اتاق مراقبت‌های ویژه کرونا چقدر آلوده است؟

پژوهشگران با بررسی نمونه هوا و سطوح اتاق ICU بیماران مبتلا به کووید ۱۹ در یکی از بیمارستان‌های معین کشور تایید کردند این بیماری از طریق هوابرد نیز منتقل می‌شود.

به گزارش ایسنا، بیمارستان‌ها این‌روزها به دلیل نبود سیستم تبادل و تصفیه هوای کافی، میزان تهویه کم و تردد بیش از اندازه افراد، به یکی از کانون‌های خطر انتقال ویروس کووید ۱۹ تبدیل شده‌اند.

به همین دلیل پژوهشگران با انجام مطالعه‌ای حضور ویروس SARS-CoV-2 را در هوا و در سطوح اتاق ICU بیماران مبتلا به کووید ۱۹ یکی از بیمارستان‌های معین کشور، مورد بررسی قرار دادند.

این مطالعه در تاریخ دهم اردیبهشت ۱۳۹۹ انجام گرفت. این بخش ICU به ابعاد تقریبی ۵۰ مترمربع و دارای هفت تخت بستری است که به هنگام نمونه‌برداری، همه تخت‌های آن اشغال بود و پنج پرسنل کادر درمانی در بخش در حال رفت‌وآمد بودند. همه بیماران مجهز به ماسک اکسیژن و تمام پرسنل مجهز به همه تجهیزات حفاظت فردی بودند. به طور متوسط در طول شبانه‌روز، سه مرتبه سطوح این بخش ضدعفونی می‌شد.

سیستم تهویه عمومی این بخش شامل تعبیه دمنده‌هایی از نوع شکاف‌دار دیواری بود و از تهویه طبیعی مانند باز کردن پنجره، استفاده نمی‌شد. باید عنوان کرد که سیستم مکنده این بخش در زمان نمونه‌برداری غیر فعال بود.

این مطالعه در دو بخش شامل نمونه‌برداری از سطوح و نمونه‌برداری از هوا انجام شد. پژوهشگران برای ارزیابی وجود ویروس در هوا، با رعایت فاصله ۱.۵ تا ۲ متری از تخت هر بیمار، از هوای ۱۰ قسمت از اتاق، نمونه‌برداری کردند. همچنین از سطوح قسمت‌های مختلف بخش مثل میز گزارش‌نویسی، میز کنار تخت بیمار، سرویس بهداشتی، میز قابل حمل و ظرف‌شویی نیز نمونه‌برداری انجام شد.

بررسی‌های پژوهشگران نشان داد که ویروس SARS-CoV-2 در ۶۰ درصد از نمونه‌های هوای گرفته‌شده از این بخش وجود داشت که بیشتر آن‌ها مربوط به نقاطی بود که نزدیک تخت بیماران قرار داشت.

بررسی نتایج نمونه‌های برداشته‌شده از سطوح، حاکی از این بود که در ۴۰ درصد از نمونه‌ها ویروس SARS-CoV-2 وجود داشت و تمام نمونه‌های مثبت در کنار تخت بیماران مشاهده شده بود.

در این مطالعه عنوان شد که تعداد نمونه‌های مثبت هوای بخش ICU بیشتر از تعداد نمونه‌های مثبت سطوح بود. یکی از دلایل تعداد کم‌تر بودن تعداد نمونه‌های مثبت سطوح، سه بار ضد عفونی کردن آن‌ها در طی شبانه‌روز بود. همچنین باید توجه داشت که اتاق در زمان نمونه‌برداری فاقد تهویه طبیعی بود و سیستم‌های مکنده آن نیز فعال نبود و صرفا دمش هوا از طریق دمنده‌های سقفی و خروج هوا هنگام باز و بسته شدن در ورودی اتاق صورت می‌گرفت و تعویض هوا به خوبی در این بخش انجام نمی‌شد.

نتایج به‌دست‌آمده از این مطالعه نشان می‌دهد که این ویروس در هوا و سطوح بخش ICU، به خصوص در محل‌های نزدیک تخت بیماران مبتلا، حضور دارد. این یافته‌ها بر راه انتقال هوابرد این ویروس، در کنار دیگر راه‌های انتقال مثل تماس فرد به فرد و تماس با سطوح آلوده، تاکید می‌کند.

پژوهشگران این مطالعه می‌گویند: مجموع مطالعاتی که تا کنون انجام شده‌اند نشان می‌دهد که ویروس از افراد مبتلا، حتی با میزان خفیف بیماری، منتشر می‌شود و می‌تواند در محیط اطراف حتی در صورت عدم سرفه یا سایر روش‌های آئروسل، منتقل شود.

به گفته این پژوهشگران؛ اجرای موثر روش‌های ایزولاسیون هوایی مانند استفاده از تجهیزات تنفسی (ماسک N95) و ماسک‌های الکتریکی تصفیه‌کننده هوا و همچنین اطمینان از صحت عملکرد سیستم‌های تهویه بیمارستانی و بهبود آن جهت حفاظت از کارکنان مراقبت‌های بهداشتی، کاملا ضروری است.

این محققان پیشنهاد می‌کنند برای ارزیابی دقیق‌تر رفتار انتقالی این ویروس، مطالعاتی مشابه ولی به صورت طولی از زمان بستری بیماران مبتلا تا زمان ترخیص، در بخش‌های مختلف بیمارستان‌ها معین انجام شود. همچنین به صورت جامع‌تر نقش سیستم‌های تهویه طبیعی و مکانیکی در حضور هوابرد این ویروس بررسی شود.

در انجام این مطالعه، سید محمد سید مهدی، سید علیرضا ناجی، حمیدرضا جماعتی و محمد ورهرام؛ پژوهشگران پژوهشکده سل و بیماری‌های ریوی بیمارستان مسیح دانشوری دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، سمیه فرهنگ دهقان،‌ محمدحسین وزیری و موسی جباری قره‌داغ؛ پژوهشگران مرکز تحقیقات ارتقای سلامت محیط کار دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، حمزه محمدی؛ دانشجوی دکتری بهداشت حرفه‌ای دانشگاه علوم پزشکی تهران و سیروان زارعی؛ دانشجوی کارشناسی ارشد مدیریت بهداشت، ایمنی و محیط‌زیست باشگاه پژوهشگران جوان دانشگاه آزاد اسلامی، مشارکت داشتند.

یافته‌های این مطالعه به صورت مقاله علمی پژوهشی با عنوان «ارزیابی SARS-CoV-2 در هوا و سطوح بخش ICU یکی از بیمارستان‌های معین شهر تهران» در ویژه‌نامه کووید ۱۹ مجله سلامت کار ایران، منتشر شده است.