انتظارات تورمی، صعود نرخ ارز و به تبع آنها افزایش قیمت خودرو مواجه خواهیم بود. همچنین این امکان وجود دارد که نرخ ارز نه فقط به دلایل سیاسی و با قلاب تورم انتظاری، بلکه به علل دیگر (از جمله رشد تقاضا در روزهای پایانی سال میلادی جاری)، بالا برود و این نیز به معنای صعود منحنی قیمت در بازار خودرو است.

رفت و برگشت قیمت‌ها

سری اما به بازار خودرو بزنیم و ببینیم منحنی قیمت در این هفته چه افت و خیزی را به خود دیده است. بنا به گفته فعالان بازار، در حال حاضر پژو ۲۰۶ تیپ ۵ قیمتی برابر با ۲۳۸ میلیون تومان دارد که در مقایسه با ابتدای هفته بیش از ۱۰ میلیون تومان کاهش قیمت را به خود می‌بیند. تیپ ۲ این محصول نیز که چند روز پیش از مرز ۲۰۰ میلیون تومان رد شده بود، در حال حاضر ۱۷۱ میلیون تومان به فروش می‌رود. برای خرید پژو پارس نیز باید ۱۸۵ میلیون تومان هزینه کرد، خودرویی که بالای ۲۱۰ میلیون تومان قیمت‌گذاری شده بود. اما از بازار دنا نیز خبر می‌رسد قیمت این محصول به ۲۵۴ میلیون تومان رسیده است. فعالان بازار در مورد سمند ال ایکس نیز خبر از قیمت ۱۶۴ میلیون تومانی آن می‌دهند. مالکان پژو ۴۰۵، قیمت ۱۷۹ میلیون تومان را برای فروش این محصول ارائه می‌کنند که در مقایسه با ابتدای هفته کاهش ۵ میلیون تومانی را نشان می‌دهد.

در بین دیگر خودروهای داخلی، قیمت تیبای معمولی به ۱۱۵ میلیون تومان رسیده که کاهش ۵ میلیونی را نسبت به اوایل هفته داشته است. این خودرو تا همین دو ماه پیش بالای ۱۵۰ میلیون تومان به فروش می‌رسید. مدل هاچ بک تیبا یا تیبا۲ نیز با توجه به افت قیمتی که داشته، در حال حاضر ۱۲۰ میلیون تومان به فروش می‌رود. برای خرید ساینا هم زیر ۱۳۰ میلیون تومان باید دست به جیب شد و این در حالی است که با چند میلیون تومان بیشتر می‌توان کوئیک مدل آر را خریداری کرد. برای این محصول قیمت ۱۳۲ میلیون تومان از سوی فروشندگان پیشنهاد می‌شود.

اما از بازار خودروهای مونتاژی نیز خبر کاهش قیمت به گوش می‌رسد. در بین محصولات متعلق به ایران خودرو، قیمت پژو ۲۰۰۸ با سقوط از بالای یک میلیارد تومان، در حال حاضر ۸۵۰ میلیون تومان قیمت‌گذاری شده است. این خودرو که با قیمتی حدودا ۱۱۰ میلیون تومانی تحویل مشتریان شد، تا مرز یک میلیارد و ۲۰۰ میلیون تومان هم پیشروی کرد، اما طی چند هفته گذشته پی در پی از قیمت آن کاسته شد و گفته می‌شود با همین ۸۵۰ میلیون تومان نیز خریداری ندارد. فعالان بازار همچنین از قیمت ۴۵۰ میلیون تومانی ساندرو استپ وی صحبت به میان می‌آورند، خودرویی که مرز ۵۰۰ میلیون تومان را هم رد کرده بود. طبق اخبار رسیده از بازار، قیمت سراتو هم به ۸۵۰ میلیون تومان رسیده و این در حالی است که پیش‌تر بالای یک میلیارد تومان قیمت‌گذاری شده بود. در نهایت اینکه هایما اس ۷ نیز که ایران خودرو چندی پیش رسما از توقف مونتاژ آن خبر داد، در حال حاضر ۶۶۵ میلیون تومان قیمت‌گذاری شده است. این خودرو پیش‌تر از مرز ۸۰۰ میلیون تومان نیز عبور کرده بود.