اختلافات شورای شهر و شهردار چیست؟

غروب یک روز پنجشنبه یا ساعت‌های پایانی شب، زمان‌هایی است که معمولا احکام مدیران جدید زاکانی اعلام عمومی می‌شود؛ احکامی که برخی از اعضای شورای شهر تهران می‌گویند تا زمان انتشار در فضای مجازی اطلاعی از آن‌ها نداشته‌اند.

روزنامه شرق: غروب یک روز پنجشنبه یا ساعت‌های پایانی شب، زمان‌هایی است که معمولا احکام مدیران جدید زاکانی اعلام عمومی می‌شود؛ احکامی که برخی از اعضای شورای شهر تهران می‌گویند تا زمان انتشار در فضای مجازی اطلاعی از آنها نداشته‌اند.

انتصاب‌هایی که برخی از آنها مورد انتقاد اعضای شورای شهر بوده و برخی هم خواستار شفافیت عملکرد و اعضای کمیته ارزیابی که این مدیران حاصل انتخاب‌های این کمیته است، بودند. حتی خبرهای غیررسمی حکایت از برخورد و درگیری میان یکی از اعضای شورای شهر و شهردار تهران درخصوص انتصاب‌ها داشت؛ خبری که در آن نامی از اینکه کدام عضو شورا با شهردار درگیر شده نبود اما ناصر امانی در توییتی به این اخبار واکنش نشان داد و نوشت: «بعد از انتصاب شهردار محترم تهران هیچ جلسه خصوصی با ایشان نداشته‌ام. صرفا در دو جلسه هم‌اندیشی به اتفاق تمامی اعضای شورا میزبان ایشان بوده و هرگونه بحث و جدل و... که در فضای مجازی منتشر شده صحت نداشته و تکذیب می‌شود».

درگیری وجود نداشت که تکذیب کنیم

سیداحمد علوی، عضو شورای شهر تهران که گفته می‌شود تلاش می‌کند نقش میانجیگر و آرام‌کننده فضای ملتهب کنونی میان شورا و شهرداری را ایفا کند، وجود هرگونه اختلاف و درگیری را با موضوع انتصابات میان شهرداری و شورا رد می‌کند. او به «شرق» می‌گوید: «وقتی چیزی وجود ندارد، چرا باید آن را تکذیب کنیم. انتصابات حق شهردار است و تا جایی که من خبر دارم از دوستان شورا هم مشورت گرفته می‌شود، اما حق انتخاب با شهرداری است. اینکه گفته می‌شود از شهرهای دیگر برای شهرداری تهران نیرو وارد می‌کنند را قبول ندارم. بررسی انتصابات شهردار تهران نشان می‌دهد که بخش زیادی از انتصابات شهرداران منطقه از داخل بدنه اتفاق افتاده و انتصابات چندانی از بیرون شهرداری نبوده؛ بنابراین از کلیت انتصابات رضایت وجود دارد و درخصوص چند مورد نیز بهتر است اعتماد کنیم».

کمیته ارزیابی خبره این کارهستند

علیرضا نادعلی، سخنگوی شورای شهر تهران و از نیروهای نزدیک به شهردار تهران در شورا هم تأکید می‌کند موضوعاتی را که مطرح می‌کند به‌عنوان یک عضو شورا است و نه وکیل شهرداری. او می‌گوید: «من نماینده مردم هستم و قصد دفاع از شهرداری را ندارم و ممکن است در بسیاری امور به‌ویژه انتصابات نظر مثبت یا منفی داشته باشم».

او درخصوص کمیته ارزیابی در شهرداری که گفته می‌شود انتصابات اخیر حاصل ارزیابی‌های این کانون است، می‌گوید: «من اعضای این کانون را دیده و با آنها جلسه داشته‌ام. این افراد خبره این کار هستند و از این گروه در جاهای متعدد استفاده شده و حرفه‌ای این کار هستند. این‌طور نیست که چهار نفر کنار هم قرار گرفته باشند و از این جمع چهارنفره این انتخاب‌ها بیرون بیاید». او به فعالیت کانون ارزیابی در سازمان تبلیغات اسلامی هم اشاره می‌کند و می‌گوید این اتفاق کانون در سازمان تبلیغات تجربه موفقی داشت.

نادعلی اضافه می‌کند که براساس قانون لزوما اعضای شورا در انتصابات در شهرداری نقشی ندارند، اما براساس تعاملی که وجود دارد گزینه‌های خود را معرفی کرده و درباره گزینه‌های موجود نظرات مثبت و منفی خود را می‌دهد. این رویه‌ یک رویه تعاملی است، اما قانون درخصوص نقش شورا شفاف است و شهردار تهران در انتصابات اختیار کامل دارد و شورا در صورت انتقاد به عملکرد، می‌تواند نقش مطالبه‌گری داشته باشد و مدیر هم وظیفه پاسخ‌گویی دارد. نادعلی این نکته را هم اضافه کرد که بخش زیادی از شهرداران مناطق از نیروهای داخل شهرداری تهران بوده‌اند. به گفته او قرار بود شهردار تهران به همراه مسئول کانون ارزیابی در جلسه هم‌اندیشی و هم در صحن شورا درخصوص انتصابات صحبت کنند که به‌ دلیل کسالت زاکانی توضیح درخصوص روش کار به روز دیگری افتاد اما این‌گونه نیست که انتصابات روندی پنهان داشته باشد و گزینه‌های مورد بررسی دور از دسترس باشند.‌

درحالی‌که بیشتر اعضای شورا می‌گویند از ترکیب اعضای کمیته ارزیابی اطلاعی ندارند اما براساس اخبار غیررسمی داخل شهرداری گمانه‌زنی‌های متفاوتی از ترکیب این کمیته وجود دارد؛ از حضور چهره‌های امنیتی تا یاران نزدیک زاکانی در مجلس و برخی از مدیران کنونی شهرداری از جمله معاون اجتماعی او یا مشاور و دستیارش یا چهره‌های رسانه‌ای نزدیک به وی که هنوز به جمع مدیران شهرداری ملحق نشده‌اند. اما هیچ خبر رسمی و قابل استنادی درخصوص ترکیب کمیته ارزیابی وجود ندارد.

‌نام آقازاده‌ها در میان شهرداران مناطق

برخی نام‌هایی که در میان شهرداران مناطق آورده شده، هم‌نام برخی چهره‌های سیاسی یا نزدیکان مسئولان ستادهای انتخاباتی زاکانی هستند.

نادعلی درخصوص این نوع انتقادها نیز می‌گوید: «قصد دفاع صفر و صدی از انتصابات را ندارم اما همه فعالان سیاسی، فرهنگی و کارگزاران نظام فرزند یکی هستند. پسر من ممکن است به واسطه تکرار نام من در اخبار، نامش آشنا شود و بگویند آقازاده است؛ یعنی دیگر نباید از استعداد و توانایی‌های او استفاده کرد؟ ما منتقد افراط و تفریط افراد نزدیک در انتصابات هستیم. در چند دهه گذشته همیشه انتصابات به ‌صورت فامیلی بوده، اما اینکه از این سمت دچار افراط شده و بگوییم این استعداد چون پسر فلانی است دیده نشود، منصفانه نیست. هرچند از نزدیک آشنایی‌ با این افراد ندارند و نمی‌دانند آیا چنین موضوعی در کابینه زاکانی مطرح است یا نه».

عفونت چشم، استراحت در خانه یا درمانگاه

او درخصوص عدم ‌حضور شهردار در صحن شورا نیز گفت: «شنبه‌شب به واسطه انتقال پیام خانواده شهیدی با شهردار تماس گرفتند که اعلام کرد چشمانش دچار عفونت شده که سابقه هم دارد. به دلیل سابقه فعالیت بالای شهردار هرازگاهی دچار چنین مشکلاتی می‌شود که ابتدا آقای چمران اعلام کردند شهردار در بیمارستان است و بعد اعلام شد که در درمانگاه است»؛ درحالی‌که نادعلی می‌گوید شب گذشته از کسالت زاکانی مطلع شده. مهدی چمران، رئیس شورای شهر تهران در صحن علنی گفت: «در تماسی که صبح روز یکشنبه با شهردار داشته، او اعلام کرده است که دچار کسالت شده. چمران در ابتدا نقل کرده زاکانی به بیمارستان رفته، اما پس از برگه‌ای که مسئول دفتر شهردار و روابط‌عمومی او که در صحن شورا حاضر بودند به او دادند، چمران اعلام کرد شهردار به بیمارستان نرفته و تنها به درمانگاه مراجعه کرده است. حتی حضور او در درمانگاه را نیز مدیر روابط‌عمومی شهرداری با ادبیات آرامی رد کرد». ‌عبدالمطهر محمدخانی در توییتی نوشت: «قرار بود شهردار تهران در جلسه شورا حاضر شود تا شهرداران جدید را به اعضا معرفی کند، اما به دلیل ناراحتی جسمی به جلسه شورای شهر نرفت و از شب گذشته در منزل استراحت می‌کند و به محض بهبودی در محل کار حاضر خواهد شد».

‌انتقادها به انتصابات را خودمان می‌دانیم و شهردار!

به نظر می‌آید با توجه به تناقض‌گویی‌ها میان اعضای شورا و رئیس مرکز ارتباطات و امور بین‌الملل شهرداری تهران، تلاش شده حضور زاکانی در صحن شورا یکی دو روزی پس از موج دوم انتصابات باشد تا شرایط آرام‌تر شود.

برخلاف علوی و نادعلی، برخی از اعضای شورای شهر شفاف انتقادات خود را از نحوه انتصابات شهردار در گفت‌وگو با رسانه‌ها بیان می‌کنند؛ هرچند مهدی چمران می‌گوید: «شورا که نمی‌تواند به انتصابات اعتراض کند، اما انتقادات خودش را به شهردار می‌گوید». او درخصوص اینکه چه انتقاداتی مطرح است، می‌گوید: «دیگر آن را خودمان می‌دانیم؛ این برای شما نیست». اما چمران در گفت‌وگو با خبرگزاری فارس توضیحات بیشتری می‌دهد و می‌گوید: «اینکه شهردار با هریک از اعضا به ‌صورت جداگانه مشورت کند چندان عملی نیست و چندین جلسه با شهردار تهران برگزار شده، اعضا مباحثی را مطرح و شهردار هم درمورد روند انتصابات توضیحاتی به اعضا داده است».

شورای سختی پیش‌رو داریم

ناصر امانی یکی از منتقدان جدی برخی از انتصابات شهردار تهران است. او پیش از انتخابات شورای شهر، به بدنه شهرداری قول داده بود که برای انتصاب مدیران، بدنه شهرداری نادیده گرفته نشود. پس از آنکه شهردار تهران 17 مدیر خود را منصوب کرد و انتقاداتی درخصوص عدم وفای به عهد مدیران تازه شهر به بدنه شهرداری مطرح شد، ناصر امانی اعلام کرد که انتصابات در سطح شهرداران مناطق و مدیران کل از بدنه شهرداری خواهد بود.

او حالا می‌گوید: «من آرزوی قلبی خودم را گفتم و این اختیار با شهردار تهران است که شهرداران مناطق و مدیرانش را خود انتخاب کند. ایشان هم می‌فرماید این افراد براساس شایستگی و نتایج انتخاب کانون ارزیابی است».‌ امانی در پاسخ به این پرسش که ورود مدیر برای شهرداری تهران از سایر شهرهای کشور را به نفع شهرداری تهران می‌دانید، می‌گوید: «نه. انتخاب خارج از تهران و کسانی که با محیط تهران آشنایی ندارند و با محیط شهرداری و فرهنگ سازمانی شهرداری تهران بیگانه هستند، به نفع شهرداری نیست؛ زیرا تا با این موارد آشنا شوند دوره تمام شده و عملا شهر و شهرداری از خدمات آنها بهره کافی را نخواهند برد».‌ این عضو شورای شهر تهران در پاسخ به پرسش دیگری درخصوص قواره مدیران شهری در گذشته و مدیران کنونی شهر و اینکه بسیاری از این مدیران پس از خروج از شهرداری به‌عنوان وزیر، معاون وزیر یا پست‌های کلیدی دیگری در سطح ملی مطرح می‌شدند، گفت: «این تبعات جوان‌گرایی است. وقتی اصل را بر جوان‌گرایی بگذاریم، دیگر نمی‌توانیم از نیروهایی که در قواره وزیر و معاون وزیر هستند انتخاب کنیم. من موافق جوان‌گرایی هستم و معتقدم باید به نیروهای جوان میدان داد و هزینه‌اش را هم پرداخت و باید هزینه دوران گذار نسل سوم و چهار در مدیریت را بدهیم. اما این اتفاق می‌تواند از بدنه شهرداری بیفتد، یعنی مدیرانی جوان که در بدنه شهرداری حضور داشته‌اند انتخاب شوند نه اینکه کسانی که شهرداری را نمی‌شناسند و هزینه مضاعفی را تحمیل می‌کنند و تا بخواهند به موضوعات مسلط شوند، از دوره مدیریت‌شان گذشته. این نوع انتخاب‌ها را به خیر و صلاح مردم و شهر نمی‌دانم، اما جوان‌گرایی رویه‌ای است که در دولت نیز دنبال می‌شود».

او در پاسخ به پرسش دیگری درباره اینکه زاکانی در جلسه توضیح برنامه‌های خود به اعضای شورا قول داد از بیرون شهرداری کسی را به‌عنوان کارآموز وارد نمی‌کند و انتصابات اخیر او برخلاف سخنان ابتدایی اوست، گفت: «ما به‌عنوان اعضای شورای شهر نیز از هیچ‌کدام از انتصابات آقای شهردار اطلاعی نداشتیم و از فضای مجازی افرادی را که منصوب می‌شوند، دنبال می‌کنیم. قرار بود جلساتی پیش از انتصابات برگزار شود که چنین اتفاقی نیفتاد و ما همچنان از فضای مجازی مطلع می‌شویم. درخواست ما این بود که رزومه این افراد را ببینیم و در جهت تقویت اقدام کنیم».

امانی درباره اینکه رفتار شهردار تهران کار شورای ششم را سخت نمی‌کند، می‌گوید: «ما شورای سختی در پیش داریم».

ماجرای عجیب انتخاب شهردار منطقه 12

به نظر می‌آید به جز اعضای شورای شهر تهران حتی برخی از افراد انتخاب‌شده نیز از احکامشان اطلاع نداشتند. این را می‌توان از تغییر شبانه شهردار منطقه 12 فهمید که پس از انتصابش، شهردار مورد نظر زاکانی این انتصاب را تصویب کرد.

علی‌رضا قاری‌قرآن، مدیر کل راه و شهرسازی استان اصفهان، به‌عنوان شهردار جدید منطقه 12 معرفی شد که او مدتی بعد اعلام کرد مانند گذشته در سمت مدیرکلی راه و شهرسازی اصفهان حضور دارد و مقرر شده اصلاحیه لازم در حکم صادره انجام شود. پس از این تکذیب، همان شب امیر یزدی به‌عنوان شهردار منطقه 12 معرفی شد؛ موضوعی که ناصر امانی در گفت‌وگو با خبرگزاری ایلنا نیز به آن اشاره کرده و گفته است: «برای زدن حکم حتما باید با صدر صحبت کنند و موافقت قطعی او را بگیرند».

او ادامه داد: «متنی که آقای قاری‌قرآن نوشته بود، معلوم می‌کرد که انگار با او صحبت نشده و به‌صورت غیابی برای او حکم شهردار منطقه را زده‌اند. از این متن این‌گونه برداشت شده است و فکر می‌کنم به این صورت نباشد. ای کاش ایشان بیانیه این‌چنینی نمی‌دادند. حکم آقای یزدی هم به‌عنوان شهردار منطقه ۱۲ امضا و تمام شده است».

به نظر می‌آید با روند انتصابات در شهرداری نوک کوه یخ بیرون زده، هرچند تجربه نشان می‌دهد چمران اعتقادی به جنگ و جدل‌های رسانه‌ای و آشکارکردن اختلاف‌ها ندارد اما باید دید سایر اعضای شورای شهر تهران هم محافظه‌کاری چمران را خواهند داشت و نادیده‌گرفته‌شدن از سوی شهردار را در جلسات غیررسمی و خصوصی حل می‌کنند یا شیوه دیگری را در پیش می‌گیرند. به نظر می‌آید با حضور شهردار تهران در صحن علنی امروز که چمران خبر آن را به خبرگزاری فارس داده، قرار نیست این اختلاف‌ها بیش از این رسانه‌ای شود.