کمبود منابع مالی برای مرمت بناهای تاریخی

مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی چهارمحال و بختیاری با اشاره به کمبود منابع مالی و اعتباری برای مرمت، کاوش و احیای بناهای تاریخی این استان، از احتمال مذاکره با پتروشیمی لردگان یا بعضی صنایع منطقه برای کاوش یک محوطه تاریخی و واگذاری بهره‌برداری برخی بناهای تاریخی به بخش خصوصی خبر داد.

علیرضا جیلان با بیان‌ این‌که حدود ۱۵ میلیارد تومان بودجه برای مرمت و احیای بناهای تاریخی استان چهارمحال و بختیاری اختصاص داده شده است، به ایسنا گفت: در حال حاضر با توجه به اعتباراتی که در حوزه بناها و آثار تاریخی داریم، قرار است آثاری را که در حال تخریب و آسیب‌دیدگی هستند و ممکن است بر اثر باران و عوامل طبیعی دچار مشکل شوند، مرمت کنیم. ضرورت دارد که بناهای تاریخی به ویژه قلعه‌ها را با یک حداقلی عرضه کنیم تا وارد چرخه اقتصادی شوند، برای این اقدام باید تاحدودی آن‌ها را مرمت و آماده بهره‌برداری کنیم.

مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی چهارمحال و بختیاری افزود: در واقع اولویت امسال ما این است که تا می‌توانیم به سرمایه‌گذاران فراخوان دهیم تا بناهای تاریخی را که کیفیت تغییر کاربری فرهنگی دارند، به آن‌ها واگذار کنیم تا چند سالی مورد بهره‌برداری فرهنگی قرار گیرند؛ چراکه این تنها راهی است که بناهای تاریخی استان که تعدادشان هم زیاد است، محافظت شوند.

او اضافه کرد: حدود ۶۰۰ بنا و قلعه داریم که به دلیل کمبود اعتبارهای مالی، نمی‌توانیم آن‌ها را مرمت و احیا  کنیم، اما با ورود بخش خصوصی  می‌توان بخش زیادی از این بناها را مرمت و احیا کرد تا وارد چرخه اقتصادی و درآمدزایی شوند.

جیلان ادامه داد: نشست‌هایی هم با حضور سرمایه‌گذاران داخلی استان داریم که در محوطه‌های باستانی گمانه‌زنی و کاوش انجام شود. این محوطه‌های تاریخی هنوز جزو املاک محسوب نمی‌شوند و نمی‌توانند محل تردد گردشگران و یا محققان شوند. بنابراین ضرروت دارد که مبالغی به دست ما برسد که در این محوطه‌ها تحقیق و پژوهش و گمانه‌زنی انجام دهیم که مشخصات آن‌ها مشخص شود و بتوانند مورد بهره‌برداری قرار گیرند. 

مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی چهارمحال و بختیاری گفت: تپه «قلعه افغان» در لُردگان نمونه‌ای است که باید کاوش شود، اما چون منابع مالی نداشتیم که تاکنون این کار را انجام دهیم این اتفاق نیفتاده است، اما به احتمال زیاد با پتروشیمی لُردگان یا بعضی صنایع منطقه وارد مذاکره شویم تا برای گمانه‌زنی کمک کنند. با دانشگاه استان هم وارد مذاکره شدیم تا تیم‌های تحقیقاتی دانشگاه با ارتباط پژوهشگاه میراث‌فرهنگی استان، برای شناسایی وضعیت تاریخی محوطه‌ها وارد عمل شوند.

او افزود: بودجه‌ای هم از سفر ریاست جمهوری و منابع استانی به دست آوردیم که اقدامات مرمتی و احیای مربوط به برخی از قلعه‌های شاخص استان مانند قلعه شلمزار، فرادنبه و چالشتر را انجام دهیم. «قلعه فرخ‌شهر» را نیز قصد داریم به یک حداقلی برسانیم که بتوانیم آن را واگذار کنیم. «قلعه دهدشت» هم که که آسیب دیده بود، سال گذشته مرمت اولیه شد و امسال هم مبلغی برای آن در نظر گرفتیم. حمام‌های قدیمی و خانه‌های مجلل نیز از دیگر اولویت‌های مرمت و احیا هستند.

جیلان گفت: «خانه آزاده» نیز از بناهایی است که روی آن کار کردیم و تا یک ماه آینده آماده ثبت در سامانه برای بهره‌برداری و واگذار می‌شود. همچنین در یکی از زمین‌های کنار «قلعه چالشتر» که «بهاروند» نام دارد، قرار است با همکاری شهرداری بازارچه صنایع‌دستی با سبک و سیاق «قلعه چالشتر» ایجاد کنیم.

مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی چهار محال و بختیاری همچنین درباره آخرین وضعیت ثبت آثار در این استان، اظهار کرد: امسال برنامه پیش‌نویس پرونده آرامگاه‌های شاخص زیارتی استان، از جمله امامزادگان دو خاتون شهرکرد و امامزاده سرپیر اردل برای ثبت در فهرست جهانی یونسکو را داریم. در حوزه میراث غیرمنقول، پرونده ۵۰ مورد از آثار استان را برای ثبت در فهرست نفایس در سال ۱۴۰۱ آماده و تکمیل اطلاعات کردیم که فرخ‌شهر، بازار بروجرد، تپه‌های باستانی کله‌قندی و ده‌کهنه شهرستان بن، خانه واحدی بروجرد و خانه‌های شاخص چالشتر نمونه‌ای از آن‌هاست. «خانه خدیوی»، «قلعه ایزدی» و سردر «خانه بروجرد» از آثار غیرمنقولی بودند که سال گذشته ثبت شدند و گِل ‌مُهر دوره ساسانی و مهر خرمن جزو اموال منقولی بودند که ثبت شدند.

جیلان همچنین به تعیین حریم چهار اثر تاریخی چهارمحال و بختیاری اشاره کرد و افزود: پرونده‌های تعیین حریم قلعه فرادنبه، کلیسای معموره، مسجد نقنه و امامزاده بابا پیراحمد آماده شده و قرار است در جلسه شورای حریم وزارتخانه بررسی شود.