نگاه تحلیلگران عرب نسبت به آینده روابط تهران و ریاض

برخی تحلیلگران سیاسی عرب بر این باورند که در مذاکرات اخیر ایران و عربستان پیشرفت ملموسی حاصل نشده است اما هر دو کشور تمایل دارند که گسترشی در روابط آن‌ها حاصل شود.

به گزارش ایسنا، محمد محسن ابو النور، رئیس انجمن عربی برای تحلیل سیاست‌های ایران در گفت‌وگو با اسپوتنیک تاکید کرد که ایران بر این باور است که عربستان خواهان از سرگیری مذاکرات و ایجاد صلح و امنیت در منطقه و کاهش تنش با تهران در پرونده‌های مختلف است.

وی گفت: به نظر می‌رسد که محمد شیاع السودانی، نخست‌وزیر جدید عراق همان نقشی را ایفا می کند که مصطفی الکاظمی، نخست وزیر پیشین این کشور ایفا می کرد زیرا تهران و ریاض هر دو اکنون متمایل به پایان دادن به تنش های منطقه‌ای در پرونده‌های مختلف به ویژه پرونده یمن هستند که برای دو طرف به یک اولویت تبدیل شده است.

وی با اشاره به تغییراتی که در کشورهای مختلف به وجود آمده است، گفت که عربستان خواهان باز کردن پرونده‌ها با تمام طرف ها از جمله ترکیه، چین، روسیه در کنار روابط کم‌رنگتر با آمریکا است.

ابو النور در ادامه گسترش روابط ایران و عربستان در کوتاه مدت را بعید دانست و گفت: اگر دو طرف در مذاکرات بغداد به شبه توافق برسند ، تحولاتی در سطح متوسط در روابط آن‌ها به وجود خواهد آمد.

ابو النور می‌گوید که تهران و ریاض در طول دو سال پنج دور مذاکرات در بغداد انجام دادند اما این مذاکرات به جز در پرونده حج و پرونده های کوچک دیگر پیشرفت ملموسی نداشتند و ما شاهد پیشرفت در پرونده های اساسی مانند پرونده های سوریه، عراق، یمن، لبنان و فلسطین نبودیم که از طریق گفتمان رسانه‌ای دو طرف می‌توان این مساله را حس کرد و من بر این باورم که در دور آتی مذاکرات نیز شاهد گسترش روابط نخواهیم بود.

از سوی دیگر، سعد عبدالله الحامد، نویسنده و تحلیلگر سیاسی سعودی تاکید کرد که ریاض بیش از یک بار از ایجاد روابط سازنده و بر اساس حسن همجواری استقبال کرد، اما این امر به طور گسترده به تمایل تهران بستگی دارد.

این تحلیلگر سعودی با اشاره به سفرهای اخیر مقامات کشورهای مختلف به عربستان تاکید کرد که تحولات بین‌المللی و روابط ریاض با روسیه و چین می‌توانند فضای مثبت زیادی در این راستا ایجاد کنند و پکن و مسکو می‌توانند نقش مهمی در تغییر روابط تهران و ریاض ایجاد کنند.

عبدالله حامد می‌گوید که تنش‌های موجود با ایران به دلیل برنامه هسته ای و موشک های بالستیک و پهپادهای این کشور است.

وی تاکید کرد که صلح دائمی و امنیت به سود کشورهای منطقه است اما این امر به تمایل تهران برای ایجاد روابط مثبت با کشور عربستان و دیگر کشورهای منطقه منوط است.

این تحلیلگر گفت که بازگشت روابط ایران و عربستان فرصت همکاری و صلح میان کشورهای منطقه را افزایش می‌دهد و ریاض به دنبال جنگ و دخالت در امور کشورهای دیگر نیست و از ایجاد روابط سازنده ممانعت نمی کند.

سیدمحمد حسینی ، معاون پارلمانی رئیس جمهور کشورمان روز گذشته در گفت‌وگو با ایسنا، درباره دیدار خود با وزیر خارجه عربستان در حاشیه مراسم تحلیف رئیس جمهور برزیل در برازیلیا، اظهار کرد: طرف عربستانی تاکید دارند که باید گفت‌وگوها ادامه یابد و موارد نگرانی دو طرف مطرح و حل و فصل شود تا روابط دو کشور مجدد برقرار شود.

وی ادامه داد: ما تاکید داریم گفت‌وگوهای بغداد استمرار یابد. پس از اغتشاشات اخیر کشور ، برخی کشورها را مذاکرات را متوقف کردند، اما الان فهمیدند که باید با جمهوری اسلامی گفت‌وگوها را ادامه دهند.

حسینی همچنین افزود: شبکه ایران اینترنشنال نقش مهمی در اغتشاشات داشته که حتما باید مورد بررسی قرار گیرد. در همین گفت وگوها باید مطرح شود که اگر آنها نگرانی هایی مطرح می کنند، این طرف هم معلوم است که جنگ رسانه‌ای با حمایت عربستان انجام شده است. به هر حال دو طرف آمادگی ادامه مذاکرات دارند. الان روابط سیاسی دو کشور قطع است، در حالی که دو کشور می‌توانند  در برخی زمینه‌ها اختلاف داشته باشند ولی روابط سیاسی آنها برقرار باشد.

از سوی دیگر حسین امیرعبداللهیان وزیر خارجه کشورمان اخیرا در توئیتر نوشت: در کنفرانس «بغداد-۲» برای تاکید مجدد بر حمایت خود از عراق شرکت کردم. در حاشیه این نشست فرصتی برای دیدار با برخی از همتایانم از جمله وزرای خارجه عمان، قطر، عراق، کویت و عربستان سعودی فراهم شد.

امیرعبداللهان نوشت:وزیر خارجه عربستان سعودی نسبت به آمادگی کشورش برای ادامه مذاکرات با ایران ابراز اطمینان کرد.

ناصر کنعانی، سخنگوی وزارت خارجه ایران نیز در نشست هفتگی خود با خبرنگاران داخلی و خارجی در پاسخ به سوالی در ارتباط با انجام دور جدید مذاکرات بین ایران و عربستان سعودی و این‌که چندی پیش وزیر امور خارجه کشورمان بر اهمیت روابط با عربستان سعودی و آمادگی جهت بازگشت روابط دو کشور به حالت عادی سخن گفت ولی یکی از مقامات نظامی کشور اظهارات دیگری مطرح کرده، سیاست ایران در ارتباط با موضوع عربستان با توجه به این مواضع چیست؟ گفت: سیاست ما در ارتباط با عربستان سعودی و روند گفت‌وگوها و مذاکرات بین دو کشور سیاست روشن و مشخصی است و خوشبختانه دو طرف در ارتباط با استمرار مذاکرات و در پیش گرفتن رویکرد سازنده در این ارتباط اتفاق نظر دارند.

وی با بیان این‌که تاکنون پنج دور گفت‌وگو میان هیات‌های رسمی دو کشور ایران و عربستان سعودی با کمک دولت عراق در بغداد انجام شده است، تصریح کرد: فکر می‌کنیم با توجه به فضای موجود امکان برگزاری دور جدیدی از مذاکرات بین دو کشور در بغداد وجود دارد.

کنعانی با بیان این‌که دوستان ما در عراق تلاش‌های خوبی در این زمینه انجام دادند و همچنان این تلاش‌ها ادامه دارد، اظهار کرد: خوشبختانه طرف عراقی مورد وثوق دو طرف است و تلاش‌های طرف عراقی در این زمینه برای ایجاد شرایط مناسب جهت انجام گفت‌وگو مورد استقبال دو طرف (ایران و عربستان سعودی) است.

سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران همچنین با اشاره به دیدار وزیران امور خارجه ایران و عربستان سعودی در حاشیه اجلاس بغداد دو در اردن تصریح کرد: گفت‌وگوی خوب و مثبتی توأم با ابراز حسن نیت برای ادامه گفت‌وگوها بین وزیران امور خارجه دو کشور در حاشیه اجلاس بغداد دو صورت گرفته است.

وی با بیان این‌که اظهارات اخیر وزیر خارجه عربستان برای ادامه گفت‌وگوها با ایران اظهارات مثبتی بود، تصریح کرد: در طرفین اراده و تمایل برای برداشتن گام‌های جدید به سمت جلو وجود دارد و ما می‌توانیم مبتنی بر سیاست اعلامی و عملی خود مذاکرات با عربستان سعودی را تا زمان از سرگیری مناسبات دو کشور که نقشی مهم در منطقه دارند، ادامه دهیم و از این روند استقبال می‌کنیم.