| |
هورالعظیم در شرایط اضطرار
نرسیدن آب به تالاب هورالعظیم این عرصه ۳۰۰ هزار هکتاری کشور را به کانون گرد و غبار و مرکز آتش‌سوزی تبدیل می کند
به گزارش ایسنا، روزنامه«همشهری»نوشت:قرار بود کشاورزان خوزستانی امسال برنج نکارند، اما رویه نادرستی که پس از سیل سال۱۳۹۷ گذاشته شد، امسال هم ادامه یافت و حقابه تالاب هورالعظیم دوباره از سوی کشاورزان برای کاشت شلتوک برداشته شد. حالا نه‌تنها زیستمندان تالاب، بلکه حاشیه‌نشینان آن نیز با مخاطرات زیست‌محیطی روبه‌رو شده‌اند. در پی خشک شدن بخش‌های وسیعی از هورالعظیم انتظار می‌رود که آتش‌سوزی تابستانه در این تالاب به‌ویژه در بخش عراقی آن روی دهد. خشکی تالاب نه‌تنها دود که خاک را نیز در مناطق وسیعی از اطراف تالاب منتشر می‌کند. سال گذشته دود آتش‌سوزی ماه‌ها در چشم زیستمندان شهرستان‌های هویزه، دشت آزادگان، حمیدیه، کارون، اهواز و شادگان رفت.
توافق تابستانه
حقابه خوزستان از منابع آبی رودهای کارون، کرخه، دز، مارون و
زهره به‌طور متوسط به میزان ۳۲میلیارد
مترمکعب تامین می‌شود. بیشترین مشکل در منابع آبی خوزستان در حوزه آبی کرخه منتهی
به تالاب هورالعظیم خود را نشان می‌دهد. قرار است پس از شرب، حقابه‌های زیستی
تامین شود، ولی کشاورزان از آب بدون محافظ برداشت می‌کنند. تالاب هورالعظیم در
انتهای حوزه آبریز رودخانه کرخه قرار دارد و تا سد، بیش از ۲۰۰کیلومتر فاصله دارد؛ این فاصله‌ای
است که مدیریت آن با چالش روبه‌روست. در نتیجه مدیریت نامناسب منابع آبی پس از
تامین آب شرب شهرهای بزرگ، این کشاورزان هستند که حقابه خود را برمی‌دارند و
هرگونه افزایش سطح زیرکشت یا تغییر الگوی کشت به ضرر اکوسیستم‌های پایین‌دست سدها
منجر می‌شود. معاون مطالعات پایه و طرح‌های جامع منابع آب سازمان آب و برق خوزستان
پیش‌تر در نشست با شیوخ مناطق پایین‌دست کرخه خواسته بود، با توجه به اینکه فقط ۴۰درصد ظرفیت سد کرخه آبگیری
شده، کشاورزان حوضه آبریز کرخه از کشت محصولاتی نظیر شلتوک که نیاز آبی فراوانی
دارند در تابستان اجتناب کنند. علی شهبازی تأکید کرد که آب ذخیره شده در این سد
جوابگوی کشت تابستانه و پاییزه نیست؛ به همین دلیل پس از نشست‌های مختلف با نخبگان
کشاورزی و همچنین توجه به اهمیت تامین آب پاییزه، کشت ۴۰هزار هکتار با رعایت الگوی کشت
و پرهیز از کشت محصولات پرآب‌بر در پایین دست سد کرخه تصویب شد.
در یک قدمی فاجعه
سیدعادل مولا، معاون اداره‌کل حفاظت محیط‌زیست خوزستان:تالاب هورالعظیم از آخرین رهاسازی آب به‌علت مصارف کشاورزی و کشت شلتوک در بالادست بی‌نصیب بوده که همین موضوع شرایط نگران‌کننده‌ای را ایجاد کرده است. وضعیت تالاب هورالعظیم خوب نیست و ادامه این روند قطعا منجر به مرگ‌ومیر آبزیان، آتش‌سوزی و تبدیل شدن این تالاب به کانون ریزگرد می‌شود. دمای بالا، افزایش میزان تبخیر و نرسیدن حقابه موجب شده که تالاب هم‌اکنون شرایط خوبی نداشته باشد و مشکلات آن تشدید شود. سازمان آب و برق چهاردهم تیرماه جاری ۱۶۰میلیون مترمکعب آب رهاسازی کرد، اما کشاورزان در بالادست با برداشت آب اجازه ندادند حتی یک قطره آب به این تالاب برسد. با وجود اعلام ممنوعیت کشت شلتوک از سوی جهادکشاورزی اما از سد تنظیمی حمیدیه تا تالاب، کشت شلتوک صورت گرفته است. کشت شلتوک یک کشت آب‌بر است و اجازه نمی‌دهد آبی به تالاب برسد. مسئولان جهادکشاورزی استان باید روی کشت‌ها به‌صورت میدانی نظارت کنند در غیر این صورت استفاده از حقابه تالاب توسط کشاورزان منجر به خشک شدن کامل هورالعظیم می‌شود. در تیرماه احتمال آتش‌سوزی گسترده درون تالاب هورالعظیم هم در بخش ایرانی و هم در بخش عراقی وجود دارد که مرگ‌ومیر گسترده آبزیان به‌دلیل کمبود آب و کاهش اکسیژن را در پی خواهد داشت.
