موضع آیت‌الله هاشمی درباره مسئله آمریکا

خبرگزاری تسنیم: اخیراً آقای سیدمرتضی نبوی عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام در گفت‌وگو با خبرگزاری تسنیم، جزئیاتی از یک گفتگوی مهم میان آیت‌الله خامنه‌ای رهبر معظم انقلاب و مرحوم آیت‌الله هاشمی رفسنجانی در حاشیه یکی از دیدارهای مجمع تشخیص مصلحت نظام را بیان کرده بود.

دو نکته مهم تاریخی در مصاحبه آقای نبوی وجود داشت؛ نخست اشاره مجدد بر اینکه طبق گفته خود آقای هاشمی رفسنجانی، ایشان (آقای هاشمی) در زمان حیات امام خمینی(ره) چندین موضوع را با امام مطرح و از ایشان درخواست می‌کند که در زمان حیاتشان مسئله را حل کنند. یکی از این موضوعات بحث دفاع مقدس، دیگری روابط با عربستان و برخی موضوعات دیگر به‌علاوه مسئله ارتباط با آمریکا بود.
در گفتگوی رهبر انقلاب با آقای هاشمی در حاشیه دیدار مجمع تشخیص مصلحت این مسئله بار دیگر مطرح می‌شود و مقام معظم رهبری به ایشان بار دیگر می‌گوید که "امام به درخواست شما درباره رابطه با آمریکا جوابی ندادند".

این موضوع کنار پاسخ مثبت امام(ره) به برخی دیگر از درخواست‌ها، نشانه روشنی مبنی بر نظر منفی امام درباره موضع آقای هاشمی درباره آمریکا بوده است.

آقای نبوی همچنین درباره این دیدار مطرح کرد: مقام معظم رهبری در ادامه {این گفتگو} نکته بسیار مهمی گفتند که به‌نظرم تعیین‌کننده است، ایشان اشاره کرد که "درباره مسئله نحوه مواجهه با آمریکا از همان دوران ریاست‌جمهوری آقای هاشمی مباحثاتی وجود دارد". آقا اشاره کردند که در زمان ریاست‌جمهوری آقای هاشمی این بحث در شورای‌عالی امنیت ملی ــ که خود آقای هاشمی ریاستش را به‌عهده داشت ــ مطرح شده بود. صورت مذاکرات برای آقا می‌آید که در آن منافعی در رابطه با آمریکا قید شده بود. آقا گفتند که "با آقای هاشمی در این باره جلسات متعددی صحبت شده و حتی صدای آقای هاشمی هم همان‌طور که خودش می‌داند ضبط است که در شورای‌عالی امنیت ملی گفته‌اند «آیت‌الله خامنه‌ای در رد مواضع ما در زمینه نحوه عمل در برابر آمریکا استدلالهایی دارد که ما جواب آن استدلالها را نداریم»".

آقای هاشمی در همین جلسه این نقل قول آقا را تأیید کردند، یعنی گفتند که «بله، من این حرف را زده‌ام". آقا بر همین اساس ادامه دادند "پس مشخص است که این حرفهای ما بر مبنای استدلال است نه بر مبنای عصبیت و عصبانیت و پای‌بندی به امور موهوم و این را خود آقای هاشمی هم می‌دانند".

طی روزهای بعد آیت‌الله درّی نجف‌آبادی و همچنین آقای صفارهرندی از دیگر اعضای حاضر در این جلسه روایت آقای مرتضوی نبوی را تأیید کردند و نکاتی به آن افزودند.

متن کامل این گفتگوی تسنیم با آقای سیدمرتضی نبوی را از اینجا ببینید.

اما امروز سایت جماران گفتگویی با آقای محسن هاشمی رفسنجانی منتشر کرده که در آن بخشهای مهم این روایت تلویحاً تأیید شده است. خبرنگار جماران از آقای محسن هاشمی درباره مصاحبه سیدمرتضی نبوی با تسنیم می‌پرسد: "یکی از مقولاتی که خیلی راجع به آن بحث بود و در خاطرات ایشان هم منعکس هست، موضوع ارتباط با آمریکا است. ایشان نظرشان بر ارتباط با آمریکا بود و رهبری نظر دیگری داشتند. اخیراً آقای مرتضی نبوی خاطره را از یک جلسه نقل کرد که دیدار اعضای مجمع تشخیص با رهبری بوده و دوباره این مبحث تکرار شده بوده است. شما روایت و دانسته‌ای از مباحثی که در آن جلسه مطرح شده و دیدگاه‌های آقای هاشمی دارید؟ همچنین جمله‌ای که گفته شده آقای هاشمی گفته‌اند «من در برابر استدلال رهبری استدلالی ندارم»".

بیشتر بخوانید

روایت درّی نجف‌آبادی از گفتگوی مهم رهبر انقلاب با مرحوم هاشمی درباره مسئله آمریکا/ گفتم آقای هاشمی بهتر است جبران کند

واکنش رهبر انقلاب به روایت ناقص هاشمی از موافقت امام(ره) با مذاکره

آقای محسن هاشمی در این باره پاسخ داده است: اگر به سابقه مراجعه کنید می‌بینید که این موضوع را خود آیت‌الله هاشمی رفسنجانی به‌وضوح در مصاحبه‌ها گفته‌اند و در کتاب‌های مختلف هم آمده و در مجلات و روزنامه‌ها دیده می‌شود. ایشان اواخر جنگ با همرزمانشان و کسانی که کشور را مدیریت می‌کردند به دیدار امام می‌روند و سه مسئله را مطرح می‌کنند؛ یکی مسئله قانون اساسی است که باید بعضی موارد آن طوری تغییر کند که امکان حکمرانی خوب فراهم شود، یکی بحث اتمام جنگ و دیگری هم بحث رابطه با آمریکا است، مطرح می‌کنند که اگر ایشان حضور نداشته باشند شاید کشور نتواند این سه مسئله را حل کند و تا حضور دارند خودشان به این مسائل بپردازند.

محسن هاشمی می‌افزاید: امام هم در مورد جنگ و هم در مورد قانون اساسی در زمان حضورشان اقدام کردند ولی در مورد رابطه با آمریکا به نتیجه مدنظر آیت الله هاشمی رفسنجانی نرسیدند ولی وصیتنامه امام وجود دارد و مسائل مهمی در آن وصیتنامه هست؛ همان طور که حاج حسن آقا گفتند، می‌شود به آن رجوع کرد و آن چیزی که آنجا نوشته شده را عمل کرد. یکی از مسائل همین بود که برای اینکه بتوانیم توسعه کشور را داشته باشیم، رفاه برای مردم بیاوریم و کمترین هزینه را برای آنها داشته باشیم، باید مذاکراتی را با آمریکا پیگیری کنیم که بعضاً اتفاقاتی هم افتاد و این‌جوری نبود که ما به هیچ وجه مذاکراتی را با آمریکا نداشته باشیم و در بعضی از موارد خیلی هم پیش رفت، بعد دیدیم در قالب 1+5 هم این اتفاق افتاد.

فرزند آیت‌الله هاشمی رفسنجانی در ادامه این گفتگو خاطرنشان می‌کند: ولی ورود به مسائل ما با آمریکا و حل آن بسیار سخت است. گه‌گاه ما بر اساس مسائل داخلی و مشکلات سیاسی دچار مشکل می‌شویم و نمی‌توانیم تا جایی که لازم است پیش برویم، این مدنظر بوده که ما بتوانیم مشکلاتمان را در منطقه و دنیا طوری حل کنیم که توسعه کشور دچار مشکل نشود. من فکر می‌کنم که اگر بحثی هم بین آیت الله هاشمی رفسنجانی و رهبری بوده، در همین زمینه بوده است. بعضاً لازم است که مسئولین کشور حرفهای خود را بدون پوشش و سانسور مطرح کنند، این رهبر انقلاب است که تصمیم می‌گیرد و مقام معظم رهبری هم در این خصوص تصمیم گرفته است.

محسن هاشمی در ادامه می‌گوید: وقتی که من به خاطرات آیت الله هاشمی رفسنجانی رجوع کردم، آنجا مفصل چیزی ننوشته بودند، فقط نوشته بودند، «توصیه‌هایی در موارد مختلف از جمله مسائل مربوط به روابط خارجی داشته‌اند.» ولی به‌دقت چیزی که آقایان می‌گویند را آنجا ننوشته بودند و من هم در آن جلسه نبودم، در نتیجه می‌خواهم بگویم چیزی که مدنظر آیت‌الله هاشمی رفسنجانی بوده، در دولت‌های مختلف نظام جمهوری اسلامی پیگیری شده ولی منتج به نتیجه نبوده و همین باعث شده که ما امروز دچار سختی‌هایی هم از نظر اداره کشور و بعد هم توسعه کشور هستیم.