آخرین وضعیت سفر بین ایران و آذربایجان

جمهوری آذربایجان به تازگی به شهروندان خود برای سفر به ایران هشدار داده است، این پیام، ابهاماتی را درباره وضعیت و جریان سفر بین دو کشور ایران و آذربایجان به وجود آورده است. با این حال، بررسی‌ها بیانگر آن است که جریان سفر بین دو کشور، هرچند کاهش یافته، اما همچنان برقرار است.

به گزارش ایسنا، وزارت خارجه جمهوری آذربایجان در بیانیه‌ای به اتباع این کشور نسبت به سفر به ایران هشدار داد و از آن‌ها خواست از سفر غیرضروری به ایران خودداری کنند. در این هشدار با اشاره به حمله مسلحانه به سفارت این کشور در تهران در ژانویه که فرد مهاجم انگیزه خود را مشکلات شخصی و خانوادگی عنوان کرد، بار دیگر، این اقدام "تروریستی" خوانده شده و با اشاره به تعطیلی سفارت این کشور در تهران به اتباع این کشور  توصیه شده در صورت سفر به ایران مراقب باشند.

 در این خصوص، ناصر کنعانی ـ سخنگوی وزارت امور خارجه ـ  به این اقدام جمهوری آذربایجان واکنش نشان داد و  گفت: «وزارت خارجه آذربایجان نسبت به سفر شهروندان خود به ایران هشدار داده است! این همان سیاستی است که رئیس‌جمهور رژیم جعلی، کودک‌کُش و اشغالگر صهیونیستی اخیرا در سفر به باکو در پیش گرفت. آن‌که باید مردم ‎آذربایجان را از آن ترساند، رژیم‌ صهیونیستی است نه ایران تمدنی و اسلامی. سیاست ما همچنان لغو روادید و آغوش باز به روی برادران و خواهران آذربایجانی است. تداوم ‎سیاست همسایگی سرلوحه کار ماست البته در چارچوب احترام متقابل و رعایت آداب همسایگی.»

با وجود تاکید ایران بر استمرار رژیم لغو یک‌طرفه روادید برای شهروندان آذربایجانی، اما در اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۲، عزت‌الله ضرغامی ـ وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی ـ از کاهش سفر گردشگران آذربایجانی به ایران خبر داده و گفته بود: «سفر گردشگرانی که از کشورهای آذربایجان داشتیم و شاید دومین منبع گردشگری ما بودند به خاطر همکاری نکردن دولت آذربایجان و بستن خیلی از مرزهای زمینی کاهش یافته است. ما در مرزهای مشترک به ویژه مرز بیله‌سوار  که یک میلیون و دویست میلیون نفر گردشگر از آن داشیم شاهد کاهش حضور گردشگران بودیم. من در یک سال گذشته از بخش‌های مختلف بازدید داشتم و سرمایه‌گذاری‌هایی انجام شده بود برای جذب گردشگر اما متاسفانه شرایط را برای سفر گردشگران آذربایجانی به ایران سخت کردند. گردشگری حق همه مردم دنیاست و این شعار ماست و همه کشورها باید زمینه‌های این کار را فراهم کنند.»

در خردادماه ۱۴۰۲ نیز علی‌اصغر شالبافیان ـ‌ معاون گردشگری وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی ـ کاهش سفر آذربایجانی‌ها به ایران را «قابل توجه» خواند و دلیل آن را به موضوعات کلان و فضای سیاسی ربط داد و گفت: «در سال ۹۸ مرزهای زمینی ایران با آذربایجان فعال بودند. همچنین ما با آذربایجان در وضعیت لغو روادید یک‌طرفه هستیم و آن‌ها می‌توانند بدون دریافت روادید به ایران بیایند، ولی با شروع بیماری کرونا و بسته شدن مرزها، دیگر مرز زمینی با آذربایجان از طرف این دولت باز نشد. البته اکنون مرزهای هوایی فعال است.»

با وجود این هشدارها و ایجاد تنش در جریان سفر بین دو کشور، اما ظاهرا اوضاع در مرز هوایی بین دو کشور عادی‌ است. کاپیتان عبدالرضا پازوکی، عضو هیأت مدیره یکی از شرکت‌های هواپیمایی که بین ایران و جمهوری آذربایجان پروازهای مستقیم دارد به ایسنا می‌گوید:‌ سفر بین این دو کشور به هر حال تحت شعاع اظهارات مقامات قرار می‌گیرد که البته حضور رژیم صهیونیستی در مرز ایران و آذربایجان آن را تشدید می‌کند. با این وجود مرزهای زمینی و هوایی بین ایران و آذربایجان باز است و جریان سفر برقرار بوده، اما گاهی تردد از مرز زمینی تحت‌تاثیر تصمیم‌ها و سیاست‌های لحظه‌ای به ویژه از سوی جمهوری آذربایجان قرار می‌گیرد.

او اضافه می‌کند: ایرانی‌ها همچنان می‌توانند به کشور آذربایجان سفر کنند و ویزا در فرودگاه این کشور صادر می‌شود و تا کنون ریجکتی هم نداشته است. به هرحال باید درنظر گرفت دو کشور در چه شرایطی به سر می‌برند و بر این اساس ممکن است گاهی در فرودگاه از مسافران سوال‌هایی شود و یا مثلا انگشت‌نگاری شوند که البته تمام این رفتارها می‌تواند مقابله به مثل شود. با این حال، تا کنون مانع‌تراشی از سوی جمهوری آذربایجان برای ورود مسافران ایرانی گزارش نشده است و ویزا هم در فرودگاه‌ این کشور صادر می‌شود و آذربایجانی‌ها هم بدون ویزا و بدون هیچ مشکل و مانعی می‌توانند به ایران سفر کنند و پرواز بین دو کشور همچنان برقرار است.