چرا نخست وزیر عراق به ایران سفر می کند؟

بغداد- ایرنا- «محمد شیاع السودانی» نخست وزیر عراق امروز در حالی به ایران سفر می کند که گمانه زنی ها درباره محورها و دستورکار سفر او همچنان محل گمانه زنی ناظران است.

به گزارش ایرنا، این سومین سفر خارجی نخست وزیر عراق بعد از اردن و کویت است؛ سفرهایی که جزئیات قابل توجهی از محتوای آن منتشر نشد؛ با این حال، سفر به ایران از چند روز پیش سوژه داغ محافل عراقی است به گونه ای که برخی رسانه ها، بدون اطلاع از زمان سفر، درباره تاریخ دقیق آن نیز گمانه زنی کردند.

چند روز پیش، السودانی، دعوت رسمی آیت الله «سید ابراهیم رئیسی»، رئیس جمهوری اسلامی ایران را از «محمد کاظم آل صادق» سفیر ایران در بغداد دریافت کرد اما منابع مطلع می گویند او در راس هیاتی سیاسی- اقتصادی و امنیتی به تهران می رود تا چند محور را با مقام های ایرانی در میان بگذارد.

برخی رسانه ها و کارشناسان عراقی می گویند او در راس هیاتی سیاسی- اقتصادی برای امضای برخی توافقات و یادداشت تفاهم ها عازم ایران می شود در حالی که برخی دیگر، بُعد امنیتی و نظامی سفر او را با توجه به تحولات اخیر در ارتباط با اقلیم کردستان عراق و حملات ایران به مقرهای گروه های تجزیه طلب ضدایرانی در اقلیم و نیز هماهنگی های دو کشور برای محافظت نیروهای عراقی از مرزهای مشترک جمهوری اسلامی با عراق را (با هدف جلوگیری از ورود تجزیه طلبان و براندازان به خاک ایران) پررنگ تر می بینند.

در حالی که جمهوری اسلامی ایران خواستار خلع سلاح این گروه ها و بازگرداندن آنها به اردوگاه ها به عنوان پناهنده است، سوابق و رفتار سیاسی حزب دموکرات کردستان عراق نشان می دهد که این حزب، نگاهی قومیتی حتی به گروه های مسلح تجزیه طلب و امنیت زدا دارد و نمی خواهد آنها را از خود براند. این نکته ای است که هفته گذشته، سفیر ایران در عراق در مصاحبه با خبرگزاری ایرنا گفت.

با این حال، گفته می شود دولت السودانی طرح استقرار یگان هایی از نیروهای ارتش عراق را با هماهنگی نیروهای پیشمرگ کرد در امتداد 200 کیلومتر از مرزهای مشترک با جمهوری اسلامی ایران، آغاز کرده است.

ماموریت این نیروها، ممانعت از ورود این گروه های مسلح به خاک ایران و ترکیه خواهد بود.

«مهدی تقی آمرلی» عضو کمیسیون امنیت و دفاع پارلمان عراق می گوید: دولت السودانی در تحرکات خود در مرزهای ایران برای ممانعت از سوء استفاده امنیتی از هرگونه خلاء در آنجا، جدی است تا اجازه ندهد هیچ طرفی از سرزمین عراق علیه ایران یا هر دولت همسایه دیگری، استفاده کند.

«احمد الشریفی» تحلیلگر سیاسی عراقی اما بر این باور است که «بغداد توان استقرار یگان های نظامی در مرزها را دارد اما این امر پیش از توافق نظامی، نیازمند توافق سیاسی است.»

الشریفی به این نکته اشاره می کند که «بعید است اقلیم کردستان عراق، قبول کند که نیروهای نظامی فدرال (دولت مرکزی عراق) وارد اقلیم شوند و آن را خطر تلقی می کند به ویژه زمانی که بحرانی سیاسی بین بغداد و اربیل درگیرد.»

اتحادیه میهنی: از استقرار نیرو در مرز با ایران استقبال می کنیم

اتحادیه میهنی کردستان عراق، دیگر حزب اصلی اقلیم اما بر خلاف تصمیم گیران حزب دموکرات در اربیل، از این اقدام استقبال کرده است.

«غیاث السورجی» یکی از سران اتحادیه میهنی کردستان عراق به رهبری «بافل طالبانی» معتقد است که «استقرار نیروهای ارتش عراق در مرزهای دو کشور، تصمیمی خوب و مثبت است و این تصمیم بعد از توافقی عراقی-ایرانی-کردی، با همکاری پیشمرگه ها، اتخاذ می شود.»

وی می افزاید: توافق عراقی-ایرانی درباره پاسداری از مرزها بین دو کشور امر مهمی است که دو طرف را از نفوذ گروه های مسلح، محافظت می کند...اتحادیه میهنی کردستان عراق کاملا با این گام موافق است و هیچ ملاحظه ای درباره توافق دو کشور برای استقرار نیروهای عراقی در مرزها نداریم.

برخی آگاهان نزدیک به محافل سیاسی عراق می گویند السودانی در تلاش است کمیته ای عالی برای تفاهم با ترکیه و ایران در راستای ایجاد راه حل هایی برای بحران امنیتی ناشی از فعالیت گروه های معارض این دو کشور در خاک عراق، تشکیل دهد و از این منظر، حملات ترکیه و ایران در صدر اولویت های سفر او به تهران است.

ادامه میزبانی گفت و گوهای ایران و عربستان

با این حال، برخی منابع، دستورکارهای مهم دیگری را نیز در فهرست محورهای رایزنی های السودانی با مقام های ایرانی می بینند.

شفق نیوز عراق (وابسته به حزب دموکرات کردستان عراق) می نویسد: یکی از مهمترین پرونده هایی که السودانی در تهران دنبال خواهد کرد، ادامه میانجیگری بین ایران و عربستان است. او همچنین درباره پرونده های اقتصادی بین دو کشور، بحث انرژی و نیز پرونده های امنیت و پاسداری از مرزها گفت و گو خواهد کرد.

بغداد، پیشتر نیز اعلام کرده است که برای میزبانی از دور جدید مذاکرات ایران و عربستان آمادگی دارد.

موازنه بین پرونده های داخلی و خارجی عراق در هماهنگی با خارج؟

«سرمد البیاتی» کارشناس مسائل راهبردی عراق با اشاره به مشغولیت شدید نخست وزیر عراق در پیگیری پرونده های فساد و پیگرد مفسدان اقتصادی می گوید: سفرهای السودانی به اردن، کویت و ایران در راستای ایجاد موازنه بین پرونده های داخلی و خارجی است.