صبر در واشنگتن اثاث‌کشی در تهران نگرانی در مسکو

شرق: گفتگو‌های وین، خود به نقطه سکون رسیده است، اما بحث‌ها درباره آن‌ها همچنان ادامه دارد و مقامات کشور‌ها همچنان منتظر تعیین تکلیف این پرونده حساس هستند. موضع‌گیری‌ها و گمانه‌زنی‌ها هم در رسانه‌ها و هم در مواضع مقامات و چهره‌های دخیل در این روند ادامه دارد و البته هم‌زمان، رایزنی‌های مخالفان توافق هسته‌ای در تل‌آویو نیز تا فرصت باقی است و احیای برجام امضا نشده است، در جریان است.

ند پرایس: ضرب‌الاجلی نداریم

ظاهرا واشنگتن هم با این حقیقت کنار آمده است. سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا در یک کنفرانس خبری به سؤالاتی درباره از سرگیری مذاکرات احیای توافق هسته‌ای در وین پاسخ داد و به صراحت گفت آمریکا بازه زمانی‌ای که باید در آن تکلیف ماجرا معلوم شده باشد در نظر ندارد و بیش از آن به محتوای گفتگو‌ها و اتفاقاتی که بناست بیفتد، توجه دارد.

او افزود: «ما ضرب‌الاجلی برای این مذاکرات تعیین نمی‌کنیم، اما واقفیم که با گذشت زمان، توسعه‌های هسته‌ای ایران در‌نهایت به دیدگاه ما در زمینه بازگشت به برجام جهت خواهد داد». سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا همچنین مطرح کرد که واشنگتن هنوز بر این باور است که «دیپلماسی مؤثرترین وسیله در دسترس ما برای رسیدن به هدف مطلوبمان است که آن اطمینان یافتن دائمی و قابل راستی‌آزمایی از این است که ایران هرگز به یک سلاح هسته‌ای دست نیابد».

گزارش آخر کار

این مسئله که ماجرا در ایران به تغییر دولت موکول شده، چندروزی می‌شود که مشخص شده است. صحبت‌های مکرری که حسن روحانی در‌این‌باره کرده و به صراحت مشخص کرده است که نقطه معطلی در تهران است و اگر به سیدعباس عراقچی، معاون وزیر خارجه که ریاست هیئت مذاکره‌کننده ایران را در وین بر عهده دارد، اجازه داده شود، فاصله‌ای تا امضای توافق و احیای برجام ندارد، اما آن چه مسئله را عملا قطعی به نظر می‌نمایاند، گزارشی بود که دیروز وزارت خارجه به مجلس ارسال کرد.

متن گزارش، شروع و مقدمه این گزارش، توضیحاتی که در آن داده شده بود، پیوست‌های متعددی که اتفاقاتی از سال‌ها پیش تا امروز را مرور کرده بود و توصیه‌ها و هشدار‌هایی که در پایان نامه قرار گرفته بود، مشخص می‌کند این نه آخرین گزارش یک تیم در آستانه به نتیجه‌رسیدن یک پروژه که آخرین گزارش پیش از تحویل پروژه است.

وزارت خارجه در این مرحله دیگر به‌نتیجه‌رساندن گفتگو‌های احیای برجام را در دستور کار ندارد و مشخصا آماده تحویل این پرونده به تیم وزارت خارجه رئیسی است. همین حالا هم، علی باقری‌کنی به نمایندگی از او و به‌عنوان گزینه اصلی وزارت خارجه، در این نهاد مستقر و در جریان روند اتفاقات و احتمالا تصمیم‌گیری‌ها حضور دارد. این جمله ظریف، جای چندانی برای تردید در این زمینه باقی نمی‌گذارد: «امیدوارم آنچه تاکنون به دست آمده در ابتدای دولت سیزدهم تکمیل شود».

روسیه از تأسف به نگرانی

اما اظهارنظر دیگری که میزان تنش در صحنه گفتگو‌های وین را آشکار می‌کند، صحبت‌هایی است که رئیس هیئت مذاکره‌کننده روسیه اخیرا داشته است. میخائیل اولیانوف، نماینده روسیه در سازمان‌های بین‌المللی مستقر در وین، در چند‌ماهی که دور جدید مذاکرات در جریان بوده است، مدام مواضع خوش‌بینانه مسکو نسبت به روند گفتگو‌ها را تبیین کرده و مانند دیگر اعضای تیم دیپلماسی روسیه، بر محق‌بودن ایران و مقصربودن آمریکا در این روند تأکید داشته است.

او در گفت‌وگویی که اخیرا با یک رسانه روس داشته است، البته در بخش زیادی از صحبت‌هایش همچنان همان رویکرد را دارد، اما یک جمله کلیدی نشان می‌دهد که اهالی دور میز مذاکره نگران‌اند. در این فاصله که زمان می‌گذرد، ایران به فعالیت‌های هسته‌ای خود ادامه می‌دهد و این فعالیت‌ها در نتیجه روند کاهش تعهدات که ایران طی کرده فراتر از محدودیت‌های مصوب برجام است. به‌علاوه، ایران همچنان تکلیف توافق بسیار مهمش با آژانس برای حفظ داده‌های نظارتی را مشخص نکرده است. این نگرانی‌ها شاید تا پیش از این هرگز به این صراحت و شفافیت در ادبیات دیپلمات‌های روس دیده نشده بود.