اثرات جمعیِ تصمیماتِ فردی در دوران کرونا

سرپرست دفتر آموزش و ارتقای سلامت وزارت بهداشت با تاکید بر لزوم گسترش آموزه‌های خود مراقبتی، گفت: گاهی واکسیناسیون یک فرد نه تنها پیامد مثبتی برای خود و خانواده‌اش دارد بلکه بر کل جامعه اثرگذاری مثبت دارد و این امر نیز از ابعاد دیگر خودمراقبتی است.

دکتر فرشید رضایی در گفت‌وگو با ایسنا، با اشاره به اینکه خودمراقبتی یکی از موضوعات پایه‌ای در خدمات بهداشتی است، گفت: یعنی افراد و جامعه باید بتوانند از خود و خانواده خود در برابر مخاطراتی که می‌تواند سلامتشان را به خطر اندازد مراقبت کرده و سطح سلامت خود را بر اساس تعاریف سازمان بهداشت جهانی ارتقا دهند. این توانمندی نیاز به دانش و مهارت دارد که بخشی از آن را وزارت بهداشت به عنوان متولی سلامت جامعه بر عهده دارد که با برنامه‌های متنوعی این کار در سطح خانواده و جامعه در مدرسه، دانشگاه، کانون‌های محلات و... انجام می‌شود. 

وی با اشاره به اینکه برنامه خودمراقبتی نسبتا جدید است، اظهار کرد: در چند سال اخیر تمرکز بیشتری بر آن شکل گرفته است و به جز دفتر ارتقای آموزش و سلامت، سایر واحدهای معاونت بهداشت، وزارتخانه‌های دیگری که در سلامتی مردم نقش دارند همچون وزارت ورزش و جوانان، سازمان صدا و سیما و... با ما همکاری دارند و انتظار می‌رود سال به سال در این برنامه موفق‌تر شویم.

این متخصص بیماری‌های عفونی درباره تاثیر خودمراقبتی در پاندمی کرونا، تصریح کرد: تا پیش از این در ایران و جهان تمرکز خود مراقبتی‌ها بر بیماری‌های غیرواگیر مانند فشار خون بالا، دیابت و... بوده است، اما پاندمی کرونا نشان داد که باید بیش از گذشته در زمینه پیشگیری از بیماری‌های واگیر بویژه بیماری‌های تنفسی توانمند بوده و آگاهی مردم را در بُعد فردی و تعهد اجتماعی افزایش دهیم.

وی افزود: تعیین سطح اثرگذاری خودمراقبتی بر کنترل پاندمی کرونا نیازمند مطالعات گسترده است، اما توانمند بودن یک فرد و یک خانواده نه تنها پیامدهای مثبتی برایشان دارد بلکه پیامدهای جمعی مثبتی هم دارد. وقتی یک فرد متعهد است و می‌داند راه مراقبت از پیشگیری، خودمراقبتی و عدم انتقال بیماری تنفسی چیست، همکارانش را در اداره، هم‌سفرانش در قطار و هواپیما و... را آلوده نمی‌کند. در واقع برنامه‌های جامع محور مدیریت پاندمی می‌تواند به اثربخش شدن مدیریت‌ها کمک کند.

رضایی درباره ابعاد و آثار خودمراقبتی در بعد روانی، بیان کرد: مراقبت فرد از خود برای بالا بردن سطح سلامت در تمام ابعاد خودمراقبتی مهم بوده و سلامت روان، سلامت معنوی و سلامت جسمانی کنار یکدیگر هستند. بدون شک پاندمی کرونا با سوالات فراوانی که بر اذهان بشریت گذاشت و تمام نگرانی‌ها و گسترش شایعات توانست منجر به افزایش اضطراب، افسردگی، حملات پنیک و اختلالات مهم فردی و گاهی گروهی شود. توانمند بودن افراد و افزایش تاب‌آوری فردی در برابر فشارهای روانی می‌تواند به حفظ فرد و تاب‌آور شدن او در شرایط سخت پاندمی کمک کند.

او با تاکید بر اینکه خود مراقبتی از برنامه‌های مهم وزارت بهداشت است، اظهار کرد: این برنامه از طریق ساختار وزارت بهداشت از طریق دانشگاه‌ها و شبکه بهداشتی در همه استان‌ها و شهرستان‌ها توسط همکاران ما در رابطه با بیماری‌های غیرواگیر نظیر چاقی، دیابت، سرطان و... و بیماریهای واگیردار همچون کرونا، سل و... در حال اجرا است.

وی در پایان تاکید کرد: توجه به نقش یک فرد در جامعه و توجه به اثرات جمعی تصمیمات فردی، اکنون در پاندمی مشخص است. گاهی واکسیناسیون یک فرد نه تنها پیامد مثبتی برای خود و خانواده‌اش دارد بلکه بر کل جامعه اثرگذاری مثبت دارد و این امر نیز از ابعاد دیگر خودمراقبتی است.