پایان بی‌نتیجه گفت‌وگوهای دولت پاکستان با طالبان

پس از یک هفته گفت‌وگوهای فشرده میان نمایندگان دولت پاکستان و تحریک طالبان پاکستانی در کابل بدون دستیابی به نتیجه‌ای ملموس پایان یافت؛ هرچند مقام‌های دولت پاکستان می‌گویند که به این گفت‌وگوها خوش‌بین‌ هستند.

به گزارش ایسنا به نقل از ایندیپندنت، این گفت‌وگوها قرار است از اواسط ژوئن دوباره آغاز شود. یک مقام ارتش پاکستان که در این مذاکرات شرکت داشت گفت که هرچند گفت‌وگوها بدون هیچ نتیجه قاطعی به پایان رسید، هر دو طرف مذاکره به رسیدن به یک نتیجه پایدار امیدوارند.

با اینکه آتش‌بس تحریک طالبان و دولت پاکستان روز دوشنبه به پایان می‌رسد، هر دو طرف تصمیم گرفته‌اند بدون تمدید آتش‌بس، همچنان به همدیگر حمله نکنند. این مقام پاکستانی گفت که وضعیت تاکنون بسیار امیدوارکننده بوده است.

او افزود: «دو طرف تصمیم گرفتند روند گفت‌وگوها را متوقف کنند تا پیشرفت‌هایی را که به دست آورده‌اند بررسی کنند و از رهبران خود در مورد چگونگی حرکت رو به جلو مشاوره بگیرند.»

به گفته این مقام پاکستانی، امارت طالبان در افغانستان که میزبان گفت‌وگوها است، برای به نتیجه رسیدن دو طرف بسیار تلاش کرده است. سراج الدین حقانی، رهبر شبکه حقانی و سرپرست وزارت کشور دولت طالبان، که میانجی اصلی در این مذاکرات است، در این گفت‌وگوها نقشی کلیدی بازی می‌کند.

سراج الدین حقانی در بیشتر جلسات شخصا شرکت کرده و کوشیده است تا بن‌بست‌های ایجادشده را به‌ هر شکل‌ممکن از بین ببرد.

این دومین دور گفت‌وگوها میان تحریک طالبان پاکستانی و دولت این کشور در یک ماه گذشته در کابل است. با اینکه دولت پاکستان هنوز در مورد مذاکرات صلح هیچ اظهارنظری نکرده، دولت طالبان افغانستان پس از دور اول گفت‌وگوها اعلام کرد که در این گفت‌وگوها میانجی‌گری می‌کند.

ذبیح‌الله مجاهد، سخنگوی دولت طالبان، ۱۸ مه، اعلام کرده بود که طالبان برای برگزاری گفت‌وگو میان طالبان پاکستانی و دولت این کشور پادرمیانی کرده‌ است.

به گفته منابع نزدیک به این روند، اسلام‌آباد از مذاکره‌کنندگان تحریک طالبان پاکستان می‌خواهد به شورش علیه پاکستان خاتمه دهند و گروهشان را به نفع اسکان مسالمت‌آمیز در سرزمین مادری خود منحل کنند. از آن سو، مذاکره‌کنندگان تحریک طالبان پاکستان اصرار دارند که پاکستان وضعیت نیمه‌خودمختار سنتی چند منطقه شمال غربی پاکستان در همسایگی افغانستان را که قبلا مناطق قبیله‌ای تحت اداره فدرال یا فتا نامیده می‌شدند، دوباره به رسمیت بشناسد.

ستیزه‌جویان طالبان پاکستانی همچنین خواهان خروج نیروهای دولت پاکستان از بعضی از مناطق وزیرستان و لغو قانون اساسی پاکستان‌اند. به باور طالبان پاکستانی، نظام فعلی در پاکستان و قانون اساسی آن غیراسلامی است. مقام‌های ارشد نظامی پاکستان این خواسته‌ها را غیرقابل قبول می‌دانند و آن‌ها را رد کرده‌اند.

مناطق نیمه‌خودمختار خیبرپختون‌خواه و وزیرستان به مدت چندین دهه پناهگاه گروه‌های تروریستی داخلی و خارجی از جمله القاعده و طالبان افغانستان بود. در سال‌های اخیر، سربازان ارتش پاکستان حملات زمینی و هوایی عمده‌ای را در این منطقه ترتیب دادند، زیرساخت‌های تروریستی آن را از بین بردند و هزاران ستیزه‌جوی تحریک طالبان پاکستان را وادار کردند به سمت مرز افغانستان بگریزند.

طالبان افغانستان و شرکای آن‌ها در القاعده از مناطق قبایلی پاکستان برای سازماندهی مجدد و هدایت حملات فرامرزی علیه نیروهای بین‌المللی تحت رهبری ایالات متحده در افغانستان استفاده می‌کردند. در تمام این مدت، تحریک طالبان پاکستان به آن‌ها پناه داد، به آنان یاری رساند و حتی زمینه سربازگیری از مناطق قبایلی برای جنگ در افغانستان را برایشان فراهم کرد.

پس از پیروزی طالبان در افغانستان، حالا نوبت دولت طالبان است تا میزبان طالبان پاکستانی باشد که از حملات ارتش پاکستان فرار می‌کنند. سراج الدین حقانی که گروه مستقلی از دولت طالبان به نام شبکه حقانی را اداره می‌کند، در شهرهای مرزی افغانستان با پاکستان، نفوذ قابل‌ملاحظه‌ای دارد. این شبکه حالا میزبان نزدیک به چهار هزار جنگجوی طالبان پاکستانی است.

با اینکه پس از پیروزی طالبان در افغانستان، رهبران این گروه به تمامی کشورهای جهان اطمینان دادند که افغانستان هرگز دوباره پایگاهی برای تهدید کشورهای منطقه و جهان نخواهد شد، به نظر می‌رسد این اطمینان فریبی بیش نبوده است.

شبکه حقانی نه تنها در افغانستان برای طالبان پاکستانی مرکز آموزش و پایگاه فراهم آورد، بلکه زمینه قدرت گرفتن دوباره القاعده را نیز مهیا کرد. حتی داعش نیز در افغانستان دوباره در حال جان گرفتن است. حمله موشکی به ازبکستان و تاجیکستان که داعش مسئولیت آن را بر عهده گرفت، هردو از خاک افغانستان انجام شد.

به نظر می‌رسد بر خلاف ادعاهای دولت طالبان، افغانستان بار دیگر به مرکز پرورش افراط‌گرایی تبدیل شده است و همان‌گونه که مقام‌های نظامی آمریکا و ناتو بیان کرده‌اند، می‌تواند بار دیگر به خطری بالقوه برای تمامی جهان تبدیل شود.