«دودکش ۲»؛ قصه و کارگردانی در آمپاس!

روزنامه فرهیختگان در یادداشتی به نقد سریال «دودکش 2» پرداخته.

در این یادداشت آمده:

* تکیه بر «تکیه‌کلام‌ها» در سری اول دودکش به‌وضوح دیده می‌شد و همان کلمات این‌بار هم با فراوانی کمتری مورد استفاده قرار گرفته است. دایره کاربرد این واژه‌ها به فرزندان خانواده هم رسیده و شاید به همین دلیل استفاده کمتر از آنها در دستورکار قرار گرفته است. استفاده از این کلمات چون بدون لهجه هستند جذابیت کمتری برای مخاطب دارند و تکرار آنها می‌توانست دیالوگ‌ها را بی‌معنی و تکراری کند.

* نکته بعدی درباره این سریال، محوریت خانواده است. نگاهی به سریال‌های موفق یک دهه اخیر تلویزیون نشان می‌دهد هرگاه قصه بر پایه طنز و خانواده ایرانی قرار بگیرد، موفق شده است. مجموعه فصل‌های «پایتخت»، مجموعه فصل‌های «ن.خ»، دو سری «دردسرهای عظیم» و همین‌طور مجموعه «لیسانسه‌ها» نشان داد که طنز و خانواده ایرانی می‌توانند بار یک سریال را به دوش بکشند. البته به‌شرطی که هم به‌معنای واقعی طنز باشند و هم خانواده ایرانی در آن حاضر باشند، نه اینکه فقط فارسی حرف بزنند. بارها گفته‌ایم که مردم دوست دارند خودشان را در سریال‌ها ببینند و دودکش2 از این نظر موفق عمل کرده است. مشکلات خانواده مشتاق، اشتراکات زیادی با مشکلات خانواده‌های ایرانی دارد و آدم‌هایش مانند بعضی سریال‌های دیگر تلویزیون یا شبکه نمایش خانگی، از کره مریخ نیامده‌اند. فقر، کلاهبرداری، نداشتن عقل معاش و چشم‌وهمچشمی ازجمله مواردی است که در این سریال به‌خوبی نمایش داده می‌شود.

* حالا «دودکش2» با استفاده از همین فرمول، به بررسی مشکلات روز جامعه می‌پردازد و از سیل گلستان شروع می‌کند و به بحث فضای مجازی و روابط عاشقانه و مشکلات ازدواج و گرانی‌های سرسام‌آور می‌پردازد. دودکش2 البته مشکلاتی هم دارد که قصه یکی از آنها است. پراکندگی قصه‌ها در هر قسمت، مخاطبی که پیگیر نیست را دچار مشکل می‌کند و مساله دیگر اتکای بیش از حد به شخصیت‌ها است. انگار قرار است کاراکترها و توانایی‌های آنها داستان را جلو ببرند و قصه هم در حاشیه حضور دارد. استفاده مکرر از طعنه‌های سیاسی البته در زمان فعلی نه شجاعت می‌خواهد و نه کاربردی دارد. شاید تکرار آنها اصل مسائل را بی‌معنی کند و خروجی دیگری به‌نظر می‌رسد، ندارد.

* یکی دیگر از نقدهایی که به این سریال وارد می‌کنند استفاده بیش از حد از کلماتی است که در کوچه و خیابان می‌شنویم. البته کل‌کل‌های بین نصرت و فیروز این فضا را می‌طلبد، اما باتوجه به سابقه‌ای که از تلویزیون و نوع مواجهه‌اش با برخی از برنامه‌ها سراغ داریم، این تسامح و تساهل را به فال نیک می‌گیریم و توصیه می‌کنیم همه برنامه‌ها و سریال‌ها با سعه‌صدر بیشتری مورد ارزیابی و نظارت قرار بگیرند و همزمان هم شأنیت خانواده توجه شود و هم به الزامات زمان توجه کنند.