۱۰ کشور دارنده بزرگترین ذخایر گاز در جهان

ایسنا: اهمیت گاز طبیعی برای بازارهای انرژی جهانی سال میلادی گذشته، به میزان فزاینده‌ای روشن شد و کشورهایی که صاحب ذخایر بزرگ گاز هستند، از این وضعیت نفع خواهند برد.

اتفاقات سال گذشته در اروپا کاملا روشن کرد که ترسیم آینده ممکن است اقدام خوبی باشد اما نیازهای انرژی فوری را نمی‌توان نادیده گرفت و گاز که انتشار آلایندگی کمتری نسبت به سوخت‌های فسیلی مانند نفت و زغال سنگ دارد، برای تامین این نیازها، گزینه عالی است. اما از اقبال بد مصرف کنندگان گاز غربی، روسیه و ایران، کشورهایی هستند که صاحب بزرگترین ذخایر گاز طبیعی در جهان به شمار می‌روند. البته آمریکا هم در فهرست پنج کشور برتر از نظر ذخایر گاز طبیعی قرار دارد.

روسیه

طبق گزارش سال ۲۰۲۰ شرکت بریتیش پترولیوم، ذخایر گاز طبیعی روسیه به ۳۸ تریلیون متر مکعب می‌رسد. تولید این کشور سال گذشته به ۵۷۳ میلیارد مترمکعب بالغ شد که ۱۳.۴ درصد کاهش سالانه داشت. از نظر تاریخی، اروپا و ترکیه بزرگترین خریداران گاز روسیه بودند اما پس از تحولات سال گذشته، ترکیه تنها مصرف کننده بزرگ گاز روسیه که ریشه اروپایی دارد، مانده است. اکنون چین مقصد اصلی صادرات گاز روسیه از طریق خط لوله است. روسیه گاز طبیعی مایع (ال‌ان‌جی) هم صادر می‌کند و به شکل خنده‌داری، واردات ال‌ان‌جی از روسیه به اروپا، سال گذشته رشد چشمگیری پیدا کرد.

ایران

دومین ذخایر بزرگ گاز طبیعی جهان، در ایران قرار دارد. ایران با ۳۲ تریلیون متر مکعب ذخایر گاز طبیعی، ۱۶ درصد از کل ذخایر گاز طبیعی جهان را در اختیار دارد. بخش زیادی از ذخایر گازی ایران در میدان فراساحلی پارس جنوبی در خلیج فارس متمرکز شده که با قطر مشترک است. مجموع تولید در سال ۲۰۲۰، به ۲۳۴ میلیارد متر مکعب یا میانگین روزانه ۶۴۵ میلیون متر مکعب رسید. توسعه ذخایر گازی عظیم ایران در پی بازگشت مجدد تحریم‌های آمریکا علیه ایران و خروج ابرغول‌های انرژی غربی مانند توتال، پرچالش بوده است.

قطر

قطر، همسایه ایران است و بخش قطری میدان گازی عظیم خلیج فارس را "نورت فیلد" نامیده است. سهم قطر از این میدان مشترک، کمتر و به میزان ۲۴.۷ تریلیون متر مکعب بوده است. تا این اواخر، قطر بزرگترین صادر کننده ال‌ان‌جی در جهان بود. این کشور سرگرم توسعه ظرفیت تولید بوده و تولید سالانه ۱۲۶ میلیون تن در مقایسه با ۷۷ میلیون تن فعلی را هدف گرفته است. قطر انتخاب اول خریداران گاز اروپایی پس از تحریم‌های ضد روسی است که به کاهش عرضه گاز از سوی مسکو به اروپا منجر شد. اما معلوم شد بستن قرارداد، دشوارتر از حد انتظار بوده است زیرا قطر تعهد به خرید بلندمدت را ترجیح می‌دهد، در حالی که اروپا از چنین قراردادهایی اجتناب می‌کند.

ترکمنستان

ترکمنستان، بزرگترین کشور آسیای مرکزی است اما خارج از این منطقه چندان شناخته شده نیست. طبق آمار بریتیش پترولیوم، این کشور چهارمین ذخایر گاز طبیعی بزرگ جهان را به میزان ۱۹.۵ تریلیون متر مکعب در اختیار دارد. تولید این کشور اندک بوده و در سال ۲۰۲۰، به حدود ۵۹ میلیارد متر مکعب رسید که عمده آن، به دلیل مصرف داخلی نسبتا اندک، به چین صادر شد. ترکمنستان همچنین به همسایگان خود در آسیای مرکزی گاز صادر می‌کند.

آمریکا

آمریکا اگر چه صاحب بزرگترین ذخایر گاز طبیعی جهانی نیست اما بزرگترین تولید کننده گاز به شمار می‌رود. این کشور به بزرگترین صادر کننده ال‌ان‌جی در جهان تبدیل شده اما از نظر ذخایر، در رتبه پنجم قرار دارد. طبق آمار اداره اطلاعات انرژی آمریکا، تا پایان سال ۲۰۲۰ ذخایر گاز طبیعی آمریکا به ۱۳.۱۷۹ تریلیون مترمکعب رسید. به دلیل وفور گاز شیل، آمریکا ظرف مدت چند سال به قدرت بزرگ در دنیای ال‌ان‌جی تبدیل شد و اگر همه پروژه‌های برنامه ریزی شده به مرحله تولید برسند و مجموع ظرفیت سالانه ۱۶۹ میلیون تن تا سال ۲۰۲۷ محقق شود، در یک دهه آینده به صادرکننده شماره یک تبدیل خواهد شد. سایر ۱۰ کشور برتر صاحب ذخایر گاز طبیعی قابل توجه، توسط اعضای اوپک تکمیل می‌شوند. عربستان سعودی، امارات متحده عربی، نیجریه و ونزوئلا همگی ذخایر گاز طبیعی قابل توجهی دارند.

عربستان سعودی با ۸.۵ تریلیون متر مکعب ذخایر گاز طبیعی، در رتبه ششم این فهرست قرار دارد و در واکنش به تقاضای جهانی رو به‌ رشد، اخیرا تصمیم گرفته است به شکل جدی‌تری این ذخایر را توسعه دهد.

پس از این کشور که بزرگترین عضو اوپک است، امارات متحده عربی، همسایه اش در خلیج فارس قرار می‌گیرد که طبق برآوردها، حدود ۸.۲ تریلیون متر مکعب ذخایر گاز طبیعی دارد. شرکت نفت و گاز دولتی امارات متحده عربی اخیرا کسب و کار گازی خود را جدا کرده که به بزرگترین عرضه اولیه عمومی سال تبدیل شد و ۲.۵ میلیارد دلار برای ادنوک به همراه آورد.

نیجریه با ۵.۸۵ تریلیون متر مکعب ذخایر گاز طبیعی، در رتبه بعدی قرار دارد. این کشور صاحب بزرگترین ذخایر گاز طبیعی قطعی در آفریقا بوده اما در استفاده از این ذخایر، نسبت به استفاده از ذخایر نفت خود، عقب‌تر است.

ونزوئلا با ۵.۵۴ تریلیون متر مکعب ذخایر قطعی، در میان دارندگان بزرگترین ذخایر گاز طبیعی جهان قرار دارد. با این حال، بهره‌برداری از این ذخایر با حجم گازی که این کشور به آن تکیه زده است، مطابقت ندارد. به خصوص از سال ۲۰۱۹ که آمریکا، کاراکاس را هدف تحریم‌هایی قرار داد که صنعت نفت و گاز این کشور را هدف گرفتند.

رتبه دهم دارندگان بزرگترین ذخایر گاز طبیعی جهان، به چین می‌رسد. این کشور بزرگترین وارد کننده انرژی در جهان و یکی از بزرگترین مصرف کنندگان است که میزان زیادی نفت و گاز وارد می‌کند. این کشور ذخایر قابل توجهی دارد اما  بهره‌برداری از آنها در حجم بالا برای تامین تقاضای روبه‌رشد، دشوار بوده است.