احتمال تبدیل اوکراین به زمین سوخته توسط پوتین

یک کارشناس ارشد مسائل بین‌الملل گفت : روسیه موضوع اوکراین را یک موضوع حیاتی برای امنیت ملی خود می‌داند و اگر تصور کند موفق نخواهد شد از طریق نظامی دولت زلنسکی را ساقط کند، به احتمال زیاد با بمباران وسیع و تخریب زیرساخت‌ها و شهرهای اوکراین - این کشور را به یک "زمین سوخته" تبدیل خواهد کرد.

رضا نصری در گفت‌وگو با ایسنا در پاسخ به این سوال که طولانی و فرسایشی شدن جنگ روسیه و اوکراین تاکنون چه تاثیرات و مخاطرات بین‌المللی و منطقه‌ای به همراه داشته است؟ گفت : هرچه جنگ طولانی‌تر شود، رابطه روسیه و کشورهای غربی نیز بیش‌تر تحت‌الشعاع قرار خواهد گرفت. اگر طی جنگ، فجایع انسانی بیش‌تری رخ دهد به نحوی که افکار عمومی را منقلب کند یا اگر تسلیح اوکراین توسط آمریکا و کشورهای غربی به برخورد مستقیم روسیه با این کشورها منتهی شود، طبیعتاً احتمال همکاری آن‌ها بر سر میز مذاکرات وین نیز کاهش خواهد یافت. ضمن اینکه جدی‌تر شدن جنگ طبیعتاً موضوع «اوکراین» را در صدر اولویت‌ سیاست خارجی کشورها خواهد نشاند و به تبع مذاکرات وین را به حاشیه خواهد کشید.

وی با بیان این که حقیقت این است که تشدید منازعات در اوکراین و گسترده‌تر شدن جنگ نیز به هیچ وجه دور از ذهن نیست، خاطرنشان کرد : همانطور که ولادیمیر پوتین مجدداً در سخنرانی اخیر خود به آن اشاره کرد، روسیه موضوع اوکراین را یک موضوع حیاتی برای امنیت ملی خود می‌داند و اگر تصور کند موفق نخواهد شد از طریق نظامی دولت زلنسکی را ساقط کند، به احتمال زیاد با بمباران وسیع و تخریب زیرساخت‌ها و شهرهای اوکراین - این کشور را به یک زمین سوخته تبدیل خواهد کرد به نحوی که هم عملاً اوکراین به یک زون حائل میان اروپا و روسیه تبدیل شود و هم اروپا را با موج بی سابقه‌ای از پناهندگان اوکراینی درگیر سازد. طبیعتاً، این اقدام نیز بی پاسخ نخواهد ماند و به این ترتیب در یک فرایند افزایش تنش قرار خواهیم گرفت.

این کارشناس ارشد مسائل بین‌الملل در پاسخ به این سوال که تاثیر این جنگ و فرسایشی شدن آن چه تاثیراتی بر مناسبات داخلی و بین‌المللی ایران داشته است؟ افزود : در جنگ‌های این چنینی معمولاً دو قطب تشکیل می‌شود و کشورها موضع خود را نسبت به هر یک مشخص می‌کنند. بعد از جنگ نیز - متناسب با نتیجه آن - آرایش و توازن جدیدی از قدرت بر نظام بین‌المللی حاکم می‌شود. در نتیجه، از همین الان - به منظور کسب یک جایگاه مناسب در نظم بعدی - ایران باید تصمیم بگیرد در این جنگ چه موضعی اتخاذ می‌کند.

نصری با بیان این که طبیعتاً، جریان‌های سیاسی و نیروهای مختلف در داخل کشور نیز هریک در این رابطه نظریه و توصیه‌های خود را دارند و تلاش خواهند کرد موضع کشور را مطابق تحلیل خود شکل دهند، اظهار کرد:مانند همه کشورهای دیگر، در ایران نیز عده‌ای معتقدند باید جانب روسیه را بگیریم، عده‌ای دیگر تمایل بیشتری به غرب دارند و آینده‌ روشنی برای مسکو پیش‌بینی نمی‌کنند؛ و برخی دیگر نیز یک رویکرد عملگرایانه‌تر - مبتنی بر اصل «نه شرقی، نه غربی» - اتخاذ می‌کنند. حال، اینکه در امتداد جنگ و با تحولات آن، ایران چه موضعی بگیرد بسته به این دارد که کدام جریان در حاکمیت حرف خود را به کُرسی بنشاند.

وی در پاسخ به این سوال که ، برنده فرسایشی شدن این جنگ چه کسی و چه کسانی هستند ، تصریح کرد: در نگاه اول، همهٔ بازیگران مطرح در این جنگ در کوتاه‌مدت زیان دیده‌اند. روسیه - به واسطه تحریم‌ها و قدرت مالی غرب - ضربه اقتصادی کم‌ سابقه‌ای عایدش شد؛ از نظر نظامی دچار لطمه پرستیژی و حیثیتی مهمی گشت و جایگاه سیاسی خود را نیز در صحنه بین‌المللی تا حدود زیادی از دست داد.

این کارشناس ارشد مسائل بین‌الملل با بیان این که اعضای اروپایی سازمان ناتو با یک تهدید مهم امنیتی، یک بحران سوخت و موجی از پناهندگان جدید مواجه شدند و آمریکا نیز - با جامعه‌ای متشتت و یک فضای اقتصادی متاثر از ویروس کرونا - با سناریوی یک رویارویی اتمی با روسیه دست و پنجه نرم می‌کند، خاطر نشان کرد : سایر کشورها هم - با درجات مختلف - دست‌ِ کم به تبعات اقتصادی جنگ - که یکی از مهم‌ترین آن‌ها کاهش عرضه غلات است - دچار شده‌اند. اما اینکه در بلندمدت کدام کشور از این جنگ سود می‌برد بستگی به سرانجام آن دارد.

نصری تاکید کرد: اگر روسیه به واسطه کمک‌های تسلیحاتی و لجیستیکی آمریکا و غرب در رسیدن به اهداف نظامی خود ناکام بماند، معنی‌اش این است که آمریکا توانسته حتی بدون شلیک مستقیم یک گلوله روسیه را در باتلاق اوکراین زمین‌گیر کند. در این حالت، طبیعتاً آمریکا سود زیادی برده است. چین نیز - که تا کنون بخاطر هراس از لطمات حیثیتی و نمایش ضعف غیرمنتظره ارتش روسیه - فاصله خود را با مسکو حفظ کرده است، دیگر کشور منتفع از این نزاع خواهد بود.