چرا فک‌های خزری می‌میرند؟

در دو ماه اخیر تلفات فوک‌های خزری در سواحل شمالی کشور افزایش یافته و لاشه‌هایی این گونه در حال انقراض بیش از پیش مشاهده شده است. مساله‌ای که رییس مرکز حفاظت از فک‌های خزری درباره علل احتمالی آن توضیحاتی بیان کرد.

ایسنا: امیر شیرازی با اشاره به افزایش مشاهده تلفات فک‌های خزری طی روزهای اخیر اظهارکرد: از ابتدای سال ۲۳ لاشه و در دو هفته اخیر نیز چند لاشه جدید شناسایی شده است. این لاشه‌ها توسط ماهیگیران برای ما آورده و از سمت آب‌های ترکمنستان جمع‌آوری شده‌ است.

در روزهای اخیر نیز در استان‌های گیلان و مازندران و شهرهای محمود آباد، جویبار و بابلسر لاشه‌هایی یافت شد که اغلب نر و از نظر فیزیکی سالم بودند. نکته مهم این است که اگر این فک‌ها بیمار بودند باید شواهد تضعیف تدریجی بدن آن‌ها دیده می‌شد در حالی که این فک‌های ۱۵ تا ۲۰ ساله از نظر فیزیکی سالم بودند.

رییس مرکز حفاظت از فک های خزری به علل احتمالی این تلفات اشاره کرد و گفت: لاشه‌ها نشان می‌دهد که این فک‌ها در دریا تلف شده‌اند و موج‌ها لاشه آن‌ها را به ساحل آورده است. پیش‌بینی ما از علت مرگ این فک‌ها اتفاقی نظیر مانور نظامی است.

طبق اخباری که به دست ما رسیده، چندی پیش رزمایشی توسط آذربایجان، ترکیه و پاکستان انجام شده است و ما درحال پیگیری موضوع هستیم تا ارتباط آن را با تلفات فک‌های خزری را بررسی کنیم.

بعد از این موضوع، احتمال بعدی آلودگی شدید آب و مسمومیت حاد این موجودات است. این اتفاقات به‌طور قطع زیر آب رخ داده چرا که تلفات فک‌ها در ساحل مشاهده نشده است.

شیرازی در ادامه تاکید کرد: کشف علت اصلی این اتفاق، وابسته به پیدا کردن لاشه‌های جدید است تا بتوان بررسی‌های میکروبی را روی آنها انجام داد. ما در تلاش هستیم تا هماهنگی لازم را برای جست و جوی لاشه‌های جدید را انجام دهیم.

وی با اشاره به ارسال پروتکل‌های لازم برای استان‌های ساحلی دریای خزر اظهارکرد: ما دستورالعمل لازم را به سه استان ساحلی اعلام کردیم تا در صورت مشاهده لاشه، پس از بررسی و انجام آزمایش‌ها، دفن آن‌ها را به‌صورت اصولی انجام دهیم و در صورت نیاز برای جلوگیری از شیوع بیماری‌های احتمالی، دفن را همراه با آهک انجام دهیم تا تجزیه این لاشه‌ها با سرعت بیشتری انجام بپذیرد.

در برخی موارد نیز معدوم کردن لاشه‌های این موجودات توسط کوره‌های مخصوص در ادارات دامپزشکی انجام می‌شود تا از شیوع بیماری‌های مشترک مانند آنفلوانزا یا دیستمپر که در سگ‌سانان نیز مشاهده می‌شود، جلوگیری شود.

رییس مرکز حفاظت از فک های خزری اضافه کرد: با توجه به اینکه بیماری همه‌گیری مانند دیستمپر در موجودات جوان دیده می‌شود، به احتمال فراوان نمی‌توان علت این مرگ و میر را به این بیماری نسبت داد چراکه بیشتر لاشه‌های مشاهده شده سن بالایی دارند.

ما با متخصصان دانشگاه تهران درباره این موضوع ارتباط برقرار کردیم و برای حل این موضوع با آن‌ها همکاری می‌کنیم. پس از کشف لاشه‌های جدید، به سرعت تلاش می‌کنیم علت را کشف و از آسیب به فک‌ها، موجودات دیگر، انسان و مجموعه اکوسیستم خزر جلوگیری کنیم.

شیرازی همچنین با اشاره به بیماری واگیرداری که اخیرا در بخش‌هایی در اروپا مشاهده شده است،‌ اظهارکرد: در کشور هلند و آلمان، بیماری در فک‌ها مشاهده شده که باعث تلفات شده و علت آن " آنفلوانزای حاد پرندگان" گزارش شده است.

این موضوع باعث می‌شود تا ما خود را ملزم به تحقیق راجع به این بیماری کنیم چرا که آنفلوانزای حاد پرندگان نه تنها بر موجوداتی مانند فک بلکه می‌تواند روی سلامتی انسان نیز تاثیر بگذارد.

وی با تاکید بر لزوم احتیاط مردم در مواجهه با این لاشه‌ها تاکید کرد: با توجه به اینکه علت این مرگ و میر همچنان نامشخص است، توصیه ما به مردمی که با این لاشه‌ها مواجه می‌شوند این است که از تماس با این موجودات خودداری و در اسرع وقت با مرکز نگهداری فک خزری ارتباط برقرار کنند.

علی رغم اینکه احتمال وجود بیماری واگیردار در این لاشه ها کم است اما عقل بر رعایت احتیاط حکم می‌کند.

شیرازی در پایان با تاکید بر جایگاه مهم فک‌های خزری در اکوسیستم دریای خزر گفت: وجود فک‌های خزری در اکوسیستم دریاچه خزر، باعث ایجاد ثبات در این زیستگاه و تعادل در چرخه‌های زیستی آن می‌شود.

با توجه به اینکه این موجودات به‌شدت در معرض خطر قرار دارند و به شدت آسیب پذیر هستند، امیدواریم علت این مرگ و میر پس از مشخص شدن از بین برود تا بیش از این شاهد لاشه های بی‌جان این موجودات روی آب‌های دریای خزر نباشیم.