موافقت ریاض - دمشق برای از سرگیری خدمات کنسولی

با اعلام موافقت عربستان و سوریه برای از سر گیری خدمات کنسولی متقابل، ریاض مرحله جدیدی را در مسیر گشایش روابط خود با دمشق آغاز کرد که انتظار می‌رود با سفر فیصل بن فرحان، وزیر امور خارجه عربستان به سوریه تقویت شود.

به گزارش ایسنا به نقل از الاخبار، بن فرحان طی هفته‌های آینده به پایتخت سوریه خواهد رفت. عربستان سعودی رسما اعلام کرده است که در تلاش برای احیای روابط خود با سوریه از طریق فعال کردن خدمات کنسولی است که انتظار می رود با فرا رسیدن عید فطر اجرایی شود و بدین ترتیب به بیش از یک دهه تیرگی روابط بین دو کشور پایان دهد.

اگرچه اعلام عربستان مبنی بر احیای روابط، محدود به خدمات کنسولی بود، اما پس از دورهای زیادی از گفتگوها، چه مذاکرات مستقیم امنیتی بین دو کشور و چه مذاکرات سیاسی که در سال ۲۰۱۹ از طریق ابتکار روسیه آغاز شد و بعداً توسط عمان ادامه یافت، به مرحله اجرا درآمده است.

بشار اسد، رئیس جمهور سوریه در جریان یک مصاحبه ویدئویی در جریان سفر خود به مسکو، حدود ۱۰ روز پیش، اشاره کرد عربستان سعودی سال‌ها از مداخله در امور داخلی سوریه خودداری کرده و به قول خودش «از هیچ یک از جناح‌ها حمایت نمی‌کند»،

فیصل بن فرحان وزیر امور خارجه عربستان سعودی که قرار است ظرف چند هفته آینده به دمشق سفر کند، گفته است: در جهان عرب این اتفاق نظر در حال افزایش است که انزوای سوریه کارساز نیست و گفت وگو با دمشق ضروری است. به ویژه برای رسیدگی به وضعیت انسانی آنجا . در جهان عرب این اجماع وجود دارد که وضعیت موجود نمی‌تواند ادامه یابد. یعنی باید راهی برای دور زدن آن پیدا کنیم.

با فعال شدن مجدد خدمات کنسولی در دو کشور پرونده حج که عربستان سعودی در سال‌های گذشته پس از واگذاری آن به مخالفان «ائتلاف سوری» به عنوان ابزار فشار سیاسی استفاده کرده، باز می‌شود. هزاران سوری در این مدت از حج محروم شدند و بسیاری به عراق یا ترکیه یا لبنان در جستجوی راهی برای حج سفر کردند.

در مجموع، اقدام عربستان گامی جدید در راه شکستن بن بست عربی در رابطه با سوریه است، به طوری که ریاض به جمع پایتخت‌هایی می‌پیوندد که روابط خود را با دمشق احیا کرده‌اند، از جمله: ابوظبی، مسقط، الجزایر، تونس، بغداد، منامه، امان و قاهره.

از سوی دیگر، آمریکا به دنبال یک کارزار تشدید تنش سیاسی علیه دولت سوریه است. آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا، در جلسه استماع کمیته روابط خارجی مجلس نمایندگان درباره سوریه تایید کرد که شخصا از طریق کانال‌های رسمی پیام‌هایی را برای کشورهایی که برای عادی سازی با سوریه به ویژه امارات، بحرین، الجزایر، عمان و مصر تلاش می کنند، ارسال کرده است تا به آنها موضع مخالف واشنگتن را اطلاع دهد.

اعلام بلینکن در زمانی بیان شد که چهار مقام کمیته روابط خارجی در کنگره آمریکا از طریق دو نامه خطاب به وزیر امور خارجه و خزانه داری آمریکا خواستار اجرای دقیق «قانون سزار» شدند که اجازه می دهد تحریم ها علیه هر نهادی به دلیل ارتباط با دمشق اعمال شود.

به موازات آن، امان، پایتخت اردن، میزبان نشستی بود که شامل نمایندگان ۱۲ کشور عربی و غربی، به ویژه ایالات متحده، فرانسه، آلمان، بریتانیا، عربستان سعودی، قطر، عراق، اردن، امارات و ترکیه ، نمایندگان اتحادیه عرب، کمیسیون اروپا و سازمان ملل، در مورد پرونده سوریه بود.

اردن ابتکار عملی را برای حل بحران سوریه از سه سال پیش بر اساس نیاز به تغییر استراتژی راه حل سیاسی با توجه به شکست تلاش‌ها برای سرنگونی دولت اسد اتخاذ کرده است. این ابتکار خواستار گام‌های دقیق و متناسب با اقدامات سیاسی است که امان در صدد استخراج و تعریف آن است و دمشق از آن حمایت می‌کند، اما این نشست هیچ چیز جدیدی به همراه نداشت و بیانیه پایانی آن شامل سخنان سست و تکراری مشابه جلسات قبلی، از جمله "تجدید فراخوان برای آتش بس سراسری و دسترسی مستمر و بدون مانع به کمک بشردوستانه برای همه سوری‌ها از طریق همه ابزارها، و حمایت از قطعنامه ۲۲۵۴ شورای امنیت سازمان ملل بود».

تنها نکته جدیدی که می‌توان در این نشست ثبت کرد، بحث در مورد اثرات زلزله ویرانگر ترکیه و سوریه است که در آن شرکت کنندگان از موافقت دمشق برای بازگشایی دو گذرگاه اضافی در سراسر مرز (باب السلمه و الرا) استقبال کردند و از جامعه بین‌المللی خواستند تا کمک‌های بشردوستانه ارائه کند، آنها همچنین از نتایج به دست آمده توسط "کنفرانس اهداکنندگان" که هفته گذشته در بروکسل برای جمع آوری کمک های مالی برای ترکیه و سوریه برگزار شد، استقبال کردند.