بلاتکلیفی ایران درباره پول‌های بلوکه ادامه دارد

کره جنوبی هشت میلیارد دلار از دارایی‌های ایران را که مربوط به خرید فرآوده‌های نفتی است، به بهانه تحریم‌های آمریکا بلوکه کرده و منتظر صدور اجازه ایالات متحده است، این کشور طی سال‌های گذشته تنها وعده‌های بی‌عمل داده و بدهی خود به ایران را به صورت قطره‌چکانی پرداخت کرده است.

خبرگزاری ایرنا: آزاد سازی دارایی‌های بلوکه شده ایران در بانک‌های برخی کشورهای غربی و متحدان شرقی آنها مانند انگلیس، آمریکا، کره جنوبی و ژاپن مطالبه ای حقوقی و منطقی است. دارایی‌هایی که اگر در چرخه اقتصادی کشورمان قرار گرفته بود، منافع بسیاری برای مردم ایران به همراه داشت. دولت سیزدهم پس از انتخاب کابینه و آغاز به کار خود در شهریورماه بر مطالبه اموال بلوکه شده کشورمان تاکید کرده است، اوایل شهریور ماه محمد مخبر، معاون اول رئیس جمهور از تماس تلفنی آیت الله رئیسی با برخی همتایان خارجی با هدف گشایش در پول‌های بلوکه شده ایران خبر داد و مسئولان و مذاکره‌کنندگان کشورمان نیز با قاطعیت پیگیر مطالبات ایران هستند.

کره جنوبی یکی از کشورهایی است که سال ها از پرداخت بدهی خود به ایران سرباز زده است، هشت میلیارد دلاری این کشور به ایران مربوط به خرید فرآورده های نفتی ایران پیش و پس از آغاز تحریم های ظالمانه آمریکا است، که طی سال های گذشته مقامات کشورمان بارها آن را مطالبه کرده و راهکارهای متعددی برای بازگشت این بدهی‌ها به کره جنوبی پیشنهاد داده اند. در مقابل مقامات کره جنوبی که منتظر صدور اجازه از سوی آمریکا بودند، طی سال های گذشته تنها وعده‌های بی‌عمل داده اند.

بیانیه‌های بی اساس و پرداخت‌های قطره‌چکانی

پس از سفر چوی جونگ کان، معاون وزیر خارجه کره جنوبی به وین و دیدارش با علی باقری معاون سیاسی وزیر امور خارجه ایران و مذاکره‌کننده ارشد کشورمان در وین، در روز ۱۷ دی ماه، وزارت خارجه کره جنوبی در بیانیه‌ای از موافقت با آزادسازی فوری پول‌های بلوکه‌شده ایران خبر داد. در این بیانیه آمده بود: دو طرف توافق کردند کارشناسان دو کشور برای بحث پیرامون مسائل مرتبط با انتقال پول‌های بلوکه‌ شده رایزنی‌های کاری انجام دهند.

با وجود صدور این بیانیه رسمی کره جنوبی به جای آنکه مطالبات ایران را تسویه کند پرداخت قطره چکانی بدهی های خود را آغاز کرد. وزارت خارجه کره‌جنوبی روز ۲۲ دی‌ماه اعلام کرد آمریکا به دولت این کشور مجوز داده است تا غرامت معوقه یک شرکت ماشین‌سازی ایرانی به مبلغ «۶۳ میلیون دلار» را پرداخت کند. بنابر اعلام این وزارتخانه، اداره کنترل دارایی‌های خارجی وزارت خزانه داری آمریکا، اوفک، با صدور یک «مجوز ویژه» در به سئول اجازه داده تا بدهی خود به شرکت صنایع ماشین‌سازی بزرگ دیانی را تسویه کند.

پس از ده روز وزارت اقتصاد و دارایی کره جنوبی روز ۲ بهمن در بیانیه‌ای اعلام کرد که این کشور ۱۸ میلیون دلار از دارایی‌های مسدودشده ایران را به عنوان بدهی حق عضویت معوقه تهران به سازمان ملل پرداخت کرده تا ایران به حق رای دست بیابد و تاکید کرد که این پرداخت با همکاری آمریکا و سازمان ملل، پس از درخواست ایران از کره جنوبی برای پرداخت بدهی‌های اضطراری انجام شده‌است.

مجید تخت روانچی، سفیر و نماینده جمهوری اسلامی در سازمان ملل نیز ضمن تایید این خبر گفت که به محض وصول این پول در نیویورک، حق رای ایران باید بازگردد. دبیرکل سازمان ملل روز ۲۱ دی در نامه‌ای به مجمع عمومی این سازمان، از ایران به عنوان یکی از کشورهایی نام برد که به دلیل تأخیر طولانی در پرداخت بدهی‌های‌شان، حق رأی خود را در این سازمان دست داده‌اند.

نامه نگاری با مرکز بین‌المللی حل وفصل اختلافات سرمایه‌گذاری

روز ۹ بهمن، یک رسانه کره ای گزارش داد، بانک مرکزی ایران در نامه ای خطاب به مرکز بین المللی حل وفصل اختلافات سرمایه گذاری، خواستار بازگردانده شدن دارایی‌های بلوکه شده ایران در بانک های کره جنوبی شده است. شبکه کی. بی. اس ورلد، در این گزارش نوشت که بانک مرکزی ایران چندی پیش نامه‌ای به مرکز بین المللی حل وفصل اختلافات سرمایه گذاری (ISDS) ارسال کرده و در آن از سئول خواسته است تا دارایی‌های مسدود شده ایران در حساب‌های بانکی کره جنوبی را آزاد کند.

یک مقام وزارت امورخارجه کره جنوبی گفت که سئول در ماه سپتامبر این نامه را دریافت کرده است و همچنین مدعی شد که کشورش قصد دارد موضوع دارایی های مسدود شده ایران تحت تحریم های آمریکا را حل وفصل کند. بنابراین گزارش، درصورتی که دو کشور طی شش ماه پس از قبول این نامه هیچ راه حلی برای رفع این مناقشه از طریق مذاکرات پیدا نکنند، ایران احتمالا به مرکز بین المللی حل و فصل اختلافات سرمایه گذاری شکایت خواهد کرد.

همزمان منابع مطلع به خبرگزاری یونهاپ خبردادند که مقام‌های سئول و تهران در حال برنامه‌ریزی برای برگزاری نشست کاری در ماه آینده میلادی، جهت بحث درباره اموال مسدود ایران در بانک‌های کره جنوبی هستند. یونهاپ نوشت: کره جنوبی و ایران قصد دارند ماه آینده در سئول رایزنی‌هایی را در سطح کاری برگزار کنند تا راه‌های حل اختلافات چند ساله بر سر دارایی‌های مسدود شده تهران در این کشور تحت تحریم‌های آمریکا را بررسی کنند.

بر اساس آخرین گزارش صندوق بین‌المللی پول ۹۰ درصد از ذخایر ارزی ایران در کشورها دیگر مسدود شده و ایران در سال گذشته تنها به چهار میلیارد دلار این ذخایر دسترسی داشته است. با استناد به این گزارش ذخایر مسدود شده ایران در خارج از کشور ۴۰ میلیارد دلار برآورد شده است.

کره جنوبی پیش از خروج آمریکا از برجام در دوران ریاست جمهوری دونالد ترامپ و اعمال تحریم‌ و «فشار حداکثری» شکست خورده علیه ایران، جزء پنج کشور اصلی خریدار فراورده‌های نفتی ایران بود. این کشور که از متحدان آمریکا در شرق آسیا به شمار می رود، حتی پس از اعمال تحریم‌ها در مرداد ۹۷ به دلیل نزدیکی به ایالات متحده از معافیت ۱۸۰ روزه برخوردار شد و در این مدت هم روزانه نزدیک به ۳۵۰ هزار بشکه نفت و میعانات گازی از ایران خریداری کرد، اما با گذشت بیش از ۳ سال هنوز هزینه خرید این فراورده‌ها را پرداخت نکرده و اعلام کردند که به دلیل تحریم‌های نفتی و بانکی نمی توانند بدهی خود را پرداخت کنند. کره جنوبی با آنکه می دانست پس از آغاز تحریم ها نمی تواند مطالبات خود را پرداخت کند به خرید محصولات نفتی ایران ادامه داد و حالا که بحث پرداخت بدهی ها مطرح شده تحریم ها را مانع اصلی معرفی می کند.

تدبیر به موقع و حمایت از تولیدات داخلی

کره ای ها که منتظر صدور اجازه از سوی آمریکا هستند، پیش از این تلاش کردند که به جای پرداخت مطالبات ایران، محصولات تولیدی خود مانند لوازم خانگی به ایران صادر کند، اما با تدبیر به موقع مقام معظم رهبری و دولت سیزدهم جلوی این کار گرفته شد.

اوایل مهرماه پس از نامه جمعی از تولید کنندگان لوازم خانگی به محضر رهبر معظم انقلاب اسلامی در رابطه با لزوم مخالفت با واردات لوازم خانگی خارجی به ویژه کره‌ای در جهت حمایت از تولیدات داخلی، دفتر مقام معظم رهبری در نامه‌ای به آیت الله رئیسی اعلام کرد که این موضوع به استحضار مقام معظم رهبری رسیده، و ایشان در نامه ای مرقوم فرمودند: «جناب رئیسی- رئیس جمهور محترم؛ این موضوع بسیار مهمی است. اگر این خبر (گشایش واردات از دو شرکت کره جنوبی) راست باشد به معنی شکستن کمر شرکت‌های لوازم خانگی داخلی است که تازه توانسته اند قدری روی پا بایستند، جداً جلوی این مشکل را سد فرمائید.»

پیرو این نامه رئیس دفتر رئیس جمهور نیز طی نامه‌ای به وزیر صنعت و وزیر اقتصاد اعلام کرد که از واردات محصول نهایی لوازم خانگی جلوگیری شود.

کره جنوبی تلاش کرد که به جای پرداخت مطالبات ایران، محصولات تولیدی خود مانند لوازم خانگی به ایران صادر کند، که با تدبیر مقام معظم رهبری و در حمایت از تولیدات داخلی جلوی این کار گرفته شد

بعد از اعلام ممنوعیت واردات لوازم خانگی از کره جنوبی مقامات این کشور به تکاپو افتادند و وزیر امور خارجه این کشور با حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه کشورمان تماس گرفت که امیرعبداللهیان در این گفت‌وگوی تلفنی از ایجاد مشکل در عدم استرداد اموال ایران نزد بانک‌های کره جنوبی به شدت انتقاد کرد و خواستار حل هرچه سریع‌تر مشکل دسترسی کشورمان به اموال خود در کره، در مسیری خارج از بن‌بست حاضر که به دلیل تبعیت از مسیر ترسیم‌شده از سوی آمریکا به وجود آمده است، شد تا امکان دسترسی کشورمان به منابع مالی خود و به دنبال آن امکان خرید داروهای اساسی و سایر اقلام فراهم شود.

کره جنوبی حدود هشت میلیارد دلار فراورده های نفتی از ایران خریده و با این پول سود بسیاری کرده است و در مقابل اعتراضات و پیگیری های دولت سیزدهم با پرداخت های قطره‌چکانی بخش عمده مطالبات ایران را در بانک های خود نگه داشته است. ادامه بدقولی‌های کره‌ای‌ها می تواند روابط ۵۳ ساله دو کشور را کمرنگ کند.

اینکه کره جنوبی و بانک‌های این کشور نمی‌خواهند برخلاف خواسته های متحدان آمریکایی خود مطالبات ایران را پرداخت کنند مساله و مشکل ایران نیست، جمهوری اسلامی به دنبال حقوق و دارایی هایی ملی کشور است و در این زمینه تسلیم نخواهد شد.