کشف سیاهچاله‌ای که کهکشان میزبانش را از گرسنگی کشت!

ستاره‌شناسان از تلسکوپ فضایی جیمز وب ناسا استفاده کرده‌اند تا تأیید کنند که سیاهچاله‌های پرجرم می‌توانند کهکشان‌های میزبان خود را از سوخت مورد نیاز برای تشکیل ستاره‌های جدید محروم کنند و آنها را به سمت نابودی بکشانند.

به گزارش ایسنا، گروهی بین‌المللی به رهبری دانشگاه کمبریج، از جیمز وب برای رصد کهکشانی به اندازه کهکشان راه شیری در نخستین روزهای تشکیل جهان یعنی حدود دو میلیارد سال پس از مه‌بانگ استفاده کرده‌اند. این کهکشان مانند اکثر کهکشان‌های بزرگ میزبان یک سیاهچاله بسیار پرجرم در مرکز خود است. با این حال، این کهکشان اساسا «مرده» است زیرا شکل‌گیری ستاره‌های جدید در آن متوقف شده است.

به نقل از فیز، یکی از نویسنده‌های ارشد این مطالعه می‌گوید: بر اساس مشاهدات قبلی، ما می‌دانستیم که این کهکشان در حالت غیرفعال قرار دارد. با توجه به اندازه آن، ستاره‌های زیادی تشکیل نمی‌شود، و ما انتظار داشتیم بین سیاه‌چاله و پایان شکل‌گیری ستاره‌ها ارتباطی وجود داشته باشد.

با این حال، تا زمان رصد با وب، ما نمی‌توانستیم این کهکشان را با جزئیات کافی برای تایید این ارتباط مطالعه کنیم و نمی‌دانستیم که این حالت خاموش موقتی است یا دائمی.

این کهکشان که GS-10578 نامیده می‌شود و به احترام دانشمندی که تصمیم به رصد دقیق آن را گرفت، «کهکشان پابلو» نیز نامیده می‌شود، حدود ۲۰۰ میلیارد برابر جرم خورشید ما جرم دارد و بیشتر ستارگان آن بین ۱۲.۵ تا ۱۱.۵ میلیارد سال پیش شکل گرفته‌اند.

پروفسور روبرتو مایولینو(Roberto Maiolino)، از مؤسسه کیهان‌شناسی کاولی، می‌گوید: در کیهان اولیه، بیشتر کهکشان‌ها در حال تشکیل ستاره‌های زیادی هستند، بنابراین دیدن چنین کهکشان مرده عظیمی در این دوره از زمان جالب است.

با استفاده از جیمز وب، محققان دریافتند که این کهکشان در حال دفع مقادیر زیادی گاز با سرعتی در حدود ۱۰۰۰ کیلومتر در ثانیه است که برای فرار از کشش گرانشی کهکشان به اندازه کافی سریع است. این بادهای سریع توسط سیاهچاله از کهکشان بیرون رانده می‌شوند.

کهکشان پابلو دارای بادهای سریع از گاز داغ است، اما این ابرهای گازی ضعیف هستند و جرم کمی دارند. وب وجود یک جزء جدید باد را شناسایی کرد که با تلسکوپ‌های قبلی قابل مشاهده نبود. این گاز سردتر است، به این معنی که متراکم‌تر بوده و مهمتر از آن هیچ نوری ساطع نمی‌کند. وب با حساسیت فوق‌العاده‌اش، می‌تواند این ابرهای گازی تیره را ببیند.

جرم گازی که از کهکشان به بیرون پرتاب می‌شود بیشتر از آن چیزی است که کهکشان برای ادامه تشکیل ستاره‌های جدید نیاز دارد. در اصل، سیاهچاله در حال کشتن کهکشان از گرسنگی است.

به گفته محققان، سیاهچاله با قطع منبع «غذایی» که کهکشان برای تشکیل ستاره‌های جدید نیاز دارد، این کهکشان را می‌کشد و آن را غیرفعال نگه می‌دارد.

اگرچه مدل‌های نظری قبلی پیش‌بینی کرده بودند که سیاه‌چاله‌ها این تأثیر را بر کهکشان‌ها دارند، اما قبل از وب، تشخیص مستقیم این اثر ممکن نبود.

نتایج این مطالعه در مجله Nature Astronomy منتشر شده است.