به این دلیل برای طالبان جنگیدن و کشتن هزینه‌ای ندارد

شفقنا: فریدون مجلسی، کارشناس مسائل بین الملل در پاسخ به این سوال که اخیرا شاهد درگیری لفظی بین ایران و طالبان در خصوص حقابه رودخانه هیرمند بودیم. این مساله پس از روی کار آمدن مجدد طالبان در افغانستان بی سابقه بود. آیا این چالش ها در آینده جدی تر خواهد شد؟ اظهار داشت: در مورد افغانستان بدیهی است که اصول قراردادهای بین المللی به سود جمهوری اسلامی است و به آن استناد می شود ولی در دولت افغانستان نظامی وجود ندارد گروهی و دسته ای مسلحانه آمده اند و حکومتی را در اختیار خود گرفته اند، این که دولت جمهوری اسلامی آنها را قبول دارد این به معنی به رسمیت شناختن نیست ولی طالبان تا پیش از آنکه روی کار بیایند مورد عطوفت جمهوری اسلامی بودند.

اولین بار چند ماه قبل از آن پرچم طالبان در پارک ملت ایران توسط برخی مهاجران افغانستانی که امروز تعداد آن ها به چند میلیون نفر می رسد به احتزاز در آمد و امروز مشخص نیست در داخل ایران چه تعداد مهاجر افغان ستون پنجم طالبان هستند.

حمایت پنهانی از این گروه سابقه دارد. شاید علت این بود که اشرف غنی رییس جمهور پشتون افغانستان نسبت به ایران رابطه ای خصمانه داشت. بنابراین پاسخ دادن به او الزامی بود ولی پاسخ ها باید صریح و مشخص باشد نه با نشان دادن دشمن ایران به جای دشمنی دیگر.

اگر موضوع ارتباطات جمهوری اسلامی و طالبان مطرح باشد دو کشور همسایه هستند و در جریان همسایگی باید واقعیت ها را پذیرفت واقعیت این است که یک گروهی به نام طالبان بر آن سرزمین مسلط هستند و تا حدی با طالبانی که ژولیده و پا برهنه از پای کوه ها آمدند فرق دارند.

کتک کاری های خیابانی بین چنین گروه هایی طبیعی است، به جای پناه بردن به اصول و مبانی چنین رفتار های قبیله ای و روستایی از این اقشار سر می زند.

افغانستان 5 میلیونی زمانی با ایرانی که 15 میلیون جمعیت داشت بر سر آب قراردادی بسته است. با این قرارداد واگذاری های ارزی به دست آمده است. حال چنانچه طالبان بخواهد آن قرارداد را نقض کند مسائل قبل از قراردادی مطرح می شود.

بخشی از آب آن رودخانه در برابر امتیازاتی که افغانستان گرفته است به ایران واگذار شده بود، این مساله ای مهم است. موضوع دیگر این است که اگر آبی نباشد و یا جمعیت 50 میلیونی افغانستان نتواند این حقآبه را به ایران بدهد در حقیقت سهم آب حدود 5 میلیون افغانی ساکن در ایران پرداخته نشده است. در آن صورت طالبان چه پاسخی خواهد داشت؟

اینجا به مرحله نهایی می رسیم. دو کشور به صورت دو مسئول با کارشناس و… چگونه می توانند این مساله آب را با روش های مشترک در دو سوی مرز حل کنند. استفاده بهینه از این آب در این مرحله مورد توجه است که سهم هر دو کشور محفوظ باشد و با روش های جدید کشاورزی و روش های اصولی برداشت آب از این امکان بهره مند شوند.

این عملکرد نیازمند دولت های کارشناس و متکی بر تکنوکراسی پیشرفته و جهانی در دو سوی مرز است. مسائل با کتک کاری و جنگ حل نخواهد شد باید به دنبال راه حل های امکان پذیر باشند.

با ریختن خون به راه حل نمی رسند. برای طالبان جنگیدن و کشته شدن و کشتن هزینه ای ندارد چون عده ای پا برهنه را می فرستند و در ایران هم حامیانی دارند و می توانند موجب دردسر شوند.

مساله فی ما بین ایران و طالبان فقط هیرمند نیست. طالبان با در پیش گرفتن سیاستی ضد ایرانی که متاسفانه این سیاست ضد ایرانی ، ایران را در جهان از منظر سیاست بین المللی در انزوا قرار داده است، این پیش بینی ها را به وجود می آورد که در آینده طالبان در داخل کشور افغانستان با درگیری با جمعیت بالای خراسانی و تاجیک مواجه کند.

به توافق رسیدن با طالبان امری موقت خواهد بود تا زمانی که این دار و دسته در افغانستان حکومت دارند وضعیت به همین شکل است تا اینکه ایران با دولتی دیگر و کسانی دیگر مواجه شود و مساله را با آن ها حل کند.