| |
سنگی فضایی به اندازه یک دانه کوچک شن، سپر ۸۰۰ میلیون دلاری تلسکوپ گایا را سوراخ کرده است.
به گزارش ایسنا، یک ریزشهاب سنگ در ماه آوریل به تلسکوپ فضایی گایا برخورد کرد و باعث آسیب به پوشش محافظ آن شد.
به نقل از آی‌ای، فضا حتی برای پیشرفته‌ترین فضاپیماها محیطی خشن است. تلسکوپ گایا آژانس فضایی اروپا(ESA) در ماموریت نقشه‌برداری از یک میلیارد ستاره در کهکشان راه شیری به تازگی با موانع عملیاتی قابل توجهی روبرو شده است.
یک ریزشهاب سنگ در ماه آوریل به این تلسکوپ فضایی برخورد کرد و باعث آسیب دیدن پوشش محافظ گایا شد. این آسیب می‌تواند عملکرد تلسکوپ فضایی گایا را که طبق گزارش‌ها با هزینه بیش از ۸۰۰ میلیون دلار ساخته شده است، تهدید کند.
سنگ فضایی و ذرات پر انرژی از خورشید
میلیون‌ها ریز شهاب سنگ روی زمین به طور بی‌ضرری در جو می‌سوزند. اما گایا با واقعیت دیگری روبروست. در فاصله ۱.۵ میلیون کیلومتری در نقطه لاگرانژ ۲ این تلسکوپ بسیار فراتر از سپر محافظ سیاره ما قرار گرفته است. این ضربه‌ها یک خطر شناخته شده هستند و در طراحی گایا از محافظ‌هایی برای تحمل آنها استفاده شده است.
معمولا این سنگ‌های کوچک مشکلی ایجاد نمی‌کنند. اما این بار یکی از آنها به سرعت وارد شد و با زاویه نامناسبی به تلسکوپ ضربه زد.
حفره کوچکی در سپر گایا ایجاد شده است. این حفره مقدار کمی از نور خورشید را به داخل راه می‌دهد که تنها یک میلیاردم قدرت نور خورشید روی زمین است. اما این مقدار کم نور نیز می‌تواند برای ابزار بسیار حساس گایا مشکل ایجاد کند.
در حالی که مهندسان در حال رسیدگی به موضوع ریزشهاب سنگ بودند، مشکل دیگری از راه رسید. دوربین قوی چندمیلیارد پیکسلی گایا از افزاره‌های بارجفت‌شده به شارژ(CCD) استفاده می‌کند که آشکارسازهای نور منحصر به فردی هستند.
این دستگاه‌ها، نوری را که دریافت می‌کنند به سیگنال‌های الکتریکی تبدیل می‌کنند که فضاپیما می‌تواند آنها را درک کند.
مهندسان آژانس فضایی اروپا متوجه شدند که یکی از ۱۰۶ افزاره بارجفت شده متصل به شارژ گایا دچار مشکل شده است. هر افزاره بارجفت‌شده برای یک کار خاص طراحی شده است و خرابی بر ظرفیت حسگر برای تایید تشخیص ستاره تأثیر می‌گذارد.
آژانس فضایی اروپا خاطرنشان کرد: بدون این حسگر برای تایید مشاهدات، گایا شروع به ثبت هزاران تشخیص نادرست کرد.
علت دقیق خرابی الکترونیکی این دستگاه‌ها نامشخص است، اما همزمان با یک طوفان شدید خورشیدی که باعث نمایش نور شفق در برخی از نقاط کره زمین شد، این اتفاق افتاد.
گایا قرار بود تنها شش سال در فضا دوام بیاورد، اما تقریبا دو برابر این مدت در آنجا بوده است. در سال‌های اخیر گایا توانسته در برابر تشعشعات مقاومت کند.
آژانس فضایی اروپا چگونه با این مشکل برخورد کرد
مهندسان مراکز مختلف و دیگر کارشناسان گردهم آمدند تا با این مشکلات مقابله کنند. آنها نمی‌توانستند گایا را از فاصله ۱.۵ میلیون کیلومتری تعمیر فیزیکی کنند، بنابراین راه حل‌ها نرم‌افزاری بود. با تنظیم نحوه تشخیص ستارگان توسط نرم افزار گایا، آنها توانستند تعداد تشخیص‌های اشتباه ناشی از نور خورشید و مشکل افزاره‌های بارجفت‌شده را به شدت کاهش دهند.
ادموند سرپل(Edmund Serpell)، مهندس عملیات فضاپیمای گایا توضیح داد: گایا معمولا روزانه بیش از ۲۵ گیگابایت داده به زمین ارسال می‌کند، اما اگر نرم‌افزار داخلی فضاپیما ابتدا تشخیص ستاره‌های کاذب را حذف نکند، این مقدار بسیار بسیار بیشتر خواهد بود.
سرپل افزود: هر دو حادثه‌ی اخیر این روند را مختل کردند. در نتیجه، فضاپیما شروع به تولید تعداد زیادی تشخیص نادرست کرد که سیستم‌های ما را تحت تأثیر قرار داد. با این حال، با اصلاح دقیق آستانه‌ای که نرم‌افزار گایا در آن نقطه نورانی ضعیفی را به‌عنوان یک ستاره شناسایی می‌کند، توانسته‌ایم تعداد تشخیص‌های کاذب تولید شده توسط هر دو مشکل را کاهش دهیم.
در حالی که مشکلات اضطراری پیش آمده تحت کنترل هستند، ماموریت گایا همچنان حساس است. ماهیت غیرقابل پیش‌بینی فضا ممکن است مشکلاتی را در آینده برای سخت افزار قدیمی آن ایجاد کند.
رصدخانه فضایی گایا در سال ۲۰۱۳ به فضا پرتاب شد. این تلسکوپ در حال کار برای ایجاد یک نقشه سه بعدی دقیق از کهکشان راه شیری و فراتر از آن است. علاوه بر این، اطلاعات مربوط به حرکت، روشنایی، دما و ترکیب ستارگان را ثبت می‌کند. این رویکرد جامع ممکن است به دانشمندان در درک منشا، ساختار و تاریخچه تکاملی کهکشان ما کمک کند.
