واشنگتن راهی جز خروج از سوریه ندارد

تهران- ایرنا- موسسه مطالعاتی «نشنال اینترست» تاکید دارد پافشاری واشنگتن برای حضور در سوریه به بهانه مبارزه با داعش دیگر پشتوانه منطقی و محکمی ندارد و آمریکا باید با تجدید نظر در سیاست خود منطقه را ترک کند و جنگ را به پایان برساند.

طبق گزارش این موسسه مطالعاتی، حملات اخیر پهپادی به پایگاه نظامی آمریکا در شمال سوریه که منجر به کشته شدن یک پیمانکار آمریکایی و زخمی شدن شش نظامی شد، بار دیگر در محافل سیاسی و پژوهشی ایالات متحده، تردیدهای جدی را در مورد اهداف کاخ سفید از تداوم حضور حدود ۹۰۰ نیرو نظامی این کشور در سوریه مطرح کرده است.

«ژنرال مارک میلی» رئیس پنتاگون به صورت رسمی عنوان داشت که هدف از حضور نیروهای آمریکایی در سوریه مقابله با داعش (دولت اسلامی) است. گذشته از این، سیاستگذاران در واشنگتن هم می گویند ایالات متحده باید در سوریه بماند تا نفوذ ایران را مهار و از اسرائیل نیز محافظت کند.

طبق تحلیل این اندیشکده، ممکن است این دو هدف مشروع به نظر برسند، اما روش هایی که ایالات متحده از طریق آن این اهداف را دنبال و اجرا می کند به طور کامل مشکل ساز شده و چالش های بیشتری را نه تنها برای واشنگتن بلکه برای همین منطقه ایجاد کرده است.

گزارش نشنال اینترست تصریح دارد: این استدلال در واشنگتن که داعش تهدیدی بسیار فوری برای دولت‌ها و بازیگران منطقه و آمریکا است، چندان معتبر و محکم نیست. داعش یک سازمان سنی افراطی است که در زمان اقتدار خود نیز به صورت عمده علیه مسلمانان شیعه در عراق و سوریه حملاتی را انجام می داد و آشکارا یک نسل‌کشی را علیه شیعیان به راه انداخته بود و خطری آمریکا را تهدید نمی کرد. همین رویکرد این سازمان را به دشمن سوریه و ایران و دیگر گروه های شیعه تبدیل می کند. شبه نظامیان طرفدار ایران مانند نیروهای حشد الشعبی در عراق و حزب الله لبنان و سوریه نقش بزرگی در عقب راندن داعش داشتند. در این راستا، واشنگتن نیز با اقداماتش به طور غیرمستقیم به ایران اجازه داد با کمک به نابودی داعش، نفوذ خود را در منطقه تقویت کند. امری که شباهت هایی با اقدامات واشنگتن در مورد سرنگونی صدام حسین و جنگ علیه طالبان نشان می دهد.

تداوم اشتباهات در کاخ سفید

این گزارش با بیان اینکه گروه داعش ترکیه را هم دشمن خود می داند، افزود: با وجود همه این شواهد، اصرار واشنگتن بر ماندن در سوریه به بهانه حضور داعش چندان قابل اعتنا نیست. در کنار آن، هر بازیگری در منطقه، داعش را یک تهدید وجودی می داند و برای نابودی آن تلاش می کند. شاید بهتر بود که واشنگتن پیش از این به کمک ترکیه به عنوان متحد ناتویی خود می شتافت زیرا ایالات متحده با این نوع مشارکت می‌ توانست قدرت و جایگاه خود را بدون خطر رویارویی مستقیم با دشمنان منطقه‌ ای همچون ایران و گرفتارشدن در یک «جنگ همیشگی» دیگر حفظ کند.

با این حال، مجموعه ای از اشتباهات واشنگتن در سال‌ های ۲۰۱۴-۲۰۱۵ نه تنها موجب از دست رفتن متحدی همچون ترکیه شد بلکه به حضور ناموجه آمریکا در سوریه نیز انجامید. در راستای تصمیم گیری های اشتباه، دولت اوباما در پاسخ به مداخله ترکیه در سوریه، پنتاگون را واداشت تا از یگان‌ های مدافع خلق کرد (YPG) که شاخه سوریه حزب کارگران کردستان (پ‌ک‌ک) و دشمن سرسخت ترکیه است، حمایت کرد. هدف این گروه در درجه اول مبارزه با داعش و سپس کسب خودمختاری و حتی استقلال بود.

طبق تحلیل کارشناس این موسسه، حمایت قاطع پنتاگون از YPG با هدف مقابله با نفوذ ایران در منطقه صورت گرفت. در سوریه، پنتاگون به شدت به YPGمتکی بوده است اما به دو دلیل YPG در مقابله با نفوذ ایران ناتوان بود: نخست اینکه YPG و PKK اهداف منطقه‌ ای همسو با ایران داشته ‌اند. مورد دوم اینکه، واشنگتن همان اشتباهی را در سوریه مرتکب می شود که در افغانستان در زمینه ملت سازی مرتکب شده بود.

شکست پروژه ملت سازی

در بخش دیگری از این گزارش تحت عنوان «تلاش بیهوده واشنگتن برای ملت سازی در سوریه» آمده است: از منظر اجتماعی، سیاسی و اقتصادی، پروژه خودمختاری کردها در سوریه چندان قابل اعتنا نیست. پنتاگون میلیاردها دلار برای آموزش و تجهیز YPG و تسهیل خودمختاری آن در شمال شرقی سوریه سرمایه گذاری کرده است اما این حزب چپگرای کرد YPG با مردم منطقه شمال سوریه که بیشتر عرب سنی و تعدادی ترکمن هستند، بیگانه است. عرب زدایی که این گروه پس از فتح قلمروی داعش آغاز کرد نیز وضع را بدتر کرد و حتی موجب برانگیختن خشم مردم شد و درگیری ها را بیشتر کرد.

علاوه بر این، بخش عمده ای از جریان آبی که کردها برای کشاورزی و همچنین تجارت خود به آن محتاج هستند، در کنترل ترکیه قرار دارد. بنابراین یک دولت آتی کرد به شدت به ترکیه متکی خواهد بود حال آنکه آنکارا سازمان YPG را یک تهدید وجودی می بیند. در این چارچوب است که توجیه مناسبی در آمریکا برای این میزان حمایت از کردهای سوریه به جای توجه بیشتر به کردستان عراق وجود ندارد.

نویسنده گزارش به نقل اندیشمندان علوم سیاسی آورده است که تحلیل ها نشان می دهند حضور نظامی آمریکا موجب افراط گرایی و عملیات تروریستی شده است. «تونی بلر» نخست‌وزیر سابق بریتانیا هم اعتراف کرد که جنگ عراق به پیدایش داعش کمک کرد. حال تعجب آور نیست که پس از خروج ایالات متحده از افغانستان، دیگر از بمب های کنار جاده ای یا بمب گذاری های انتحاری خبر چندانی نیست.

«علی دمیرتاش» نویسنده گزارش تصریح کرده است با اینکه آمریکا در جنگ های مختلفی علیه دشمنان ایران در منطقه وارد عمل شد اما افکار عمومی آمریکا درک نمی کنند که چرا ایران، چین و روسیه در خاورمیانه نفوذ بیشتری کسب کردند. واشنگتن بیشتر از ۸ تریلیون دلار در منطقه هزینه کرده و بیش از ۵ هزار نظامی خود را از دست داده اما نفوذ ایالات متحده در خاورمیانه نسبت به قبل کمتر شده است.

کارشناس نشنال اینترست در پایان به کاخ سفید توصیه کرد: ایالات متحده برای جلوگیری از جنگ همیشگی در خاورمیانه باید در استراتژی خاورمیانه ای خود تجدیدنظر کند. حفظ حضور کم تاثیر آمریکا در پوشش YPG برای مقابله با نفوذ ایران نتیجه عکس دارد. سنا نیز باید لغو مجوز جنگ عراق را در سوریه هم تکرار کند و کاخ سفید منافع خود را از طریق ترکیه نه تنها در خاورمیانه، بلکه در قفقاز و دریای سیاه دنبال کند.