رؤیاهای گازی ترکمنستان با قراردادهای ترکیه بر باد رفت؟

ترکیه به تازگی توافقنامه‌هایی برای خرید بلندمدت گاز طبیعی مایع (ال‌ان‌جی) با شرکت‌های توتال انرژی، شِل و اکسون موبیل امضا کرده که ممکن است وابستگی آنکارا به گاز ترکمنستان را کاهش دهد.

به گزارش ایسنا، امضای سومین قرارداد ترکیه برای خرید بلندمدت ال‌ان‌جی در پنج ماه گذشته، به امیدهای ترکمنستان برای رسیدن به یک توافق سواپ گازی و ارسال گاز به ترکیه و احتمالا به اروپا ضربه سختی زده است.

شرکت دولتی بوتاش ترکیه در ۱۸ سپتامبر، با شرکت فرانسوی «توتال انرژی»، قراردادی برای خرید سالانه ۱.۶ میلیارد متر مکعب ال‌ان‌جی از آمریکا امضا کرد که در سال ۲۰۲۷ اجرایی می‌شود. قرارداد جدید پس از امضای قرارداد با شِل در سپتامبر برای خرید سالانه چهار میلیارد متر مکعب از سال ۲۰۲۷ و قرارداد ماه مه با اکسون موبیل اعلام شد.

نه آنکارا و نه عشق آباد، در مورد اینکه آیا قراردادهای جدید تامین ال‌ان‌جی ترکیه، تاثیری بر برنامه‌های طولانی مدت ترکیه برای واردات گاز از ترکمنستان خواهد داشت یا خیر، اظهار نظر نکرده اند. با این حال، واقعیت‌های اساسی بازار نشان می‌دهد که هر چه آنکارا گاز بیشتری از منابع دیگر وارد کند، کمتر به گاز ترکمنستان برای تامین تقاضای داخلی و تعهدات صادراتی نیاز خواهد داشت.

در عین حال، آنکارا به طور بالقوه همچنان می‌تواند آماده دریافت گاز ترکمنستان باشد. چنین وارداتی در هاب تجارت گاز که مقامات ترکیه به دنبال ایجاد آن در شمال غربی این کشور است، فروخته خواهد شد. با این حال، آلپ‌ ارسلان بایراکتار، وزیر انرژی ترکیه، در یک مصاحبه تلویزیونی در ۲۰ سپتامبر اظهار کرده بود: ترکیه ظرفیت دریافت ۸۰ میلیون میلیارد متر مکعب گاز در سال را دارد، اما حدود ۵۰ میلیارد متر مکعب در سال برای تامین نیاز این کشور کفایت می‌کند.

وی گفت: اگر فرصت صادرات وجود داشته باشد و بتوانیم با مشتریان در اروپا به توافق برسیم، می‌توانیم ال‌ان‌جی را از منابع مختلف وارد کنیم. او به طور خاص از آمریکا، قطر، عمان و ترینیداد و توباگو به عنوان تامین کنندگان احتمالی نام برد، اما به ترکمنستان هیچ اشاره ای نکرد.

این در حالی است که تا چند ماه پیش، تصویر بسیار متفاوت به نظر می‌رسید. سردار بردی محمداف، رئیس‌جمهور ترکمنستان و طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه، در مارس، توافق‌نامه‌ای را امضا کردند که شامل «توافق سواپ» میان ترکمنستان، ترکیه و ایران بود. با این حال، امیدهای اولیه مبنی بر دستیابی به توافق نهایی هرگز محقق نشد. طبق گزارش های تایید نشده، مذاکرات زمانی به بن بست خورد که مقامات ترکمنستان سر قیمت گاز، کوتاه نیامدند.

شکست ترکمنستان می‌تواند برد جمهوری آذربایجان باشد. دلیل شکست ترکیه و ترکمنستان در انعقاد قرارداد سواپ گاز هرچه باشد، قراردادهای جدید بلندمدت تامین ال‌ان‌جی آنکارا می‌تواند به نفع جمهوری آذربایجان باشد. تولید گاز باکو به حدی افزایش یافته است که برای تامین نیازهای کوتاه مدت داخلی و تعهدات صادراتی خود، به گاز ترکمنستان نیاز ندارد.

با این حال، هنوز این سوال وجود دارد که آیا جمهوری آذربایجان قادر خواهد بود به وعده خود در ژوئیه سال ۲۰۲۲ برای دو برابر کردن صادرات سالانه به اتحادیه اروپا به ۲۰ میلیارد متر مکعب تا سال ۲۰۲۷ عمل کند. اکنون با روی آوردن آنکارا به ال‌ان‌جیبرای برآوردن بخش فزاینده ای از تقاضای داخلی، این احتمال وجود دارد که بوتاش نیازی به واردات گاز زیادی از جمهوری آذربایجان نداشته باشد و در نتیجه باکو گاز بیشتری برای ارسال به کشورهای اتحادیه اروپا داشته باشد.

بر اساس گزارش اویل پرایس،  سال گذشته، ترکیه ۱۰.۳ میلیارد متر مکعب گاز از جمهوری آذربایجان وارد کرد که ۲۰ درصد کل واردات ترکیه را تشکیل می‌داد، در حالی که این رقم ۸.۷ میلیارد متر مکعب در سال ۲۰۲۲ بود.