واکنش آمریکا به سفر لوکاشنکو به تهران

سخنگوی‌ وزارت امور خارجه آمریکا در نشستی خبری به سوالاتی درباره تحولات اخیر مربوط به ایران، از جمله توافق با عربستان سعودی برای ازسرگیری روابط دیپلماتیک ، برجام و سفر رییس‌جمهور بلاروس به تهران پاسخ داد.

به گزارش ایسنا، ند پرایس، سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا در یک نشست خبری که مشروح آن در وبگاه وزارت امور خارجه آمریکا منتشر شده است، باری دیگر با تکذیب اظهارات حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه ایران درباره توافقی با آمریکا برای تبادل زندانیان، گفت: ما به طور خستگی‌ناپذیری برای آزادسازی این سه شهروند آمریکایی در تلاشیم و این موضوع یکی از اولویت‌های این دولت است. صریحا به ایرانی‌ها هم گفته‌ایم که این موضوع برایمان در اولویت است.

او در پاسخ به این که آیا آزادسازی پول‌های بلوکه‌شده ایران در کره جنوبی بخشی از توافق برای آزادسازی این زندانیان خواهد بود، گفت: نمی‌توانم درباره تلاش‌هایمان برای آزادسازی این شهروندان آمریکایی توضیحی بدهم. این کمکی به آزاد شدنشان نمی‌کند.

وزیر امور خارجه ایران اخیرا در گفت‌وگویی خاطرنشان کرده بود: تبادل پیام‌ها همچنان در گفت‌وگوهای لغو تحریم‌ها در جریان است و در موضوع تبادل زندانیان به یک توافق در روزهای اخیر دست یافتیم و اگر همه چیز از طرف آمریکا خوب پیش برود در روزهای آینده انجام خواهد شد.

او از امضا و تایید غیرمستقیم سندی در این رابطه میان ایران و آمریکا از مارس سال گذشته خبر داده بود که زمینه اجرای آن اکنون فراهم شده است و طرف آمریکایی در حال آمادگی‌های فنی خود برای اجرای آن است.

پرایس این اظهارات را یک‌شنبه شب در گفت‌وگو با خبرگزاری آسوشیتدپرس رد کرد.

در پی این واکنش‌ها ناصر کنعانی، سخنگوی وزارت امور خارجه تصریح کرد: از ماه مارس سال گذشته میلادی از طریق یک واسطه توافق مکتوبی در خصوص تبادل زندانیان به امضا رسیده که نماینده معرفی‌شده رسمی آمریکا نیز آن را امضا کرده اما به بهانه‌های مختلف تاکنون از سوی دولت آمریکا اجرا نشده است. در هفته‌های اخیر نیز تبادل پیام‌های غیر مستقیم برای به‌روزرسانی آن در جریان بوده است.

پرایس در پاسخ به این که اگر دولت آمریکا می‌گوید ایران غیرقابل اعتماد است و اظهارات آن را تکذیب می‌کند، چرا برای اجرای توافق هسته‌ای(برجام) به آن اعتماد می‌کند، گفت: برجام نه بر مبنای اعتماد، بلکه بر مبنای راستی‌آزمایی و نظارت حاصل شد که سخت‌ترین پروتکل راستی‌آزمایی و نظارتی بود. از طریق این پروتکل‌ها بود که بازرسان تسلیحاتی بین‌المللی، جامعه اطلاعاتی آمریکا و این جا(وزارت امور خارجه آمریکا) در دوره دولت‌های قبلی مطمئن می‌شدند که ایران در حال پایبندی به برجام است.

او در ادامه با اشاره به خروج دولت دونالد ترامپ، رییس جمهور پیشین آمریکا از توافق هسته‌ای در سال ۲۰۱۸، مدعی شد که برنامه هسته‌ای ایران از آن موقع به گونه‌ای پیشرفت داشته که «تهدیدی برای صلح و ثبات منطقه و فراتر از آن به حساب می‌آید.»

مذاکرات احیای توافق هسته‌ای در وین چند ماه است که به دلیل برخی مسائل باقی‌مانده با وقفه روبه‌روست و نتایج ملموسی به دنبال نداشته است.

مقامات ایران تاکید کرده‌اند که در صورت نهایی شدن توافقی در وین که در راستای منافع ملی ایران باشد و به لغو کامل تحریم‌های ایران بیانجامد، اقدامات هسته‌ای ایران را که در پاسخ به بدعهدی شرکای غربی برجام انجام شده بود، به حالت قبل بازمی‌گرداند.

سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا باری دیگر با گفتن این که برجام فعلا در دستور کار این کشور نیست، بیان کرد: آنچه همیشه اول از همه به آن متوسل می‌شویم و در دستور کارمان قرار دارد، دیپلماسی است. ما همچنان بر این باوریم که دیپلماسی تنها راه دائمی، پایدار و قابل راستی‌آزمایی برای رسیدگی به برنامه هسته‌ای ایران است. حتی با وجود آمادگی برای اتفاقات احتمالی، امیدمان به آن را از دست نمی‌دهیم.

در ادامه نشست خبری پرایس، او در پاسخ به این سوال که آیا میانجیگیری چین برای ازسرگیری روابط ایران و عربستان سعودی، آمریکا را به حاشیه می‌راند، گفت: ما از گفتمان، از دیلپلماسی مستقیم و از هر چیزی که باعث تنش‌زدایی در منطقه شده و به جلوگیری از تنش‌ها کمک کند، استقبال می‌کنیم. اگر این نتیجه نهایی چیزی باشد که چند روز پیش اعلام شد(توافق تهران-ریاض)، خیلی خوبی خواهد شد.

او اشاره کرد که این توافق حاصل چند دور مذاکره از جمله در کشورهای عمان و عراق است و دولت آمریکا در تمام مسیر از آن حمایت کرده بود.

پرایس گفت که دلیل حمایت آمریکا این بوده است که هر چیزی که به تنش‌زدایی و جلوگیری از درگیری کمک کند، در راستای منافع این کشور است.

او در این راستا با مطرح کردن ادعاهایی علیه نقش ایران در منطقه و نادیده گرفتن تاثیر اقدامات مداخله‌جویانه آمریکا در دامن زدن به مناقشات منطقه گفت: اگر ایران در نتیجه این توافق رفتار قبلی‌اش را تغییر دهد و واقعا اقداماتی برای احترام به استقلال و عدم مداخله در امور داخلی همسایگانش باشد، به نفع منطقه و تا حد زیادی به نفع ما خواهد بود.

او درباره تاثیر میانجیگری چین برای انجام شدن این توافق بر نقش آمریکا در مناسبات منطقه‌ای گفت: هیچ کشوری در جهان [بیش از آمریکا] به ایجاد منطقه‌ای باثبات‌تر و یک‌پارچه‌تر کمک نکرده است.

پرایس در پاسخ به این که آیا توافق تهران-ریاض واقعا می‌تواند منجر به تنش‌زدایی در منطقه شود، گفت که «اگر این توافق به طور کامل اجرایی شود، مسلما پتانسیل تنش‌زدایی میان این دو کشور نسبتا بزرگ در منطقه خلیج فارس را دارد.»

به‌ دنبال سفر بهمن‌ماه سیدابراهیم رئیسی به پکن و گفتگوهای انجام‌شده میان رییس‌جمهوری چین با همتای ایران، دریابان شمخانی از روز دوشنبه ۱۵ اسفندماه در شهر پکن با هدف پیگیری توافقات سفر رییس‌جمهوری، مذاکرات فشرده‌ای را به منظور حل‌وفصل نهایی موضوعات فی‌مابین تهران-ریاض با همتای سعودی خود آغاز کرد.

در پایان این مذاکرات، روز جمعه ۱۹ اسفندماه ۱۴۰۱ خورشیدی برابر با ۱۰ مارس ۲۰۲۳ میلادی، بیانیه سه‌جانبه‌ای در پکن با امضای علی شمخانی، نماینده مقام معظم رهبری و دبیر شورای عالی امنیت ملی، مساعد بن‌ محمد العیبان، وزیر مشاور و عضو شورای وزیران و مشاور امنیت ملی عربستان سعودی و وانگ ئی،‌ عضو دفتر سیاسی کمیته مرکزی حزب کمونیست و رییس دفتر کمیسیون مرکزی امور خارجی حزب و عضو شورای دولتی جمهوری خلق چین صادر شد.

ند پرایس در بخش دیگری از نشست خبری هفتگی‌اش در پاسخ به این که واکنش آمریکا به سفر الکساندر لوکاشنکو، رییس جمهور بلاروس به ایران و دیدار او با مقامات ارشد آن چیست، با ادعایی علیه مناسبات بلاروس و روسیه در زمینه جنگ اوکراین و گفتن این که لوکاشنکو «استقلال کشورش را به کرملین واکذار کرده است»، مدعی شد: ما این سفر را به نوعی، گسترش روابط ایران و روسیه می‌دانیم که بیش از پیش بر عمق آن افزوده می‌شود.

او همچنین درباره ادعای مطرح شده در برخی گزارش‌ها مبنی بر این که روسیه تسلیحات متعلق به آمریکا و ناتو را که در اوکراین به آن‌ها دست پیدا می‌کند، جهت استفاده در مهندسی معکوس و ساخت تسلیحات به ایران می‌فرستد، گفت: ما هیچ نشانه موثقی نیافته‌ایم که کمک‌های امنیتی ما به شرکای اوکراینی‌مان به کشور دیگری انتقال داده شده باشد اما به دقت آن را رصد می‌کنیم.