سدهایی که آب و اعتبار ندارند

ایسنا/لرستان لرستان سومین استان پرباران کشور بعد از گیلان و مازندران در سال‌های اخیر با مشکل خشکسالی مواجه بوده و این در حالیست که سدهای به بهره‌برداری رسیده نیز نتوانسته آنچنان که باید و شاید مشکل کم آبی را برطرف کنند.

به گزارش ایسنا، کاهش شدید بارش‌ها و نزولات آسمانی و خشکسالی‌های پی‌درپی اقتصاد غالب لرستان که بر پایه کشاورزی بوده را تحت تاثیر قرار داده است.

نکته قابل تامل اینجاست که لرستان با وجود تولید آب، اما ذخیره کافی از این مایه حیات ندارد و هر سال به انحاء مختلف از جمله سیل و خشکسالی خسارات زیادی را متحمل شده است.

اهمیت ذخیره‌سازی آب در لرستان زمانی خود را بیشتر نشان داده و می‌دهد که در یک سال خسارت خشکسالی به بخش کشاورزی استان بیش از ۵۰۰۰ میلیارد تومان بوده، عددی که خود به تنهایی می‌توانست تاثیر بسیار زیادی در اقتصاد این منطقه داشته باشد.

الگوهای مصرفی آب باید مبتنی بر پدیده خشکسالی برنامه‌ریزی شود

در خصوص نبود ذخیره کافی آب در لرستان، اسفندیار حسنی مقدم، کارشناس حوزه کشاورزی می‌گوید: در لرستان با وجود تولید آب، اما آب ذخیره شده کمی داریم که از دلایل ضربه خوردن استان از سیل و خشکسالی همین موضوع است.

وی ادامه داد: اگرچه لرستان به جهت میزان بارندگی، از استان‌های پر بارش کشور محسوب می‌شود، اما با وجود خشکسالی باید الگوهای مصرفی مبتنی بر این پدیده برنامه‌ریزی شود.

حسنی‌مقدم خاطرنشان کرد: طی ۱۰۰ سال گذشته به طور مداوم میزان آب در دسترس در حال کاهش است، در دهه۴۰ میزان آب‌های تجدیدپذیر در اختیار هر فرد بیشتر از ۵ هزار مترمکعب در سال بوده، حال اینکه این میزان آب هم‌اکنون به کمتر از هزار و ۷۰۰ مترمکعب رسیده است.

وی با اشاره به تنش آبی در استان، بیان کرد: سال گذشته یکی از خشک‌ترین سال‌ها را طی یک قرن اخیر در لرستان تجربه کردیم، تاخیر در بارندگی‌های پاییزه و کاهش بارندگی زمستانه در کنار افزایش دمای هوا موجب شد متوسط بارش‌ها در استان کاهش پیدا کند.

حسنی‌مقدم به خسارت زیاد خشکسالی به بخش کشاورزی اشاره کرد و یادآورشد: آخرین برآوردها از این میزان آسیب بالغ بر ۵ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان و سه برابر سیل سال ۹۸ است.

بیش از ۶۵ درصد مخازن سدهای استان خالی است

داریوش حسن نژاد مدیرعامل آب منطقه‌ای لرستان با اشاره به وضعیت منابع آبی استان گفت: بیش از ۶۵ درصد مخازن سدهای استان خالی است.

وی بیان کرد: برآورد کمبود آب در تابستان سال ۱۴۰۱ شدیدتر از سال ۱۴۰۰ است و کشاورزان الگوی کشت را رعایت کنند.

این مسئول اظهار کرد: بر اساس گزارش‌های سازمان هواشناسی و وزارت نیرو متأسفانه از مهر تا اسفند سال ۱۴۰۰ در سطح استان بارش‌های قابل‌ملاحظه‌ای رخ نداده و پیش‌بینی بارش‌ها هم تا پایان سال آبی در حدی نیست که بتواند کمبود منابع آب سال گذشته را جبران کند.

مدیرعامل آب منطقه‌ای لرستان ادامه داد: با این شرایط برآورد می‌شود که کمبود منابع آب برای تابستان سال ۱۴۰۱ شدیدتر از سال ۱۴۰۰ باشد. از طرفی مخازن سدهای ساخته شده هم بیش از ۶۵ درصد خالی است تا به کمک آنها بخشی از نیازها را تامین کرد.

حسن نژاد افزود: در تابستان سال گذشته به علت کاهش بارندگی، مسیرهایی از رودخانه کشکان و رودخانه سیلاخور از بروجرد تا دورود کاملاً خشک شدند. با توجه به آمار و اطلاعات موجود و پیش‌بینی بارش‌ها در فصل بهار سال ۱۴۰۱ درصورتی‌که کاشت محصولات کشاورزی با نیاز آبی بالا همانند سال قبل انجام گیرد، باعث می‌شود بسیاری از چاه‌ها، چشمه‌ها و مسیرهای طولانی‌تری از رودخانه‌ها بخصوص کشکان و سیلاخور و خشک شوند.

مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای لرستان تأکید کرد: با این شرایط چنانچه هرچه زودتر برای تامین آب شرب، صنعت و مدیریت کشت گیاهان با نیاز آبی بالا، توجیه کشاورزان مبنی بر کمبود آب برای این‌گونه محصولات و راهنمایی برای کشت جایگزین تدابیر لازم اتخاذ نشود با تنش شدید آبی و مشکل اجتماعی مواجه خواهیم شد.

خروج ۱۲.۵ میلیون مترمکعب روان‌آب، نشان‌دهنده نداشتن زیرساخت‌ لازم است

دکتر احمدرضا دالوند، معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری لرستان نیز در این باره به خشکسالی و کم آب بودن کشور اشاره کرد و با بیان اینکه راهی جز سازگاری و مدیریت کم آبی نداریم، ادامه داد: خروج سالیانه حدود ۱۲.۵ میلیون مترمکعب روان‌آب از استان، نشان‌دهنده نداشتن زیرساخت‌ لازم در این زمینه است.

وی در ادامه با بیان اینکه اگر این مقدار روان‌آب در استان کنترل می‌شد امروز دغدغه کم آبی نداشتیم، افزود: سدهای ساخته شده نتوانستند مشکل کم آبی را حل کنند، همچنین سدهایی که در حال احداث هستند مشکل اعتبار و یا تخصیص آب دارند.

معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری لرستان مباحث فرهنگی را دومین چالش در زمینه کم‌آبی عنوان کرد و گفت: دستگاه‌های مربوطه به همراه صدا وسیما و دیگر رسانه‌ها در زمینه صرفه جویی در مصرف آب فرهنگ‌سازی کنند و گزارشی از عملکرد اجرایی خود را در جلسات بعدی ارائه دهند.

دالوند تنها راه خروج از بحران کم‌آبی را برنامه‌ریزی و اجرای آن در مدیریت مصرف آب دانست و خاطرنشان کرد: جهاد کشاورزی در ارائه الگوی کشت، برای حذف محصولات پر مصرف آب کشت محصولات کم مصرف را به کشاورزان معرفی کند.

وی افزود: همچنین جهاد کشاورزی در مدیریت کشت محصولات از ظرفیت فرمانداران و مجموعه دستگاه قضا استفاده کند.

معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری لرستان اظهار کرد: آب منطقه‌ای استان نیز در مدیریت آب پشت سدهای ایوشان و مروک دقت بیشتری داشته باشد تا زمین‌های کشاورزی حوزه این سدها با مشکل کم‌آبی مواجه نشوند.

وی با تاکید بر مکانیزه کردن آبیاری تمام مناطق کشاورزی استان افزود: نسبت به هوشمندسازی تمامی چاه‌های آب کشاورزی و صنعتی اقدام شود.

در لرستان سد درست و حسابی نداریم

در این خصوص دکتر یحیی ابراهیمی، نماینده مردم سلسله و دلفان در مجلس در گفت‌وگو با ایسنا اظهار کرد: براساس اسناد بالادستی و سند آمایش سرزمین مهمترین راه توسعه لرستان حوزه کشاورزی است.

وی با بیان اینکه پایه و اساس کشاورزی در گرو تامین آب است، بیان کرد: متاسفانه به علت اینکه در لرستان سد درست و حسابی نداریم، متاسفانه در ترسالی و خشکسالی‌های شاهد خسارات ناشی از آن هستیم.

نماینده مردم سلسله و دلفان در مجلس شورای اسلامی گفت: متاسفانه سال گذشته بین شش تا هفت هزار میلیارد تومان شاهد خسارات کشاورزی در خصوص خشکسالی در استان بودیم.

ابراهیمی بیان کرد: امسال نیز چنانچه شاهد روند خشکسالی در استان باشیم وضعیت بهتر از سال قبل را نخواهیم داشت و بر این اساس تاکید بر این است که پیگیر ساخت سدهای در دست اقدام ضروری است.

وی اظهار کرد: در استان شاهدیم برخی سدها ساخته شده اما شبکه‌های پایین دست آن‌ها احداث نشده که این مهم در مصوبات سفر هیات دولت به لرستان آمده است.

نماینده مردم سلسله و دلفان در مجلس شورای اسلامی عنوان کرد: در شهرستان دلفان سد تاج‌امیر را داریم که بین ۷۰ تا ۸۰ درصد کار انجام شده و و برای این پروژه ۱۰۰ میلیارد تومان در مصوبه سفر رئیس جمهوری به لرستان مصوب شده و تلاشمان این است که ظرف چند ماه آینده تکمیل خواهد شد.

ابراهیمی تصریح کرد: ایستگاه پمپاژ اسماعیل‌آباد در شهرستان نورآباد که ۱۲.۵ میلیارد تومان اعتبار برای آن مصوب شده و برای ایستگاه پمپاژ زرین دست که باید راه‌ اندازی شود.

وی بر مدیریت منابع آب در استان تاکید و عنوان کرد: در شهرستان‌های استان تمام چاه‌ها باید به کنتور هوشمند نصب شود و میزان برداشت در زمان خشکسالی براساس الگوی کشت انجام شود تا زمانیکه سدهای استان به بهره‌برداری برسند.

ذخیره آب پشت سدهای لرستان ناچیز است

دکتر فرهاد زیویار استاندار لرستان نیز در این باره اظهار کرد: منابع آبی استان در وضعیت بحرانی قرار دارد که ائمه جمعه، دستگاه قضا، مجموعه دولت و نمایندگان مجلس می‌توانند در کنار هم اقدامات لازم را برای رفع این مشکل انجام دهند.

وی با بیان اینکه وضعیت مصرف آب لرستان در بخش‌های کشاورزی و شرب همچنین در حوزه برق مناسب نیست درحالی که در گذشته این استان به پرآبی معروف بود اما اکنون دچار وضعیت بحرانی شده است، افزود: بیش از ۱۰ میلیارد متر مکعب روان‌آب در لرستان وجود دارد اما نتوانسته‌ایم حتی یک دهم از این حجم آب را ذخیره کنیم که این ضعف از گذشته تاکنون ادامه داشته است.

استاندار لرستان با تاکید بر اینکه هماهنگی بین دستگاه‌های اجرایی برای رفع مشکل کم آبی استان ضروری است تصریح کرد: محدود کردن بخشی از کشت بهاره و ممنوعیت کشت محصولات آبدوست یک مصوبه است اما بخش دیگر آن نیاز به فرهنگ سازی دارد که رسانه‌ها می‌توانند اقدامات تاثیرگذاری در این راستا داشته باشند.

زیویار ادامه داد: به دلیل اهمیت موضوع آب، باید اقدامات ضروری در دستور کار قرار گیرد و خانواده‌ها را از وضعیت بحرانی آگاه کنیم چراکه از ابتدای خردادماه محدودیت‌های مصرف آب و برق اعمال می‌شود.

وی بیان کرد: همه شهرهای لرستان به هم پیوسته هستند و تمام تصمیمات برای برطرف کردن مشکلات باید به صورت یکسان بین بخش‌های مختلف عمل شود.

استاندار لرستان با اشاره به اینکه ذخیره آب پشت سدهای استان ناچیز است ادامه داد: تکمیل سدهای نیمه تمام در دستور کار قرار دارد که حتی یک درصد موانع موجود، می‌تواند بسیاری از مشکلات را ایجاد کند بنابراین نباید اجازه دهیم اقدامات تحت الشعاع قرار گیرد.

زیویار گفت: نباید مانند مدیران گذشته شعار دهیم و نسبت به افزایش طرح‌ها ادعا داشته باشیم بنابراین باید بر اساس یک مدل منطقی برای اجرای طرح‌های اقتصادی و عمرانی لرستان تلاش کرد.

به گزارش ایسنا، اگر می‌خواهیم شاهد رونقی در بخش‌های کشاورزی و اقتصاد استان باشیم بی‌ارتباط با موضوع آب نیست و کم آبی بدترین مشکل برای استان است.