از اخطار آبی به افغانستان تا دیدار مرزی با نخست‌وزیر پاکستان

سفر یک‌روزه و فشرده رئیس دولت سیزدهم به نقاط مرزی سیستان و بلوچستان از جنبه‌های دیپلماتیک و توسعه‌ای حائز اهمیت بود. رئیسی در این سفر علاوه بر افتتاح پروژه‌های عمرانی استان، به حاکمان افغانستان درباره حق‌آبه هیرمند اخطار جدی داد و با نخست‌وزیر پاکستان در نقطه صفر مرزی دیدار کرد.

به گزارش ایسنا، سید ابراهیم رئیسی رئیس قوه مجریه صبح پنج‌شنبه ۲۸ اردیبهشت در سفری یک‌روزه به سیستان و بلوچستان با استقبال مسئولین استانی از طریق فرودگاه کنارک وارد این استان شد.

رئیسی در بدو ورود به سیستان و بلوچستان و در فرودگاه تاکید کرد: «با مردم میثاق می‌بندم که تا حصول اطمینان از تامین ضرورت توسعه‌یافتگی در استان سیستان و بلوچستان و تا زمانی که مردم آن را احساس کنند این موضوع را پیگیری خواهم کرد.»

وی پس از آن با بالگرد از پروژه توسعه سواحل مکران و سپس از مجموعه کشت و صنعت مکران در کنارک و جاذبه گردشگری دماغه راشدی بازدید کرد.

افتتاح پروژه‌های آبرسانی

در جریان این سفر عملیات لوله‌گذاری انتقال آب دریای عمان به سه استان سیستان و بلوچستان، خراسان جنوبی و خراسان رضوی با دستور رئیس قوه مجریه آغاز شد. بنابر اعلام مسئولان و مجریان، برای اجرای این طرح‌ها حدود هزار و ۷۰۰ کیلومتر لوله‌گذاری خواهد شد که آب خلیج فارس و دریای عمان را به استان‌های تعیین شده، منتقل می‌کند.

طرح انتقال آب از دریا جزو طرح‌های کلان تعریف شده برای تامین بخشی از کسری آب در دالان شرق کشور است که اجرای آن از آبان سال ۱۴۰۰ آغاز شد و طبق تفاهم‌نامه‌های منعقد شده، آب انتقالی به استان‌های خراسان رضوی و خراسان جنوبی در بخش صنعت به مصرف خواهد رسید، اما این آب در سیستان و بلوچستان برای تامین مصارف آشامیدنی نیز پیش‌بینی و طبق برنامه زمان‌بندی شده، این طرح با سرمایه‌گذاری ۳ میلیارد یورویی تا پایان سال ۱۴۰۴ به بهره‌برداری خواهد رسید.

همچنین با دستور رئیسی عملیات آبگیری و بهره‌برداری از سد مخزنی کهیر شهرستان کنارک به منظور تامین آب آشامیدنی، کشاورزی و صنعت محدوده بخش کهیر سواحل مَکُران پس از گذشت ۱۳ سال آغاز شد. نوع این سد بتن غلطکیCMD-FSHD، ارتفاع سد ۵۴ متر، طول تاج سد ۳۸۲ متر، عرض تاج سد پنج متر، حجم بتن ریزی سد ۷۷۰ هزار متر مکعب، طول سریز ۱۲۲ متر، نوع سرریز آزاد و بدون دریچه، سطح دریاچه در تراز نرمال ۲۳ کیلومتر مربع، طول دریاچه ۲۱ کیلومتر، حجم اولیه مخزن در تراز نرمال ۳۴۳ میلیون متر مکعب و پتانسیل سطح زیر کشت آن بیش از پنج هزار هکتار است.

رئیس دولت سیزدهم همچنین از طرح آبرسانی به ۱۵۵ روستای استان سیستان و بلوچستان به صورت همزمان و از طریق ویدئو کنفرانس بهره‌برداری کرد. این طرح‌ها در ۱۹ شهرستان استان در قالب ۷ مجتمع آبرسانی و ۲۶ پروژه، از محل طرح جهاد آبرسانی وزارت نیرو با اعتبار ۲۹۱ میلیارد تومان اجرا شده است. حجم عملیات انجام شده برای این تعداد روستا، شامل ۴۲۲ کیلومتر لوله‌گذاری خطوط انتقال و شبکه توزیع در اقطار ۹۰ تا ۵۰۰ میلیمتر، ۱۲ حلقه چاه با ظرفیت ۱۲۲ لیتر بر ثانیه، احداث ۸ باب مخزن ذخیره با حجم ۲۰۰۰ مترمکعب و ۱۰ باب ایستگاه پمپاژ است. با بهره‌برداری از طرح آبرسانی به این تعداد روستا، شاخص آبرسانی استان با ۱.۶ درصد ارتقا به عدد ۷۲.۶ درصد می‌رسد.

اخطار جدی به حاکمان افغانستان

رئیس جمهوری اسلامی ایران در حاشیه مراسم آغاز لوله‌گذاری انتقال آب از دریا به استان‌های نوار شرقی کشور با اشاره به سابقه تاریخی و توافقات و معاهدات ایران و افغانستان درباره حق‌آبه هیرمند تاکید کرد: «می‌خواهم به حاکمان افغانستان عرض کنم که این سخن بنده را مطلب عادی تلقی نکنند، بسیار جدی بگیرند؛ به مسئولین و حاکمان افغانستان اخطار می‌کنم که حق مردم و منطقه سیستان و بلوچستان را سریعا بدهند.»

وی با اشاره به برخی ادعاهای منتشره مبنی بر اینکه سد احداث شده بر روی هیرمند آب چندانی ندارد یا بخشی از آن رسوبات است، تصریح کرد: «باید هر چه سریع‌تر این اجازه به کارشناسان ما داده شود تا این مسئله را بررسی کنند، اگر کارشناسان ما این مطلب را تایید کردند، بسیار خوب اشکال ندارد، در نبودن آب ما بحثی نداریم، اما اگر آب وجود دارد، این حق مردم سیستان و بلوچستان باید داده شود و ما به هیچ عنوان اجازه نمی‌دهیم حق مردم ضایع شود.»

رئیسی همچنین تاکید کرد: «بدانند دولت مصمم است حق مردم را در همه شئون بگیرد؛ این هم حق مردم استان است و ما دنبال می‌کنیم. در همه نقاط مرزی کشور و نه صرفا در اینجا حق مردم کشورمان را خواهیم گرفت. آب مسئله اصلی دنیای امروز است و اجازه نمی‌دهیم این حق مردم ایران از طرف هیچ کشوری ضایع شود.»

رئیس قوه مجریه با تاکید دوباره بر این نکته که مخاطبان این سخنان وی، باید این اخطار را کاملا جدی بگیرند، گفت: «این سخنان بنده را بسیار جدی بگیرند و بعدا گله نکنند که به ما گفته نشد یا تصور می‌کردیم می‌شود با گفتار سیاسی و گذشت ایام از این مسئله گذر کرد، خیر. گذشت ایام این مسئله را حل نمی‌کند. البته نماینده ما در افغانستان و استاندار سیستان و بلوچستان نیز این مسئله را از طریق گفت‌وگو و دیپلماسی پیگیری می‌کنند اما از حاکمان افغانستان می‌خواهم که این مطلب بنده را بسیار جدی بگیرند و سریعا اقدام کنند که مردم سیستان و بلوچستان به حق‌شان برسند.»

دیدار مرزی با نخست‌وزیر پاکستان

پس از آن رئیس دولت سیزدهم با حضور در مرز ایران و پاکستان به همراه شهباز شریف نخست‌وزیر پاکستان به طور مشترک بازارچه مرزی مند-پیشین را افتتاح کرد. بازارچه خرده‌فروشی مشترک «پیشین» می‌تواند تحول مهمی را هم در شهر پیشین و هم در شهرستان راسک داشته باشد و به نحو مطلوب معیشت مرزنشینان را تامین کند. ۶ هزار خانوار شهرستان راسک از تخفیفات و مزایای بازارچه خرده فروشی مشترک «پیشین» بهره‌مند خواهند شد که این مساله نقش مهمی در بهبود وضعیت اقتصادی مردم این منطقه خواهد داشت.

همچنین با حضور رئیس جمهوری اسلامی ایران و نخست‌وزیر پاکستان، خط تبادل برق پلان-جیوانی در گذرگاه مرزی «پیشین» به صورت ویدئوکنفرانسی افتتاح شد. در این مراسم رئیسی پیام حضور نخست‌وزیر و مقامات پاکستان در نقطه مرزی را امنیت بالای منطقه عنوان کرد و گفت: ‌«امروز دو کشور مرز را یک فرصت و نه یک تهدید می‌بینند و هر گونه ناامنی در طرف مقابل را ناامنی برای خود می‌دانند.»

رئیس دولت سیزدهم با قدردانی از وزیر نیرو و دست‌اندرکاران اجرای این طرح که با اقدامات جهادی در مدت کوتاهی عقب‌ماندگی‌های اجرای آن را جبران کردند، خاطرنشان کرد:‌ «ایران علاوه بر آمادگی برای همکاری‌های گسترده‌تر با پاکستان در عرصه انرژی، در راستای سیاست تقویت روابط همسایگی در حال راه‌اندازی بازارچه‌های مرزی با پاکستان نیز هست تا علاوه بر ایجاد اشتغال و بهبود معیشت مرزنشینان به تسهیل تجارت میان دو کشور نیز کمک شود.»

نخست‌وزیر پاکستان هم راه‌اندازی بازارچه‌های مرزی میان دو کشور را آغاز دوره‌ای جدید از تلاش‌ها برای پیشرفت منطقه دانست و بیان کرد: «افتتاح پست و خط انتقال برق بسیار مایه خرسندی است و ضمن تشکر از وزیر نیرو و دست‌اندرکاران ایرانی اجرای این پروژه مشخصا از برادرم آیت‌الله رئیسی قدردانی می‌کنم که شخصا پیگیر رفع تعویق اجرای این پروژه بودند، هر چند که این تعویق از طرف پاکستان بود.»

رئیس جمهوری اسلامی ایران و نخست‌وزیر پاکستان همچنین دیداری با حضور مقامات دو کشور با هم داشتند که در جریان این دیدار رئیسی با بیان اینکه سطح روابط تجاری ایران و پاکستان تا رسیدن به نقطه مطلوب فاصله دارد، بر آمادگی جمهوری اسلامی ایران برای توسعه روابط تجاری با پاکستان در بخش‌های مختلف تجاری، صنعتی، کشاورزی و علم و فناوری تاکید کرد.

شریف هم در این دیدار ضمن ابراز خرسندی از حضور رئیس و تعدادی دیگر از مقامات جمهوری اسلامی ایران در نقطه صفر مرزی با پاکستان، مرز دو کشور را مرز دوستی، برادری و پیشرفت دانست و با اشاره به اهمیت تامین امنیت مناطق مرزی دو کشور، بر عزم دولت پاکستان برای ریشه‌کنی ناامنی در این منطقه تاکید کرد.

نخست‌وزیر پاکستان همچنین با دعوت از رئیسی برای سفر به کشورش گفت: «مردم پاکستان مشتاقانه منتظر دیدار با شما هستند.»

نشست با فعالان اقتصادی و سران طوایف

رئیس دولت سیزدهم پس از آن از مجتمع پتروشیمی نگین مکران بازدید کرد و از نزدیک در جریان آخرین وضعیت توسعه این مجتمع بزرگ پتروشیمی قرار گرفت. طرح شهرک پتروشیمی مکران در ساختگاهی به مساحت بیش از ۱۲۰۰ هکتار با طول تقریبی ۴.۴ و عرض ۲.۵ کیلومتر در حوزه سواحلی مکران در حال اجرا است. موقعیت استراتژیک این منطقه و نزدیکی به بازارهای مصرف بزرگ دنیا از طریق اتصال به آب‌های آزاد و توجیهات اقتصادی ناشی از آن اهمیت این پروژه را نشان می‌دهد.

این پروژه فراملی با هدف توسعه صنعت به ویژه صنعت پتروشیمی در منطقه سیستان و بلوچستان، ایجاد اشتغال و ارتقای شاخص‌های امنیتی و با هدف جذب سرمایه‌گذاری در استان سیستان ‌و بلوچستان آغاز شده است. این مجتمع مشتمل بر واحدهای اوره آمونیاک، متانول، متانول آمونیاک، انواع پلی‌اتیلن، الفین، آروماتیک، MEG، MTP و کریستال ملامین با ظرفیت تولیدی بالغ بر ۲۶ میلیون تن در سال است.

نشست با فعالین اقتصادی و اجتماعی پیشرفت و آبادانی مکران دیگر برنامه این سفر بود که رئیسی در این نشست مکران را دارای ظرفیت‌های بسیار بالا دانست و اظهار کرد: «این منطقه همواره مورد توجه کارآفرینان، سرمایه‌گذاران و دغدغه‌مندان نسبت به آینده درخشان ایران بوده و کمتر مقام و رئیس دولتی بوده که در دیدارهای خارجی دو سال اخیر با بنده اشاره‌ای به ظرفیت‌های منطقه مکران نکرده باشد.»

وی همچنین ضرورت بررسی دلایل تاخیر در سرمایه‌گذاری در منطقه مکران را مورد تاکید قرار داد و گفت: «در برخی بخش‌ها کار به درستی پیش رفته و بانک‌ها سرمایه‌گذاری‌های خوبی داشتند، اما در برخی حوزه‌ها با وجود تخصیص زمین هنوز اقدامی جدی نشده که امیدواریم اقدامات لازم هر چه زودتر آغاز شده و به سامان برسد.»

رئیس قوه مجریه در آخرین برنامه این سفر یک‌روزه و فشرده با جمعی از مردم و سران قبایل و طوایف سیستان و بلوچستان دیدار و گفت‌وگو کرد. رئیسی در این دیدار بر جبران ظلم به افرادی که در ماجرای جمعه هشتم مهر ۱۴۰۱ در زاهدان آسیب دیدند، تاکید کرد.