چند درصد جامعه اختلالات روانی را تجربه می‌کنند؟

مدیرکل مشاوره و امور روانشناختی سازمان بهزیستی کشور ضمن تاکید بر لزوم تحت پوشش بیمه قرار گرفتن خدمات مشاوره و روانشناسی، گفت: به نظر می‌رسد سیاستگذاران در برنامه‌ریزی سیاست‌های کلی تامین اجتماعی باید نگاه جامعی به این موضوع داشته باشند.

ایسنا نوشت: مدیرکل مشاوره و امور روانشناختی سازمان بهزیستی کشور ضمن تاکید بر لزوم تحت پوشش بیمه قرار گرفتن خدمات مشاوره و روانشناسی، گفت: به نظر می‌رسد سیاستگذاران در برنامه‌ریزی سیاست‌های کلی تامین اجتماعی باید نگاه جامعی به این موضوع داشته باشند.

بهزاد وحیدنیا با بیان اینکه براساس اعلام وزارت بهداشت در سال گذشته، حدود ۳۰ درصد افراد جامعه به نوعی اختلال روانی را تجربه کرده‌اند و این موضوع در افرادی که مبتلا به کرونا بوده یا تجربه کرونا را داشته‌اند معادل ۴۰ درصد بوده است، گفت: در دنیا برای دوران کرونا و پسا کرونا و مشکلات و اختلالات روانی و به خصوص بحث استرس و اضطراب مطالعات جدی انجام شده است. سازمان بهزیستی نیز از ابتدای پاندمی کرونا سامانه خودارزیابی روانشناختی را فعال کرده و حسب مطالعاتی که در سال گذشته صورت پذیرفت، ۳۰ درصد افراد استرس، اضطراب و افسردگی متوسط و شدید را تجربه می‌کنند.

وحیدنیا خاطرنشان کرد: آنچه امروز به عنوان یکی از مباحث روز دنیای روانشناسی وجود دارد و دولت‌ها باید به آن توجه کنند عوارض روانشناختی ناشی از پاندمی کروناست که اهمیت موضوع را به لحاظ مشکلاتی که مردم در ابعاد اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی، جسمانی و روانشناختی تجربه می‌کنند، بیشتر می‌کند و لازم است برنامه‌ریزی‌هایی در این خصوص وجود داشته باشد.

وی با بیان اینکه توسعه دسترسی عموم به خدمات پیشگیرانه در حوزه سلامت روانی و اجتماعی یکی از اصولی است که در حکمرانی مطلوب باید مورد توجه قرار گیرد، اظهار کرد: برای اینکه دولت‌ها بتوانند جهت حفظ نیروهای مولد، توسعه توانمندی‌های افراد و کارآمدی آنها در نظام اجتماعی سرمایه‌گذاری کنند باید به دنبال تحقق خدمات رفاه عمومی و یکپارچه باشند.

وحیدنیا ادامه داد: برای تحقق خدمات رفاه عمومی و یکپارچه، باید زیرساخت‌های لازم جهت تامین خدمات دیده شود تا دغدغه مربوط به دسترسی به آن خدمت نیز کمتر باشد. خدمات مشاوره و روانشناسی از جمله خدماتی است که به بهزیستی روانشناختی و اجتماعی افراد و سلامت اجتماعی جامعه کمک می‌کند. براساس معیارهای دنیا برای اینکه افراد جامعه تجربه زندگی بهتر، تصمیمات بهتر در زندگی پیش رو، انتخاب اهداف مطلوب‌تر و شیوه و سبک زندگی مناسب‌تری را داشته باشند در ابتدا باید به اقدامات پیشگیرانه و پیش از آسیب فکر کنیم تا مردم بتوانند این خدمت را دریافت کنند؛ البته زمانی می‌توان به این مهم دست یافت که بحث بیمه پایه خدمات روانشناختی شکل گرفته باشد.

مدیرکل مشاوره و امور روانشناختی سازمان بهزیستی کشور یادآور شد: در حال حاضر براساس بند ج ماده ۱۰۲ قانون ششم توسعه، دولت مکلف بوده آموزش و مشاوره مستمر برای گروه‌هایی از جمله جوانان، نوجوانان قبل، حین و دست کم ۵ سال بعد از ازدواج را زیر پوشش بیمه پایه و تکمیلی دولت قرار دهد. هرچند که این قانون مشخصا تکیلف نکرده که چه دستگاهی متولی پیگیری تحقق این بند از قانون است اما بر این اساس، سازمان بهزیستی جلساتی را برگزار و بحث‌های استاندارد بیمه را برای این گروه‌ها طراحی و آن را به تصویب شورای عالی بیمه سلامت رسانده و پیگیری‌هایی نیز جهت پیاده‌سازی امر داشته است.

وحیدنیا با بیان اینکه برای اجرای بند ج ماده ۱۰۲ قانون ششم توسعه قاعدتا باید پیگیری‌هایی جهت تامین منابع صورت گیرد و اساسا لازم است هیات دولت درخصوص کم و کیف پیاده‌سازی قانون تصمیم گیرد، افزود: در حال حاضر زیرساخت‌های تامین خدمت باتوجه به جایگاه برنامه‌ریزی، ظرفیت‌های تخصصی، استانداردهای ترسیمی و سامانه‌های نظارتی در سازمان بهزیستی وجود داشته و مراکز تخصصی در همه حیطه‌ها را توسعه داده است. همچنین با توجه به جنس خدمات مذکور و نقش آن در توسعه سلامت اجتماعی، به نظر پیاده‌سازی بیمه خدمات مذکور در مراکز تحت نظارت سازمان بهزیستی می‌تواند راه‌گشا باشد؛ امید است با پیگیری‌هایی که از سوی سازمان بهزیستی و نیز مجموعه‌های صنفی و انجمن‌های تخصصی روانشناسی در کشور صورت می‌پذیرد، این به نتیجه برسد.

وی در ادامه به بیمه‌های پیشگیرانه اشاره کرد و یادآور شد: بیمه‌های پیشگیرانه یکی از موضوعاتی است که در اقتصاد سلامت باید به آن پرداخته شود و طبیعتا اقتصاد سلامت روان نیز بخشی از این موضوع است.

به گفته وحیدنیا، بار ناتوانی ناشی از بیماری‌ها یکی از موضوعات اساسی است که دولت‌ها در طرح‌ریزی برنامه به آن می‌پردازند.

وی با تاکید بر اینکه برای داشتن جامعه سالم‌تر، ایمن‌تر و پویاتر باید به دنبال مدیریت بار ناتوانی ناشی از اختلالات روانی در کشور باشیم، گفت: این موضوع زمانی اهمیت پیدا می‌کند که جمعیت سالمندی رو به توسعه باشد که در کشور ایران هرم جمعیتی به سمت سالمندی در حال حرکت است. در این بخش اهمیت پوشش‌های بیمه‌ای برای خدمات پیشگیرانه و مشاوره و راهنمایی اهمیت مضاعفی را به خود می‌گیرد که انتظار می‌رود با پیگیری‌ها و حساس‌سازی در رسانه‌ها و توجهات دولت حاضر بتوان آن را به نتیجه رساند.

مدیرکل مشاوره و امور روانشناختی سازمان بهزیستی کشور گفت: به نظر می‌رسد سیاستگذاران در برنامه‌ریزی سیاست‌های کلی تامین اجتماعی نیز باید نگاه جامعی به موضوع داشته باشند. کما اینکه مقام معظم رهبری به صراحت به بحث نظام جامع رفاه اجتماعی، یکپارچگی برنامه‌ریزی‌ها و توسعه عدالت و حفظ کرامت انسان‌ها اشاره کردند. طبیعتا کرامت انسان‌ها ایجاب می‌کند ما برنامه‌ریزی‌های مبتنی بر رفاه اجتماعی را طوری پیش‌بینی کنیم که افراد قبل از اینکه نیازمند استمداد از کسی یا مجموعه‌ای بشوند، توانمندی لازم را برای فائق آمدن به مسائل چالش‌ها و مشکلات داشته باشند.

وحیدنیا در ادامه درخصوص نحوه ارائه خدمات مشاوره و روانشناسی سازمان بهزیستی به مددجویان تحت پوشش به ارائه توضیحاتی پرداخت و افزود: سازمان بهزیستی سالیانه مبالغی را به عنوان کمک هزینه خدمات روانشناختی در نظر گرفته و آن را برای مشارکت یا کمک به افراد نیازمند با اولویت‌بندی هزینه می‌کند؛ به لحاظ اهمیتی که اختلالات و مشکلات روانشناختی دارد، موارد ضروری و فوری را با تشخیص مددکاری مورد حمایت و پشتیبانی قرار می‌دهیم، به عنوان مثال در زمینه مشاوره‌های خانواده به افراد نیازمندی که از طریق سامانه تصمیم شناسایی می‌شوند پس از ارزیابی مددکاری، کمک هزینه‌های مشاوره‌های کاهش طلاق، در قالب یاری برگ ارائه می‌شود. در حوزه خانواده، کودک و حوزه‌های مداخلات بالینی نیز روند همین گونه است.