خودروسازان در جاده رشد

دنیای‌اقتصاد : گزارش رسمی از آمار تولید ۹ماهه خودروسازان، حکایت از رشد سالانه و ماهانه تیراژ سه خودروساز بزرگ کشور دارد. طبق این آمار اگرچه تولید سالانه ۱۹درصد و ماهانه نیز از ۴درصد رشد برخوردار شده است، با این حال خودروسازان از برنامه وزارت صمت مبنی بر تولید یک‌میلیون و ۴۰۰هزار دستگاهی تا پایان سال، ۲۴درصد عقب هستند.

گزارش تولید خودروسازان در ۹ماهه امسال نشان از تداوم رشد تولید دارد. طبق آمارهای ارائه‌شده از سوی سامانه کدال، خودروسازان بزرگ کشور از ابتدای سال جاری تا انتهای آذرماه ۷/ ۱۸درصد نسبت به مدت مشابه سال گذشته تولید بیشتری داشته‌اند. سه خودروساز بزرگ کشور در این مدت ۷۹۲هزار و ۷۳۵ دستگاه خودرو تولید کرده‌اند. این درحالی است که در نه‌ماهه سال ۱۴۰۰ این رقم تنها ۶۶۷هزار و ۷۱۰ دستگاه خودرو بوده است. بنابراین تولیدکنندگان بزرگ خودروی کشور در این مدت ۱۲۵هزار و ۲۵ دستگاه خودرو بیشتر تولید کرده‌اند. شاید بتوان مهم‌ترین علل رشد تولید سالانه خودرو در سال جاری را عرضه خودرو در بورس کالا و همچنین حذف خودروهای ناقص از پارکینگ خودروسازان دانست.

عرضه خودرو در بورس کالا با خارج کردن بخشی از محصولات خودروسازان از زیان‌دهی توانست به تامین مالی آنها کمک کرده و تولید خودروسازان را افزایش دهد. شاهد این موضوع رشد قابل‌توجه تولیدات ایران‌خودرو است. این خودروساز بزرگ که بیشترین عرضه خودرو در بورس کالا را بین خودروسازان بزرگ داشت بیشترین رشد تولید را هم از آن خود کرده است. گزارش ماهانه تولید خودروسازان نیز حاکی از رشد تولید آنها در آذرماه نسبت به آبان‌ماه دارد. طبق آمار، سه خودروساز بزرگ کشور، یعنی ایران‌خودرو، سایپا و پارس‌خودرو، در آذرماه ۱۰۸هزار و ۲۸۶ دستگاه خودرو تولید کرده‌اند که نسبت به آبان‌ماه چهارهزار و ۴۳۰ دستگاه بیشتر بوده است.

در آبان‌ماه آمار تولید این سه خودروساز طبق آمار منتشرشده در کدال ۱۰۳هزار و ۸۵۶ دستگاه بود. بنابراین آنها توانسته‌اند در ماه پایانی پاییز چهاردرصد رشد تولید را رقم بزنند. با‌این‌حال این رشد تولید مدیون تولیدات ایران‌خودرو است که توانسته در این ماه تیراژ خود را ۹درصد افزایش بدهد. در مقابل، سایپا و پارس‌خودرو نه تنها رشدی در این مدت نداشتند بلکه هرکدام با یک درصد افت تولید مواجه بوده‌اند. اما این آمار تنها مربوط به ایران‌خودرو، سایپا و پارس‌خودرو و براساس آمار منتشر‌شده در کدال است. آنطور که مدیرکل صنایع خودرویی وزارت صمت روز گذشته اعلام کرده است، مجموع تولید خودروسازان در آذرماه نزدیک به ۱۲۷هزار دستگاه بوده است.

ایران‌خودرو در ۹ماهه امسال ۴۳۵هزار و ۹۹۴ دستگاه خودرو تولید کرده است. تولیدات این خودروساز در مدت مشابه سال گذشته ۳۲۵هزار و ۵۵۷ دستگاه بود. بنابراین ایران‌خودرو در این مدت توانسته ۱۱۰هزار و ۴۳۷ دستگاه خودرو بیشتر از مدت مشابه سال پیش خود تولید کند. بر این اساس این خودروساز بزرگ کشور توانسته در مدت مذکور ۳۴درصد رشد تولید برای خود ثبت کند. همانطور که اشاره شد، دلیل اصلی این رشد تولید در ایران‌خودرو را می‌توان عرضه محصولات این خودروساز در بورس کالا دانست. عامل رشد دیگری نیز برای افزایش تولید این سه خودروساز وجود دارد. تکمیل خودروهای ناقص به‌نوعی توانست خودروسازان بزرگ را از حبس سرمایه نجات دهد. پیش از این خودروسازان هزینه زیادی برای تولید خودروهای ناقص می‌کردند که طبیعتا نمی‌توانستند آنها را به فروش رسانده و سرمایه آن را به چرخه تولید بازگردانند. فشارهای وزارت صمت برای تکمیل خودروهای ناقص به این تولیدکنندگان کمک کرد که بتوانند این خودروها را به فروش رسانده و سرمایه خود را از حبس خارج کنند.

سایپا نیز در رشد تولید ۹ماهه خودروسازان مستثنی نبود و حتی توانسته رشد تولید بیشتری را نسبت به آمار هشت‌ماهه رقم بزند. این تولیدکننده خودرو در ۹ماهه امسال ۲۵۷هزار و ۴۵۳ دستگاه خودرو تولید کرده است. این درحالی است که از ابتدای سال ۱۴۰۰ تا انتهای آذرماه همان سال تیراژ سایپا ۲۵۱هزار و ۹۷۴ دستگاه بود. بنابراین نارنجی‌پوشان جاده‌مخصوص توانسته‌اند در ۹ماهه امسال پنج‌هزار و ۴۷۹ دستگاه بیشتر خودرو تولید کنند که نشان از رشد ۲درصدی تولید آنها دارد. این خودروساز در آمار هشت‌ماهه ۴/ ۰درصد رشد تولید را نشان می‌داد. این درحالی است که آمار تولید این خودروساز در آذرماه کمتر از آبان‌ماه بوده؛ بنابراین افزایش سرعت رشد تولید در ۹ماهه نسبت به هشت‌ماهه امسال را باید در کاهش قابل‌توجه تولید در سال گذشته جست‌وجو کرد.

سومین خودروساز بزرگ کشور نیز در این مدت ۹۹هزار و ۲۲۸ دستگاه خودرو تولید کرده است که نسبت به آمار ۹۰هزار و ۱۷۹دستگاه تولید مدت مشابه سال گذشته، افزایش ۹هزار و ۱۰۹دستگاهی را نشان می‌دهد. بنابراین پارس‌خودرو نیز در ۹ماهه امسال با ۱۰درصد رشد تولید مواجه بوده است.

تولید سه خودروساز بزرگ کشور در حالی به بیش از ۷۹۲هزار دستگاه رسیده است که طبق برنامه وزارت صمت، خودروسازان باید تا انتهای سال جاری به آمار تولید یک‌میلیون و ۴۰۰هزار دستگاه می‌رسیدند. یعنی به طور متوسط خودروسازان بزرگ کشور باید ماهانه ۱۱۶هزار و ۶۰۰ دستگاه خودرو تولید می‌کردند. اگر تولید خودروسازان طبق این برنامه پیش می‌رفت این تولیدکنندگان خودرو باید در ۹ماهه امسال به آمار تولید یک‌میلیون و ۵۰هزار دستگاه خودرو می‌رسیدند. بنابراین این سه خودروساز بیش از ۲۵۷هزار دستگاه از برنامه تولیدی که وزارت صمت اعلام کرده است عقب هستند که نشان از عقب‌ماندگی ۲۴درصدی دارد. بر این اساس اگر این خودروسازان بخواهند به برنامه وزارت صمت برسند باید در سه ماه باقی‌مانده از سال، ۶۰۷هزار و ۲۶۵ دستگاه خودرو تولید کنند که به معنای تولید ماهانه ۲۰۲هزار و ۴۲۱دستگاهی است. به نظر می‌رسد چنین تولیدی در سه‌ماهه باقی‌مانده از سال محقق نشود؛ چراکه اوج تولید خودرو در کشور مربوط به سال ۹۰ بود که رکورد تولید ماهانه در این سال نیز درنهایت به ۱۳۷هزار دستگاه رسیده بود. بنابراین انتظار می‌رود این خودروسازان نتوانند وزارت صمت را به هدف تولیدی خود برسانند.

رکوردشکنی ایران‌خودرو

همانطور که اشاره شد بیشترین رشد تولید بین شرکت‌های خودروساز مربوط به ایران‌‌خودرو با رشد ۳۴درصدی تولید ۹ماهه نسبت به مدت مشابه سال گذشته است. این میزان رشد تولید در ایران‌خودرو را می‌توان به نوعی رکوردشکنی تعبیر کرد. در واقع افزایش تولید این خودروساز در این مدت حدود یک‌سوم کل تولید ۹ماهه سال گذشته بوده است. گروه پژو پرچمدار رشد تعداد تولید بین محصولات ایران‌خودرو بوده است. این خودروساز در ۹ماهه سال جاری ۲۸۵هزار و ۴۷۸ دستگاه از گروه پژو تولید کرده است. در مدت مشابه سال گذشته تولید محصولات گروه پژو ۲۱۴هزار و ۶۸۱ دستگاه بود. بنابراین ایران‌خودرویی‌ها در این مدت ۴۳هزار و ۷۹۷ دستگاه بیشتر پژو تولید کردند که نشان از رشد ۲۰درصدی آن دارد. ایران‌خودرو در‌حال‌حاضر پژو را در مدل‌های ۲۰۷، ۲۰۶ تیپ ۲ و پارس تولید می‌کند.

محصول دیگر ایران‌خودرو یعنی سمند نیز رشد قابل‌توجهی در تولید را از آن خود کرده است. از ابتدای سال مالی تا انتهای آذرماه سال ۱۴۰۰ ایران‌خودرو ۳۷هزار و ۷۰۶ دستگاه سمند تولید کرده بود؛ این درحالی است که در مدت مشابه سال جاری تولید این خودرو به ۵۵هزار و ۴۵۹ دستگاه رسیده که نشان از رشد ۱۷هزار و ۷۵۳دستگاهی دارد. بنابراین درصد رشد تولید این محصول به رقم قابل‌توجه ۴۷درصد رسیده است.

بنابر آمار ارائه‌شده به بورس، دنا نیز که هم‌خانواده سمند است و پیش‌تر اعلام شده بود که قرار است جایگزین این خودرو در خط تولید شود، در مدت مذکور رشد چشمگیری داشته است. در ۹ماهه امسال ایران‌خودرو ۵۶هزار و ۸۴۵ دستگاه دنا تولید کرده که نسبت به آمار تولید ۳۷هزار و ۷۰۸دستگاهی مدت مشابه سال گذشته ۱۹هزار و ۱۲۷ دستگاه بیشتر است. رشد تولید این محصول از نظر درصدی حدودا ۵۱درصد بوده است. رانا اما بین محصولات ایران‌خودرو ساز دیگری را کوک کرده و با افت تولید مواجه بوده است. این خودرو تا پایان آذر امسال ۲۰هزار و ۴۱۴ دستگاه تولید داشته که در مقایسه با ۹ماهه پارسال از کاهش حدودا ۱۹درصدی حکایت می‌کند.

با توجه به این آمار، مونتاژ ‌‌‌هایما که سایت خراسان ایران‌‌‌خودرو میزبان آن است، رشد حدود ۱۷۲درصدی را در نه ماهه امسال و نسبت به مدت مشابه سال گذشته به خود می‌‌‌بیند که بیشترین درصد رشد تولید بین محصولات ایران‌خودرو است. هایما در نه‌ماهه ابتدایی امسال با تیراژ ۱۱هزار و ۶۲۱دستگاهی تولید شده است. مونتاژ این محصول در مدت مشابه سال گذشته تنها چهارهزار و ۲۷۱ دستگاه بوده است. سری هم به تارا بزنیم؛ جدیدترین محصول حال حاضر ایران‌‌‌خودرو که تولید آن در ۹ماهه امسال بالا رفته است. طبق آمار ارائه‌‌‌شده به بورس، ایران‌‌‌خودرو در ۹ ماه ابتدایی امسال ۱۴هزار و ۹۴۴ دستگاه تارا تولید کرده، محصولی که در مدت مشابه سال گذشته تازه ‌وارد خطوط تولید این شرکت شده بود. سال گذشته تا انتهای آذرماه تولید این خودرو پنج‌هزار و ۸۰۲ دستگاه بود. بنابراین تولید تارا با رشد ۱۵۷درصدی همراه بوده است. در لیست محصولات ایران‌خودرو، گزینه‌ای به نام «سایر محصولات» قید شده که عدد سه‌هزار و ۲۸۹دستگاهی برای تیراژ آن به ثبت رسیده است.

رشد تولید سایپا سرعت گرفت

دیگر خودروساز بزرگ کشور، یعنی سایپا، نیز در آمار ۹ماهه توانسته رشد تولید داشته باشد. این درحالی است که تا مهرماه آمار تجمیعی این شرکت نسبت به مدت مشابه سال گذشته منفی بود. با‌این‌حال این رشد نیز چندان چشمگیر نیست و رشد تنها دو‌درصدی را ثبت کرده است. در بین محصولات این شرکت، گروه X۲۰۰ شامل تیبا، کوییک و ساینا بیشترین سهم از تولید نه ‌ماه ابتدایی امسال را داشته است که باز هم نسبت به نه ماهه سال گذشته تولید کمتری داشته است. این محصولات سایپا از ابتدای سال مالی تا انتهای آذرماه به تعداد ۲۰۱هزار و ۲۷۴ دستگاه تولید شده‌اند؛ درحالی‌که تیراژ این خودروها در مدت مشابه سال گذشته ۲۱۷هزار و ۲۲۱ دستگاه بوده است. بنابراین تولید محصولات در این مدت با هفت‌درصد افت همراه بوده است.

بنابر آمار بورس، در ۹ ماه ابتدایی امسال شاهین ۲۴هزار و ۱۶ دستگاه تولید داشته که در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته رشد قابل‌توجه ۴۳درصدی را نشان می‌دهد. این شرکت توانسته است در ۹ ماه گذشته از سال جاری ۳۲هزار و ۷۳ دستگاه وانت پراید را به تولید برساند. در ستون تولیدات آبان‌ماه سایپا نیز گزینه‌‌‌ای به نام «سایر محصولات» وجود دارد که تیراژ ۹۰دستگاهی در مقابل آن به ثبت رسیده است. در مهرماه و آبان‌ماه نیز آمار تجمیعی این محصولات همان ۹۰ دستگاه بوده است.

پارس‌خودرو در مسیر رشد

سری هم به پارس‌‌‌خودرو زیرمجموعه گروه خودروسازی سایپا بزنیم؛ شرکتی که در ۹ ماه ابتدایی امسال تولید انواع کوییک و ساینا را در کارنامه‌‌‌اش به ثبت رسانده است. این شرکت در ۹ماهه امسال رشد تولید حدود ۱۰درصدی را نسبت به مدت مشابه سال گذشته تجربه کرده است. بیشترین تعداد تولید در پارس‌‌‌خودرو طی بازه زمانی تحت بررسی به گروه Q۲۰۰ مربوط می‌شود که ۵۳هزار و ۶۵۵ دستگاه از آن تولید شده است. در مدت مشابه سال گذشته میزان تولید این محصولات ۴۷هزار و ۱۲۸ دستگاه بود. بنابراین پارس‌خودرویی‌ها در این مدت توانسته‌اند شش‌هزار و ۵۲۷ دستگاه بیشتر از محصولات گروه Q۲۰۰ تولید کنند. کوییک اس نیز محصول دیگر این خودروساز است که در ۹ماهه امسال ۱۹۴ دستگاه از آن تولید شده است.

در مدت مذکور سال گذشته هنوز این خودرو به مرحله تولید نرسیده بود. کوییک معمولی دنده‌ای نیز در این آمار به چشم می‌خورد که تا انتهای آذرماه امسال ۴۴هزار و ۳۲۸ دستگاه از آن تولید شده است. این آمار برای مدت مشابه سال گذشته ۲۶هزار و ۳۹۷ دستگاه بود. بنابراین تولید این خودرو با ۶۸درصد رشد همراه بوده است. سومین خودروساز بزرگ ایران تا پایان آذر امسال هزار و ۴۱۱ دستگاه کوییک اتومات‌پلاس را به تولید رسانده است؛ خودرویی که در هشت ماه مشابه سال گذشته هنوز مهمان پارس‌‌‌خودرو نشده بود. ساینا آخرین محصول مورد بررسی پارس‌خودرو است که در این مدت ۷۰۰ دستگاه از آن تولید شده است. این درحالی است که در نه‌ماهه سال ۱۴۰۰ تولید این خودرو به تعداد ۱۶هزار و ۶۰ دستگاه بوده است که نشان از کاهش ۹۵درصدی تولید این محصول دارد.

تولید ماهانه خودروسازان

همانطور که اشاره شد تولید ماهانه این سه خودروساز در آذرماه نسبت به آبان‌ماه با رشد چهاردرصدی همراه بوده است. با‌این‌حال تنها ایران‌خودرو توانسته این رشد را رقم بزند و سایپا و پارس‌خودرو در سومین ماه از پاییز با افت تولید مواجه بوده‌اند. طبق آمار، مجموع تولید سه‌ خودروساز بزرگ کشور در آذرماه ۱۰۸هزار و ۲۸۶ دستگاه بوده که نسبت به تولید ۱۰۳هزار و ۸۵۳دستگاهی مدت مشابه سال قبل با رشد چهارهزار و ۴۳۰دستگاهی مواجه بوده است. در این بین ایران‌خودرو در آذرماه ۶۰هزار و ۶۶۵ دستگاه خودرو تولید کرده است. این درحالی است که تولیدات این خودروساز بزرگ در هشتمین ماه از سال ۵۵هزار و ۷۱۶ دستگاه بود.

بنابراین ایران‌خودرو توانسته با چهارهزار و ۹۴۹ دستگاه تولید بیشتر، رشد ۹ درصدی را در آذرماه ثبت کند. سایپا اما در این مدت ۳۸۲ دستگاه کمتر خودرو تولید کرده است. در آبان‌ماه این خودروساز ۳۵هزار و ۱۴۳ دستگاه خودرو تولید کرده بود اما این رقم در نهمین ماه سال به ۳۴هزار و ۷۶۱ دستگاه رسیده که حاکی از افت یک‌درصدی تولیدات این خودروساز دارد. در‌نهایت پارس‌خودرو نیز تغییرات تولیدی شبیه به شرکت مادر خود یعنی سایپا ثبت کرده است. سومین خودروساز بزرگ کشور نیز با یک‌درصد افت تولید تیراژ خود را از ۱۲هزار و ۹۹۷ دستگاه به ۱۲هزار و ۸۶۰ دستگاه رسانده است. بنابراین محصولات پارس‌خودرو نیز با ۱۳۷ دستگاه کاهش تولید مواجه بوده‌اند.