صنعت چند میلیارد دلاری درمان ریزش مو

یکی از متداول‌ترین دغدغه‌های پسران نوجوان دربارۀ آینده این است: آیا موهایم خواهد ریخت؟ و اگر این هراس به واقعیت تبدیل شود، چیزهای زیادی دوروبَر او تغییر می‌کند.

به گزارش ایسنا، روزنامه «جوان» در ادامه نوشت: هر کس به آدمی می‌رسد که موهایش دارد می‌ریزد، اشاره‌ای به این ماجرا می‌کند و راه‌حل‌هایی می‌دهد. از فلان دکتر تا فلان داروی گیاهی. تمسخر هم تا دلتان بخواهد. این توجه عمومی به طاسی، موتور صنعت زیبایی جدیدی را روشن کرده است که با انواع و اقسام محصولاتش سراغ سرهای بی‌مو می‌رود.

مطلبی که در ادامه می‌آید به قلم دانیله فریدمن خبرنگار حوزۀ سبک زندگی و مُد در وب‌سایت این‌استایل منتشر شده است. وب‌سایت ترجمان نیز آن را با ترجمۀ بابک طهماسبی منتشر کرده است. مطلب را با تلخیص و پیرایش می‌خوانید.

وقتی خط رویش موهایت عقب می‌رود

در اواخر دورۀ نوجوانی بود که آنتونی متوجه شد خط رویش موهایش دارد عقب می‌رود. سعی کرد موهایش را بلند نگه دارد و آن‌ها را روی قسمت میانی سرش شانه کند تا طاسی بالای قسمت گیجگاهی سرش را پنهان کند ولی «با یک نسیم ملایم... همه‌چیز آشکار می‌شد». همیشه کلاه بر سر می‌گذاشت ولی ترس اینکه به‌عنوان مرد جوانی شناخته شود که به‌دلیل طاسی عملاً جوانی‌اش از دست رفته، فلج‌کننده بود. آنتونی ۳۸ ساله که صرفاً برای حفظ حریم شخصی خواسته است فقط با نام کوچک از او نام ببرم می‌گوید: «آسیب روان‌شناختی ریزش مو برایم عمیق بوده و هست. اضطرابی که از بیرون‌رفتن داشتم، به‌مراتب بیشتر از لذت احتمالی هر تفریحی بود.»

صنعت چندین میلیارد دلاری درمان طاسی

به رغم تلاش نسل هزاره در راستای مثبت‌اندیشی و پذیرفتنِ تفاوت‌ها، یک حوزه از ظاهر افراد هنوز داغ ننگی بر پیشانی دارد: طاسی.

مردان برای دارو و شامپو و حتی جراحی هزینه می‌کنند تا موهایشان را حفظ کنند. به این ترتیب، طاسی داغ ننگی است که هیزمِ صنعت ۴ میلیارد دلاری پیشگیری از ریزش مو و محصولات ترمیمی، آن‌هم فقط در امریکا را فراهم می‌کند. اسپنسر کابرن دو دهه است که کنشگر حوزۀ ریزش مو و مجری برنامۀ رادیویی «حقیقت عریان» است که درواقع یک گروه حمایتی رادیویی محسوب می‌شود. اسپنسر می‌گوید: «طاسی یکی از معدود مواردی است که هنوز آشکارا تمسخر می‌شود، و جداً زندگی افراد را تحت تأثیر قرار می‌دهد و امیدوارم جامعه این حقیقت را به رسمیت بشناسد.»

برندها یکی‌یکی سر برمی‌آورند

در همین چند سال گذشته، برندهای جدید رشد مو سر برآورده است که سوار بر این موجِ زیبایی ظاهر شده‌اند. دوسومِ مخاطبان این برندها مردان هستند، یعنی آن‌ها که تا ۳۵ سالگی دچار ریزش موی محسوسی شده‌اند. برندها با طراحی‌های مینیمالیستی و شعارهای تبلیغاتی جسورانه - «امروز مو، فردا مو» - بی‌پروا در تلاشند تا درمانِ ریزش مو را باکلاس جلوه دهند.

بنیانگذاران این برندها در تلاشند ازطریق گفتگو و آموزش و محصولات اینستاگرام‌پسند ریزش مو را عادی جلوه دهند و مردان را توانمند سازند تا دربارۀ سلامتشان منفعل نباشند. در عین حال، کسب‌وکار پررونقی نیز دارند زیرا طاسی هنوز زیبا شمرده نمی‌شود.

ولی چرا مو برای برخی مردان این‌قدر مهم است؟ برای درک اهمیت ریزش مو بهتر است اهمیت مو را درک کنیم. گِرشِن کافمن روانشناس ساکن میشیگان و از پیشتازان مطالعه شرم می‌گوید: «در فرهنگ ما، برای مردان، مو به‌طورکلی با مردانگی و قوۀ مردی و تصویر مرد واقعی پیوند خورده است. پس آگاهی یک مرد به اینکه دیگر آن آدمِ سابق نیست، او را شرمگین می‌کند.»

ناگهان از راه می‌رسد!

ریزش مو ممکن است موجب حس درماندگی در مردان شود. در غالب موارد، طاسی ناشی از وضعیتی به نام آلوپسی آندروژنیک (طاسی وابسته به هورمون مردانه) است که در آن هورمون استروئیدی دی‌هیدروتستسترون یا دی‌اچ‌تی باعث کوچکی فولیکول‌های مو و مانع رشد آن‌ها می‌شود. استرس، تغذیه، مصرف دارو و بیماری‌های مزمن نیز می‌توانند منجر به ریزش مو شوند ولی ریزش مو معمولاً ژنتیکی است و از همین بابت است چنین تهدیدآمیز به نظر می‌رسد. استیون گوتنتاگ از بنیانگذاران برند کیپز است که پس از اینکه دچار ریزش مو شد این شرکت را بنیان نهاد. استیون می‌گوید: «ریزش مو مثل این نیست که مثلاً بگویید دیگر هر شب پیتزا و بال مرغ نمی‌خورم و چاق نمی‌شوم، یعنی از مواردی نیست که فکر کنید می‌توانید کاری بکنید و نتایجش را ببینید. ریزش مو چیزی است که نمی‌توانید کنترلش کنید و این واقعاً اضطراب‌آور است.»

از این هم بدتر، طاسی معمولاً پیدا نیست تا زمانی که دیگر نیمی از موهایتان را از دست داده‌اید، پس زمانی که درمی‌یابید مشکلی هست، شاید فکر کنید که دیگر «خیلی دیر» شده است.

ظهور ستاره‌های طاس!

راه‌حل‌های ریزش مو نیز بعضی مردان را نگران می‌کند. علاوه‌بر ظهور برندهای هزاره‌ای رشد مو، دانشمندان در دورتا دور دنیا در رقابت برای دست‌یافتن به «درمان» طاسی هستند و همه‌چیز را امتحان می‌کنند، از درمان‌های مبتنی‌بر سلول‌های بنیادی گرفته تا شبیه‌سازی فولیکول‌های مو.

برخی مردان از صحبت چهره‌به‌چهره در مورد ریزش مو شرمگین می‌شوند، پس خرید از این برندها یک راه فرار از این موقعیت است. ننگ «آن مردک کچل» بودن حتی در نخستین دوران‌های تاریخ مکتوب نیز به چشم می‌خورد.

بی‌تردید، در چند دهۀ گذشته شاهد ظهور چندین ستارۀ خوش‌تیپ طاس بوده‌ایم. ولی همان‌طور که تقریباً تمام مردان طرف صحبتم به من گفته‌اند، هر مردی توان قبول چهره کاملاً طاس خود را ندارد و خیلی از مردها هم نمی‌خواهند سرشان را از ته بتراشند. کوبران می‌گوید آن‌هایی که توانش را دارند و آن‌ها که می‌خواهند بتراشند «استثنا هستند. خط رویش مو که عقب می‌رود، اعتماد به نفس هم با آن عقب می‌نشیند.»

کار را باید از ریشه شروع کرد

بسیاری از مردان حتی پیش از آنکه ریزش مو آغاز شود از آن در هراسند. ترسی که مردها را از درون می‌خورد و می‌تراشد.

سرمایه‌داری هم شاید به پذیرش این موضوع یاری رسانده باشد. اگرچه این برندها که روی مردان نسل هزاره حساب کرده‌اند، بی‌تردید چشم‌انداز این مردان دربارۀ کمال جسمانی را ترسیم می‌کنند ولی محصولات جدید، در عین حال، روشی پیش پای مردان می‌گذارند تا با ترس و شرم خود روبه‌رو شوند. هیچ‌یک از این محصولات سعی ندارند «ظاهر» استانداردی را به خورد مشتریان دهند و هیچ‌یک مشتریان را به‌دلیل طاسی تمسخر نمی‌کنند. رفتار آن‌ها با طاسی کاملاً طبیعی است و به‌مثابۀ بخشی از مردشدن است.

بنیانگذار برند هیمز، اندرو دودام، می‌گوید: «سعی می‌کنیم مردان را آگاه سازیم تا بدانند که گزینه‌هایی پیش‌ رو دارند و در نتیجه حس کنند که در بقیۀ زندگی خود هم گزینه‌هایی پیش‌رو دارند.»

دودام امیدوار است شرکت او مردان را توانمند کند. مردانی که تحقیقات نشان داده است از مراجعه به پزشک اجتناب می‌کنند و سمت کنترل بر سلامتشان نمی‌روند. کار را باید از ریشه شروع کرد.