‌‌آیا انتخابات ۱۴۰۰ پستی خواهد شد؟

شرق: با نزدیک‌شدن به تاریخ انتخابات ریاست‌جمهوری و ادامه روند شیوع بیماری کرونا و نبود دورنمایی از زمان پایان این اپیدمی، نحوه برگزاری انتخابات به چالشی جدی تبدیل شده است.

از یک سو نگرانی از تجمع افراد و خطر افزایش ابتلا به کرونا وجود دارد و از سویی دیگر رأی‌گیری در ایران به شکل سنتی بوده و پیش‌بینی موارد جایگزین تاکنون اتفاق نیفتاده است.‌ با توجه به اهمیت و گستردگی انتخابات ریاست‌جمهوری انتظار می‌رود از تجربه کشورهای دیگر در این مسیر استفاده شود که انتخابات پستی و الکترونیک دو روشی هستند که در انتخابات 2020 آمریکا مورد استفاده قرار گرفتند؛ روش‌هایی که هم مشارکت بالایی در آمریکا به همراه داشتند و هم سلامت رأی‌دهندگان را تضمین کردند.

البته ایجاد سازوکار برپایی چنین روش انتخاباتی هم به قانون‌گذاری نیاز دارد و هم تضمین سلامت انتخابات بسیار مهم است. سخنگوی شورای نگهبان در این رابطه گفته است: اخذ رأی به صورت پستی یا الکترونیک از راه دور یا شیوه‌های مختلف دیگر باید در مجلس تبدیل به قانون شود.

اگر چنین پیشنهاد‌هایی ارائه و تبدیل به قانون شود، شورای نگهبان قطعا استقبال خواهد کرد. در رابطه با الکترونیکی‌شدن انتخابات ۱۴۰۰ باید بگویم که ایجاد این سازوکار بر عهده وزارت کشور است و بنده به‌عنوان عضو شورای نگهبان نمی‌توانم درباره آن صحبت کنم؛ یعنی هنوز مشخص نیست که آیا امکانات وزارت کشور برای برگزاری انتخابات با امکانات الکترونیکی مهیاست یا نه؟

وی ادامه داد: شورای نگهبان سال‌های متمادی به دنبال الکترونیکی‌کردن انتخابات‌ها در کشور بوده و هست و حتی تمام سعی و تلاشش را انجام داده است تا به وزارت کشور کمک کند که انتخابات‌ها به صورت الکترونیکی برگزار شود. البته انتخابات الکترونیک داستان پرماجرایی دارد و سال‌هاست مطرح می‌شود اما تاکنون جدی گرفته نشده که بخشی به دلیل نگرانی از امنیت این نوع انتخابات و تأمین سلامت آن است و بخشی هم مربوط به ترس مسئولان از اجرای روش‌های نوین.

در این بین بحث ایجاد زیر‌ساخت‌های لازم نیز مطرح است. اما در رابطه با انتخابات پستی که آن هم نیاز به قانون‌گذاری و فراهم‌کردن بسترهای لازم دارد، مجلس تمایلی برای ورود ندارد.‌ محمدحسن آصفری، عضو کمیسیون شورا‌ها و امور داخلی مجلس، در رابطه با اظهارات کدخدایی مبنی بر اینکه اخذ رأی از طریق «پستی» باید در مجلس تبدیل به قانون شود، گفت: فعلا برنامه‌ای برای اخذ رأی از طریق پستی نداریم؛ زیرا شرایط در کشور مهیا نیست و زیرساخت‌های لازم برای برگزاری انتخابات پستی وجود ندارد و بنابراین مجلس در این زمینه تصمیم نخواهد گرفت و به این موضوع ورود نمی‌کنیم.

او ادامه داد: در سال ۱۴۰۰ امکان برگزاری انتخابات به صورت الکترونیک هم وجود ندارد؛ زیرا زیرساخت آن از سوی شورای نگهبان و وزارت کشور در همه حوزه‌ها فراهم نشده است. نماینده مردم اراک و کمیجان در رابطه با برگزاری انتخابات ۱۴۰۰ با وجود کرونا گفت: باید تلاش کنیم سقف مشارکت مردم را بالا ببریم تا مردم در انتخابات حضور یابند و برای این باید زیرساخت‌ها فراهم باشد.

در این شرایط نه زیرساخت لازم فراهم است و نه قانون چنین اجازه‌ای را که به صورت دیگری انتخابات برگزار کنیم، می‌دهد.‌ مجلس که این روزها در حال بررسی طرح اصلاح قانون انتخابات است و می‌تواند انتخابات الکترونیک و پستی را در این طرح قرار دهد، تاکنون تمایلی برای این امر نداشته و استدلال نمایندگان نبود امکانات لازم برای برگزاری الکترونیک و پستی انتخابات است.

البته تا زمانی که مجوز برگزاری انتخابات پستی یا الکترونیک از سوی نمایندگان مجلس با قانون‌گذاری صادر نشود، ایجاد بسترهای لازم هم اتفاق نخواهد افتاد. از‌این‌رو قبل از هر اقدامی باید نمایندگان مجلس بر اهمیت تغییر قانون در زمینه روش‌های اخذ رأی واقف شوند و با حفظ روش سنتی، روش‌های الکترونیک و حتی پستی را در شرایط خاص مانند وضعیت فعلی به رسمیت بشناسند.