چین می‌خواهد در جهان میانجی صلح روسیه-اوکراین دیده شود

با گذشت یک سال از اعلام شراکت «بدون محدودیت» با روسیه، چین اکنون به دنبال متقاعد کردن جهان است که بگوید یک «بازیگر بی‌طرف» است که می‌تواند به پایان جنگ در اوکراین کمک کند و این آسان نخواهد بود.

به گزارش ایسنا، شبکه خبری بلومبرگ افزوده است: «وانگ یی» مشاور ارشد دولت چین در امور خارجی، پس از ارائه پیشنهاد صلح جدید برای پایان دادن به درگیری‌ای که توسط ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهوری روسیه آغاز شده است، به مسکو سفر کرده است. تلاش پکن از سمت ایالات متحده تحقیر شده است؛ آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا، چین را متهم کرد که به طور محرمانه در حال بررسی ارسال تسلیحات مرگبار به روسیه است، با این حال او گفت که «آنها هنوز از این خط عبور نکرده‌اند.»

دعوای لفظی بلینکن و وانگ یی در جریان کنفرانس امنیتی مونیخ که موجب شد نتوانند روی چیزهای زیادی به توافق برسند، نشان می‌دهد که مشکلات بین بزرگترین اقتصادهای جهان بسیار عمیق‌تر از مناقشه بالونی است که این ماه روابط آنها را متلاطم کرد. جنگ در اوکراین اکنون به موضوعی محوری برای هر دو طرف تبدیل شده تا روایت‌های جهانی را شکل دهند، به‌ویژه اینکه استیصال از جنگ بخش‌هایی از جهان را فرا گرفته است.

رافائلو پانتوچی، کارشناس ارشد دانشکده مطالعات بین‌المللی اس. راجاراتنام در سنگاپور که کتابی در مورد چین نوشته است، می‌گوید: «من در تمایل پکن برای برقراری صلح تردید ندارم، اما در عین حال این پیشنهاد باورنکردنی به نظر می‌رسد. برای اینکه این پیشنهاد معتبر باشد، چین باید به عنوان یک میانجی مستقل در نظر گرفته شود. با این حال، چین به وضوح طرفی را در این درگیری انتخاب کرده است.»

با وجود اینکه شی جینپینگ، رئیس‌جمهوری چین از زمان آغاز جنگ روسیه – اوکراین چهار مرتبه با پوتین صحبت کرده است، اما او هنوز طرف صحبت ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهوری اوکراین نشده است. پکن همچنین بارها از برخی از دلایل روسیه برای آغاز جنگ دفاع کرده است، از جمله «مقاومت در برابر گسترش ناتو» و این در حالی است که اصرار دارد که از خود حمله حمایت نمی‌کند.

با این حال، در طول این ماه‌ها هزینه‌ها برای پکن افزایش یافته است. فراتر از آسیب کوتاه مدت به اقتصاد جهانی، چین هم به طور فزاینده‌ای در ایالات متحده و اروپا به عنوان یک رقیب استراتژیک دیده می‌شود که باید جاه‌طلبی‌هایش برای کنترل تایوان کنترل شود؛ چشم‌اندازی که پکن را در برابر کنترل‌های چندجانبه صادرات و محدودیت‌های سرمایه‌گذاری و سایر اقداماتی که می‌تواند چشم‌انداز رشد بلندمدت آن را خنثی کند، آسیب‌پذیرتر می‌کند.

در حالی که چین جزئیات طرح صلح خود را منتشر نکرده است، وانگ یی گفت این پیشنهاد شامل درخواست‌هایی برای احترام به تمامیت ارضی، حفاظت از تاسیسات هسته‌ای و مخالفت با استفاده از سلاح‌های بیوشیمیایی است. در واکنش به این طرح احتمالی، آنالنا بربوک، وزیر خارجه آلمان گفت که خروج نیروهای روسیه از اوکراین باید شرط هرگونه توافق صلحی باشد. او گفت: «یک صلح عادلانه نمی‌تواند به این معنا باشد که متجاوز پاداش بگیرد.»

مقامات اروپایی مطلع از این طرح که خواستند نامشان فاش نشود، گفتند که انتظار می‌رود این طرح شامل درخواست‌هایی برای آتش‌بس و توقف تحویل تسلیحات به اوکراین باشد. آنها گفتند که ایالات متحده و متحدانش فکر می‌کنند پوتین ممکن است در سخنرانی امروز سه‌شنبه خود در مسکو به نکات مشابهی اشاره کند و احتمالا پیش‌نویس قطعنامه‌ای را در ۲۴ فوریه که یک‌ سالگی جنگ است، برای رقابت با قطعنامه‌ هواداران اوکراین که خواستار خروج نیروهای روسیه و پایان دادن به خصومت‌هاست، ارائه می‌کند.

چشم‌انداز اندک

به گفته منابع، گرچه به نظر می‌رسد که طرح چین شانس کمی برای موفقیت داشته باشد، اما متحدان ایالات متحده نگران هستند که این پیشنهاد بتواند در کشورهای «جنوب جهانی» طنین‌انداز شود و به طور بالقوه در سازمان ملل رای جلب کند. بسیاری از کشورهای خارج از آمریکا و اروپا، از پیوستن به تحریم‌ها علیه روسیه خودداری کرده و خواستار گفت‌وگو و آتش‌بس شده‌اند. در همین حال، تلاش‌های گذشته برای میانجی‌گری از میان رفته است.

از دیدگاه چین، پیشنهاد صلح به شی جینپینگ به عنوان یک دولتمرد جهانی کمک می‌کند و در عین حال نتیجه را به سمت و سوی نتیجه‌ای که بتواند به پکن کمک کند، می‌برد. برخی از شرکت‌کنندگان چینی در کنفرانس امنیتی مونیخ، از اینکه چگونه ایالات متحده و متحدانش چین و روسیه را در کنار هم قرار می‌دهند، شگفت‌زده شده و بر لزوم مقابله با این روایت تاکید داشتند.

در حالی که چین از زمان حمله روسیه از پوتین حمایت دیپلماتیک کرده است، اخیرا دیپلمات‌های چینی درصدد ایجاد فاصله با مسکو برآمده‌اند. وزیر امور خارجه جدید چین در اوایل ژانویه در تماس تلفنی با همتای روسی خود سرگئی لاوروف گفت که روابط براساس «سه نَه» است؛ ائتلافی در کار نباشد، تقابلی نباشد و هدف قرار دادن هیچ طرف ثالثی در میان نباشد. چین همچنین از جهان می‌خواهد تا دیگر نگویند که تایوان بعد از اوکراین به چنین سرنوشتی دچار می‌شود.