آسیاب‌های آبی‌ـ‌تاریخی دزفول نیازمند مرمت مداوم هستند

ایسنا/خوزستانیک دوستدار میراث فرهنگی با اشاره به اینکه آسیاب‌های آبی‌ـ‌تاریخی دزفول در سال‌های اخیر مرمت نشده‌اند، گفت: این آسیاب‌ها هم‌اکنون نیاز مبرم به مرمت دارند. و پروژه‌های مرمتی متعددی نیز به صورت سالانه برای این آسیاب‌ها باید اجرا شود.

محمد آذرکیش در گفت‌وگو با ایسنا، با بیان این که در حد فاصل پل باستانی و پل جدید دزفول ۲۵ دهنه آسیاب آبی شامل آسیاب و تاسیسات آن ها وجود دارد خاطرنشان کرد: این آسیاب‌ها به دلیل قدمت و ارزش تاریخی در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌اند و لازم است به شکلی خاص و ویژه به آنها نگاه شود.

وی بیان کرد: طغیان و شدت آب‌ رودخانه هر ساله و در اوایل بهار این سازه‌های آبی را دچار آسیب و خسارت می‌کند و به همین دلیل است که نیاز به مرمت مداوم دارند.

آذرکیش با تاکید بر اقداماتی همچون آسیب‌شناسی و طرح مرمت قسمت‌های آسیب دیده، افزود: استحکام‌سازی این آسیاب‌ها باید به صورت مستمر در دستور کار وزارت میراث فرهنگی قرار بگیرد.

این دوستدار میراث‌ فرهنگی با اشاره به بررسی‌ها و برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته در سال‌های گذشته در خصوص این آسیاب‌ها، یادآور شد: جاذبه‌های تاریخی دزفول می‌توانند این شهرستان را به عنوان مقصد گردشگری تاریخی مهم در کشور مطرح کند. بنابراین آسیاب‌های آبی‌ـ‌تاریخی این شهرستان نقش مهمی در رسیدن به این هدف دارند.

آسیاب‌های آبی دزفول؛ قرن‌ها گردش آب و سنگ

آسیاب‌های تاریخی دزفول حدود ۱۷۰۰ سال قبل یعنی در دوره ساسانیان و در واقع همزمان با ساخت اولیه شهر دزفول ساخته شده‌اند، سازه‌های آبی که رومن گریشمن باستان‌شناس فرانسوی، آن را یکی از قدیمی‌ترین سیستم‌های آبیاری در جهان معرفی کرده است. تعداد این آسیاب‌ها بین ۵۰ تا ۶۰ حلقه بوده که برخی از آن زیر پل قدیم، برخی زیر پل جدید و برخی در محدوده «علی کله» شهر دزفول قرار گرفته‌اند. هر چند این آسیاب‌ها در سه قسمت رودخانه دز قرار گرفته‌اند اما قدمت برخی از آن‌ها به دوره‌های صفویه و قاجاریه می رسد؛ دورانی که این آسیاب‌ها به اقتصاد شهر دزفول نیز کمک زیادی کرد. البته به مرور زمان به دلیل طغیان رودخانه و قرار گرفتن در مسیر جاده ساحلی برخی از آن‌ها تخریب شده‌اند، به گونه‌ای که امروز فقط حدود ۲۰ حلقه از این آسیاب‌ها باقی مانده‌اند.آسیاب‌های آبی دزفول تیرماه ۱۳۸۰ در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیدند اما اهمیت این سازه‌ها امروزه به حدی است که مطالعاتی ویژه روی این سازه‌ها، مجموعه پل‌های باستانی و دیگر سازه‌های آبی دزفول با هدف ثبت در فهرست میراث جهانی یونسکو آغاز شده است.