میزان شانس اصغر فرهادی برای اسکار

صبا: به بهانه اهدای جایزه بزرگ جشنواره «کن» به فیلم «قهرمان» که به صورت مشترک با فیلمی از فنلاند به اصغر فرهادی رسید، با فیلم های برنده این جایزه آشنا می شویم.

فیلم «قهرمان» اصغر فرهادی همانگونه که احتمالا می‌دانید، شنبه شب ۱۷ جولای توانست به همراه فیلم «محفظه شماره ۶» محصول فنلاند به صورت مشترک دومین جایزه باارزش جشنواره «کن» هفتاد و چهارم را از آن خود کند. به بهانه این دستاورد که برای اولین بار به سینمای ایران تعلق گرفته است با فیلم های برنده این جایزه آشنا می شویم و به این موضوع می پردازیم که چند فیلم از برندگان پیشین این جایزه توانسته اند در نهایت اسکار بهترین فیلم را از آن خود کنند.

اولین بار سال ۱۹۶۷ بود که این جایزه در جشنواره «کن» با عنوان «جایزه بزرگ ویژه هیات داوران» اهدا شد. این عنوان البته در سال ۱۹۸۹ به «جایزه بزرگ هیات داوران» و در سال ۱۹۹۵ به «جایزه بزرگ»؛ همین نامی که امروز دارد، تغییر کرد.

در اولین سال، دو فیلم «تصادف» ساخته جوزف لوزی محصول بریتانیا و «کولی های خوشبخت را هم دیده ام» محصول یوگسلاوی به صورت مشترک این جایزه را دریافت کردند. در آن سال فیلم «کولی های خوشبخت را هم دیده ام» در نهایت نامزد جایزه اسکار بهترین فیلم خارجی (غیرانگلیسی زبان فعلی) نیز شد.

سال ۱۹۶۹ فیلم «اودالن ۳۱» ساخته بو ویدربرگ محصول سوئد اولین فیلمی بود که توانست این جایزه را به تنهایی از آن خود کند. فیلم «اودالن ۳۱» هم به مانند برنده پیشین این جایزه یعنی فیلم «کولی های خوشبخت را هم دیده ام» در نهایت نامزد جایزه اسکار شد و البته در دریافت آن ناکام ماند.

چندتا از فیلم های مهمی که این جایزه را در طی این ۶ دهه از آن خود کرده اند شامل این آثار هستند: «فرار از خانه» میلوش فورمن، «سولاریس» تارکوفسکی، «شب های عربی» پازولینی، «معمای کاسپار هاوزر» هرتسوک، «ایثار» تارکوفسکی، «توبه» ابولادزه، «سینما پارادیزو» تورناتوره، «شکستن امواج» فون تریه، «معلم پیانو» هانکه، «اولد بوی» پارک چان ووک، «روزی روزگاری در آناتولی» بیلگه جیلان و بسیاری فیلم مشهور دیگر.

تا پیش از جوایز امسال که به «قهرمان» و «محفظه شماره ۶» تعلق گرفت، این جایزه به ۵۹ فیلم رسیده بود، از این تعداد تنها ۱۰ فیلم نامزد جایزه اسکار بهترین فیلم شده اند (به جز فیلم «بلکککلنزمن» که نامزد اسکار بهترین فیلم سال شد بقیه در شاخه بهترین فیلم خارجی نامزد شده اند.)

به این ترتیب می شود گفت نزدیک به ۱۷ درصد برنده های جایزه بزرگ جشنواره «کن» در نهایت توانسته اند نامزد جایزه اسکار بهترین فیلم شوند و از این تعداد هم تنها ۵ فیلم «بازجویی از یک شهروند دور از سوءظن» الیو پتری، «سینما پارادیزو» تورناتوره، «آفتاب‌سوخته» میخالکوف، «زندگی زیباست» بنینی و «پسر شائول» لاسلو نمش موفق به دریافت جایزه اسکار بهترین فیلم غیرانگلیسی زبان سال شده اند که معادل ۸٫۴ درصد است.

اگر بخواهیم صرفا با توجه به آمار و ارقام برندگان این جایزه بررسی کنیم، می توان نتیجه گرفت فیلم برگزیده فستیوال در این بخش، اغلب اوقات در کسب جایزه اسکار ناکام بوده است. حالا باید منتظر ماند و دید که آیا فیلم «قهرمان» فرهادی می تواند به ششمین فیلم برنده جایزه بزرگ جوایز «کن» تبدیل شود که در نهایت به جایزه اسکار هم دست رسیده یا نه.