دانشجویان باید حق اعتراض داشته باشند

یک استاد دانشگاه تهران با بیان اینکه دانشجویان باید حق اعتراض داشته باشند و نظراتشان را بیان کنند، اظهار کرد: دانشگاه محل تولید فکر است و با کف خیابان تفاوت دارد. دانشگاه باید محیط امنی باشد و بتوان در آنجا با مباحثه فکر جدید تولید کرد.

دکتر کارن ابری‌نیا در گفت‌وگو با ایسنا، درباره سیر تاریخی اعتراض‌های دانشجویی در دانشگاه‌ها ، با بیان اینکه برخورد با اعتراض‌های دانشجویی محدود به این روزها نمی‌شود، اظهار کرد: پیش از وقایع اخیر، فعالیت‌های دانشجویی به شکل مطلوبی نبود؛ چرا که دانشجویان نمی‌توانستند خواسته‌ها و نظرهایشان درارتباط با مسائلی مانند جامعه، حکومت و حکمرانی را به صورت آزادانه بیان‌کنند. به طور کلی هیچ پلتفرمی برای اظهار نظر دانشجویان وجود نداشت.

رئیس دانشکده مکانیک دانشگاه تهران با بیان اینکه طی ۵۰ روز گذشته، گروه‎‌های بسیاری با اعتراضات دانشجویان مقابله کردند؛ گفت: حاکمیت، نیروهای انتظامی و امنیتی بر این باور هستند، صداهایی که برای حق‌خواهی بلند شده‌اند، خوب نیستند و باید با آنها مقابله کرد. از گذشته تا به امروز، هر صدای اعتراضی به خارج از کشور یا رسانه‌های فارسی‌زبان خارج‌نشین نسبت داده می شود. اگر این رسانه‌ها، اعتراضات را از منظر خبری پوشش دهند، میزان برچسب‌هایی که به افراد زده می‌شود، افزایش می‌یابد. این تصور وجود دارد، رسانه‌های فارسی‌زبان خارج از کشور، سرمنشأ و عامل شکل‌گیری اعتراضات هستند.

مدیرکل اسبق آموزش عالی دانشگاه‌های غیردولتی وزارت علوم اظهار کرد: این احتمال وجود دارد، در این ارتباط مستنداتی نیز ارائه شود اما در شرایط عادی، هیچ ارتباطی میان معترضان و رسانه‌های بیرونی وجود ندارد.در اینجا پرسش "آیا اعتراض شکل می‌گیرد و سپس پوشش داده می‌شود یا اعتراضات از سوی رسانه‌ها شکل گرفته است و سپس پوشش خبری داده می‌شود؟" مطرح می‌شود.

این استاد دانشگاه، با بیان اینکه برخوردها با اعتراض‌های دانشجویی، بعضا از منطق تهی است، تصریح کرد: برخوردهایی از این دست سبب گره‌افکنی در مسائل می‌شود. بر این باور هستم، دلایل اصلی بروز مشکلات کنونی در سطح جامعه و دانشگاه‌ها، برخوردهای غیرمنطقی است. از سوی دیگر باید اذعان نمود که برخی تجمع‌های اعتراضی و تحصن‌هایی که توسط دانشجویان در دل دانشگاه‌ها شکل می‌گیرد، گاهی شکل زشتی به خود می‌گیرد و در آن از الفاظی استفاده می‌شود که به هیچ وجه خوب نیست.

وی افزود: هنگامی که درباره چرایی سردادن شعارهای زشت از دانشجویان سوال می‌شود، کسی مسئولیت آن را قبول نمی‌کند و هر کس به گردن دیگری می‌اندازد. شاید یکی از دلایلی که موجب تند شدن شعارها می‌شود این استدلال باشد که عده‌ای از بیرون خط می‌گیرند. ادعاهایی درباره در میان بودن دست دیگر عوامل مطرح می‌شود که نه می‌توان آن را رد و یا قبول کرد و صرفا یک ادعا است.

دکتر ابری‌نیا در خصوص ورود نیروهای امنیتی و انتظامی به دانشگاه‌ها و چالش هایی که این موضوع ایجاد می کند گفت: هرگاه برخوردها خشن‌تر و امنیتی‌تر می‌شود، این موضوع منجر به ملتهب‌تر شدن اوضاع می‌شود. افرادی که سیاست برخورد را در پیش می‌گیرند، تصور می‌کنند برخوردهای خشن‌تر و محکم‌تر می‌تواند سبب عقب‌نشینی معترضان شود.

مدیرکل اسبق آموزش عالی دانشگاه‌های غیردولتی وزارت علوم با اشاره به سیر تاریخی ورود نیروهای امنیتی به دانشگاه‌ها و ملتهب‌تر شدن اعتراضات دانشجویی گفت: سال‌های ۷۸، ۸۸ ، ۹۸ ورود نیروی بیرونی موجب فرونشست اعتراضات شد. اما این روزها برخوردهای خشنی که در دل دانشگاه شکل می‌گیرد، دامنه موج اعتراضات را گسترده‌تر می‌کند. افرادی در جریان اعتراضات کشته می‌شوند و تعداد زیادی از خانواده‌ها، دوستان و مردم آن منطقه برای شرکت در مراسم خاکسپاری، هفتم و چهلم شرکت می‌کنند. این پدیده در سراسر کشور اتفاق می‌افتد و نمی‌شود جلوی آن را گرفت. اعتراضات مانند یک بهمن در درون جامعه شکل می‌گیرد؛ دانشگاه‌ها هم از جامعه جدا نیست.

عضو هیئت‌علمی دانشگاه تهران با بیان اینکه دانشگاه یک محیط امن است، اظهار کرد: قشر قابل توجهی از دانشجویان معترض به هنگام مواجهه با برخوردها شروع به مقابله می‌کنند. دانشجویان با توجه به شرایط سنی که دارند، احساساتی هستند و دانشجویانی هم که در اعتراضات شرکت ندارند و صرفا به دنبال مسائل آموزشی هستند هم تحت تاثیر جو حاکم بر دانشگاه قرار می‌گیرند.

دکتر ابری‌نیا تصریح کرد: برخی از والدین به دانشجوها توصیه کرده‌اند به دلیل شرایط حاکم بر محیط‌های آموزشی، وارد محیط دانشگاه نشوند. من بازهم تاکید می‌کنم، هدف نیروهای امنیتی فرونشاندن اعتراضات است اما این موضوع با برخورد خشن نه تنها میسر نمی‌شود، بلکه باعث گسترش میزان نارضایتی نیز می‌شود. اگر شرایط حاکم یک گام به جلو برود، جمعیت ناراضی هم به جمعیت معترض تبدیل می‌شود.

وی درباره تاثیر خشونت عریان که در مواجهه با دانشجویان به کار گرفته می‌شود، توضیح داد: دانشگاه محلی برای مباحث آموزشی، پژوهشی، فناورانه، کارآفرینی و استارت‌آپ است. این مولفه‌ها، زمانی به ثمر می‌نشینند که دانشگاهیان دچار تشویش ذهنی نباشند. به عنوان مثال وقتی دانشجویان در پردیس شمالی دانشگاه تهران مورد تعرض قرار می‌گیرند و بازداشت می‌شوند؛ این وقایع بر ذهن تمام اهالی دانشگاه اثر می‎‌گذارد. عملکرد معمولی افراد تاثیر می‌پذیرد و آنها توانایی ارائه یا فراگرفتن دروس را ندارند.

این استاد دانشگاه تهران ادامه داد: هر عملی که قبیح باشد به واسطه تکرار شدن؛ عادی می‌شود. وقتی که نیروهای امنیتی و انتظامی به خود اجازه هر برخوردی را می‌دهند، خشونت عادی می‌شود. به دلیل این عملکرد، جو آرام و امن دانشگاه‌ها از بین می‌رود. از سوی دیگر معمولا دانشجویان، تمام وقت خود را در محیط آموزشی و در کنار دوستانشان سپری می‌کنند؛ چرا که در محیط دانشگاه احساس خوبی دارند. حضور دانشجویان در کنار دوستانشان و انجام فعالیت های علمی به صورت گروهی سبب رشد ابعاد مختلف شخصیتی آنها می‌شود. وقتی که آرامش از بین برود و تهدید و ارعاب حاکم شود، دانشجویان احساس امنیت نمی کنند و احساس خوبی برای حضور در دانشگاه ندارند.

وی با بیان اینکه دانشگاه‌های کشورهای توسعه یافته هیچ در و حصاری ندارند، توضیح داد: تمام دانشگاه‌ها در این کشورها با در و نرده محصور نیستند و مردم به راحتی می‌توانند در آنجا رفت و آمد کنند. البته باید اذعان کرد که فرهنگ کشور ما هنوز برای این شرایط مناسب نیست، اما دانشگاه‌ها نباید به یک دژ تبدیل شوند که ورود و خروج به آن حتی برای دانشجویان هم مشکل باشد.

دکتر ابری‌نیا در پاسخ به پرسش "برخی از مسئولان دانشگاه‌ها به ضرورت گفت‌وگو اشاره می‌کنند که تنها راه حل برای برون‌رفت از شرایط کنونی دانشگاه‌ها، گفت‌وگو است. فارغ از اینکه گفت‌وگو دارای شرایط و ضوابطی است و باید تمام این شرایط در نظر گرفته شود؛ از سوی دیگر برخی بر این باور هستند که گفت‌وگو در شرایط کنونی میسر نیست چرا که زمانی که باید به این مولفه توجه می‌شود از آن غفلت شده است" اظهار کرد: باید قبل از پیش‌آمدن شرایط کنونی که بحران‌ساز شده، گفت‌وگو انجام می‌شد. گفت‌وگویی مورد نیاز است که منجر به عمل شود. من بر این باور هستم، گفت‌وگو بازهم می‌تواند اثرگذار باشد ولی باید به حرف مردم گوش کنیم. بنده نیز جلساتی با دانشجویان برگزار می‌کنم؛ چرا که به دنبال راهکارهای پیشنهادی از سوی دانشجویان هستم. این موضوع می‌تواند در جامعه و برای تمام دانشجویان به کار گرفته شود. اما متأسفانه در حال حاضر، در بر یک پاشنه می‌چرخد و روزنه‌ای برای امید نسبت به تغییرات وجود ندارد.

این استاد دانشگاه خاطرنشان کرد: حدود ۵۰ روز از اعتراضات می‌گذرد و مسیری طی شده است. هنگامی که دانشگاهیان می‌خواهند کار جدیدی شروع کنند به مسیر گذشته نگاه می‌کنند و کارهایی که در گذشته صورت گرفته را بررسی می‌کنند. روش جدید بر مبنای کارهای قبلی، نتایج و روش‌های بکار گرفته شده، انتخاب می‌شود. فضاهای خالی باید پر شوند تا کار علمی را برای رسیدن به نتایج جدید پیش برود.در دانشگاه و جامعه هم می‌توان چنین سیاست و روشی بکار گرفت.

دکتر ابری‌نیا در پایان خاطرنشان کرد: روش های علمی در تمام دنیا حاکم است؛ هرگاه که علم برای انجام امور بکار گرفته شود، جامعه مسیر رشد و رو به توسعه خود را طی می‌کند. هر زمانی که روش های علمی و تخصصی و کارشناسی را کنار بگذاریم با مشکل و چالش مواجه می‌شویم. اگر بخواهیم پس از وقایع این روزها در مسیر درست قرار بگیریم، باید مسیر درست را انتخاب کنیم و چرایی بی‌ثمر بودن اقدامات پیشین را بررسی کنیم. اگر چنین دیدگاهی وجود داشته باشد، می‌توانیم مسیر را اصلاح کنیم؛ در غیر این صورت،نتایج بدی به بار می‌آید.