فرار از چاله بازار بورس به چاه «بیت‌کوین»!

روزنامه همدلی: در حالی تحلیل‌گران بین‌المللی از احتمال ترکیدن حباب بیت‌کوین در روزهای آینده خبر می‌دهند که دخالت‌‌های غیرکارشناسی در بورس، مسیر خیلی از سرمایه‌گذاران تالار شیشه‌ای را به بازار ارزهای دیجیتال منحرف کرده است.

روزهای پرنوسان بازار سرمایه، دخالت‌های گاه‌وبی‌گاه سکانداران اقتصادی در بورس، قیمت‌گذاری دستوری سهام‌های لیدر و شاخص‌ساز از سوی وزارت صمتی‌ها، کلی اظهارنظر و تصمیم‌ غیر کارشناسی در مقابل افزایش جذابیت سرمایه‌گذاری در حوزه رمزارزها، زنگ هشدار دیگری را به صدا درآورده و آن احتمال خروج سرمایه‌ها از تالار شیشه‌ای و پیچیدن میلیاردها تومان نقدینگی، به سمت بیت‌کوین است.

این‌روزها در حالی بیت‌کوین بازار داغی را در دنیا پیدا کرده که خیلی از سرمایه‌گذاران در نقاط مختلف جهان، بخش زیادی از دارایی‌های خود را به سمت این ارز دیجیتال برده‌اند و در این میان کم نیستند سهامداران ایرانی که به دلیل دخالت‌های مسئولان در بورس، در مقابل روال غیرمنطقی و خسته‌کننده بازار سرمایه، بریده‌اند و در‌‌اندیشه یک کوچ پر از ریسک دیگر هستند؛ کوچ از تالار شیشه‌ای به سمت دنیای پر رمز و راز ارزهای دیجیتال یا رمز ارزها. روز گذشته در حالی که شاخص کل بورس یک دوشنبه پرنوسان دیگری را پشت سر گذاشت و با 5 هزار واحد افت دیگر، عقبگرد دیگری کرد و به یک میلیون و 301 هزار واحدی رسید، خیلی از فعالان بازار سرمایه در گفت‌وگوهای خود به خروج کلی سرمایه‌هایشان از بورس اشاره می‌کردند؛ خروج از بازاری که روزی به دعوت مسئولان در آن پا گذاشتند.

اما حالا ماه‌هاست که پای ضررهای هنگفت خود نشسته و صدایی از آن‌ها نمی‌شنوند. بازاری که اگر در گذشته با نگاهی به وضعیت بنیادی شرکت‌ها یا روند خوب نمودارها، وارد آن می‌شدی، مطابق پیش‌بینی‌های علمی نتیجه می‌گرفتی، اما حالا دیگر به دلیل سدی که جلوی آن گذاشته شده، بی‌تفاوت به همه اخبار خوب و تحلیل‌ها پیش می‌رود. علی، یکی از فعالان سه یا چهار ساله بازار سرمایه، با اشاره به روند غیر طبیعی بورس و دخالت مسئولان در بازاری که باید بر اساس عرضه و تقاضا و نه سرکوب قیمت پیش برود، به «همدلی»، گفت: «بورس دیگر جایی برای سرمایه‌گذاری نیست، توجه دولت به این بازار و حمایت‌های پوشالی مسئولان از بورس، باعث شده تا این بازار دیگر از روال طبیعی خود خارج شود و تحلیل‌های بنیادی و تکنیکال نیز برعکس عمل کند».

کم نیستند از این دست گلایه‌ها، گلایه‌هایی که همین دیروز هم در توئیتر و استوری‌های اینستاگرامی جا باز کرده بودند و بعد از اعتراض دو روز گذشته سهامداران بورس در مقابل سازمان بورس و اوراق بهادار و بهارستان، دوباره از فضای مجازی، مطرح شدند. روزهای نفس‌گیر بورس برای سهامداران در حالی مطرح است که چند وقتی می‌شود که نگاه دنیا به بازار ارزهای دیجیتال گره خورده و اخبار داغی در زمینه رشد پر سر و صدای بیت‌کوین شنیده می‌شود. نگاهی به نمودار روز گذشته بلومبرگ، نشان می‌دهد که قیمت بیت‌کوین از اواخر سال گذشته میلادی تا به روزهای اخیر رکورد قابل‌توجهی را ثبت کرده است؛ چهار روز پیش، یعنی هشتم ژانویه بود که قیمت بیت‌کوین به 42هزار دلار پا گذاشت، این رکورد در حالی ثبت شد که در آذر امسال قیمت بیت‌کوین در کانال 18هزار دلاری بود و در اواخر پاییز قله 24 هزار دلار را هم فتح کرد.

بعد از سال نو میلادی نیز قیمت بیت‌کوین به بیش از 40 هزار واحد رسید. این رشدهای پی در پی در حالی بود که نرخ بیت‌کوین، سال ۲۰۲۰ را در کانال ۷هزار دلار آغاز کرده بود و همه‌گیری کرونا باعث افت بهای آن شد به گونه‌ای که قیمت بیت‌کوین را طی چند روز به کمتر از ۴ هزار دلار رساند، اما مجدد پس از چند ماه بازار با رشد قیمت همراه شد و تا کانال ۱۰ هزار دلار خود را ترمیم کرد، اما هم اکنون این ارز مجازی به بالاترین قیمت از سال ۲۰۱۷ تا امروز رسیده است. اما این رشد غافلگیرکننده روز از دو روز گذشته گویا متوقف شده و دیروز کارشناسان و تحلیل‌گران بلومبرگ با اشاره به حباب قیمتی بیت‌کوین به سرمایه‌گذاران برای ورود به این بازار هشدار می‌دادند.

روز گذشته بود که قیمت هر واحد بیت‌کوین با افت 6.2درصدی به کانال 35هزار دلاری رسید و نگرانی‌ها درباره ترکیدن حباب بیت‌کوین بیشتر و بیشتر شد. این هشدارها در حالی است که کمتر کارشناسی در حوزه ارزهای دیجیتال یا مسئولی در داخل کشور درباره این نگرانی‌ها با سرمایه‌گذارانی که در بورس ضررهای هنگفتی را متحمل شده و همچنان درگیر تصمیمات سلیقه‌ای هستند، صحبت می‌کند. این در حالی است که در ماه‌های گذشته، با تمرکز مسئولان به بورس برای دعوت هر چه بیشتر مردم به این بازار، روزانه بیش از 60هزار کد بورسی صادر می‌شد؛ حالا ماه‌ها گذشته، بورس کمتر رنگ سبز را به خود می‌بیند و گویا سرمایه‌گذارانی که پول‌های خود را در این بازار سوزانده‌اند به دنبال ورود به بازاری هستند که این روزها تحلیل‌گران بین‌المللی درباره حباب موجود در آن هشدار می‌دهند.

ناگفته نماند که حباب، پدیده‌ای در سرمایه‌گذاری است که از واکنش‌های احساسی سست افراد ناشی می‌شود. پدیده‌ حباب زمانی اتفاق می‌افتد که تقاضای بسیار بالای سهام از طرف سرمایه‌گذاران، باعث می‌شود قیمت سهام به سطحی فراتر از ارزش واقعی آن صعود کند که این ارزش واقعی باید توسط عملکرد شرکت مربوطه تعیین شود. مانند حباب صابونی که بچه‌ها دوست دارند آن را بزرگ و بزرگ‌تر کنند، به‌نظر می‌رسد که حباب قیمت در سرمایه‌گذاری هم پیوسته بزرگ و بزرگ‌تر می‌شود، اما چون این تغییر بنیانی ندارد، پس از مدتی سرانجام این حباب می‌ترکد! وقتی چنین شد، همه‌ی پولی که روی آن سرمایه‌گذاری شده بود نیز به‌طور ناگهانی ناپدید می‌شود.

حالا نگاهی به گزارش روز گذشته بلومبرگ حکایت از تشکیل یک حباب سوداگری در بازار بیت‌کوین دارد، حباب سوداگری نیز به وضعیتی گفته می‌شود که در آن اخبار افزایش قیمت اشتیاق سرمایه‌گذاران را تحریک می‌کند و این اشتیاق مانند یک پدیده‌ روان‌شناختی واگیردار از فردی به فرد دیگر منتقل می‌شود. در این میان اخبار و داستان‌های غلو‌شده‌ای برای توجیه افزایش قیمت خلق می‌شوند که سرمایه‌گذاران بیشتر و بیشتری را جذب می‌کنند؛ این سرمایه‌گذاران با وجود تردیدهایشان درباره‌ ارزش واقعی دارایی، به‌دلیل غبطه‌خوردن به موفقیت دیگران و گاهی به دلیل هیجان سوداگری و قمار، اقدام به خرید می‌کنند. داستان این‌روزهای سهامداران بازار سرمایه در مقابل خبرهای داغ افزایش قیمت بیت‌کوین هم همین است.