رویایی که «اسرائیل» با طوفان الاقصی به باد داد

کریدور اقتصادی هند-خاورمیانه- اروپا (IMEC) که با هدف ایجاد مسیر تجاری جدید در نخستین روز نشست رسمی گروه ۲۰ در سپتامبر سال ۲۰۲۳ رونمایی شده بود، برخلاف امیدهای رژیم صهیونیستی، پس از آغاز طوفان الاقصی نتوانست جان بگیرد.

به گزارش ایسنا، در آستانه سالگرد طوفان الاقصی و عملیات مردم فلسطین علیه اشغالگران صهیونیستی بازخوانی اهداف و اثرات این عملیات حائز اهمیت است اما یکی از ابعاد کمتر توجه شده در این ماجرا، اثر این عملیات بر مراودات اقتصادی جهان است. درگزارش پیش رو به یکی از نتایج اقتصادی این موضوع می پردازیم، موضوعی که نتانیاهو نخست وزیر رژیم صهیونیستی نیز در سخنرانی خود در سازمان ملل به آن اشاره و از آن به عنوان نظم جدید یاد کرد اما به نظر او تنها آرزوی خود را بیان کرد!

نظم نوین و جنگ ابرقدرت‌ها

در تلاش آشکار غرب برای مقابله با جاه‌طلبی‌های جهانی چین، آمریکا و اتحادیه اروپا سال گذشته از ایجاد یک مسیر مهم حمل‌ونقل جدید که هند را به خاورمیانه و مدیترانه متصل می‌کند، حمایت کردند.

در حاشیه اجلاس سران گروه ۲۰ در دهلی‌نو، تفاهم نامه‌ای برای ایجاد کریدور اقتصادی هند-خاورمیانه- اروپا مورد توافق قرار گرفت که از هند، از مسیر دریایی تا امارات عربی متحده، عربستان سعودی، اردن و سپس سرزمین‌های اشغالی فلسطین تا اروپا امتداد پیدا می‌کند.

این خبر پس از ماه‌ها مذاکرات پشت پرده میان همه کشورهای دربرگیرنده این توافق از جمله جو بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا، نارندرا مودی، نخست‌وزیر هند و محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان سعودی، اعلام شد.

طبق گزارش‌ها، کریدور پیشنهادی شامل یک کابل زیردریایی جدید و زیرساخت حمل و نقل انرژی خواهد بود. اگرچه در زمان اعلام تفاهم‌نامه، هیچ تعهد مالی الزام‌آوری صورت نگرفت اما کشورها و طرف‌های درگیر در این تفاهم‌نامه موافقت کردند که طی ۶۰ روز آینده یک «برنامه اقدام» ارائه کنند.

این کریدور در واقع از دو شاخه تشکیل خواهد شد. شاخه شرقی، هند را به خلیج فارس متصل می‌کند و شاخه شمالی، خلیج فارس را به اروپا متصل می‌کند. مسیر شرقی، از بمبئی به دبی و جبل علی در امارات عربی متحده، از اقیانوس هند می‌گذرد. شاخه شمالی این کریدور شامل دو مسیر زمینی و دریایی خواهد بود. یک مسیر ریلی زمینی از عربستان سعودی، اردن و سرزمین‌های اشغالی فلسطین عبور می‌کند، سپس، یک مسیر دریایی، حیفا را به پیره  یونان متصل می‌کند و سپس از راه زمینی، از طریق ریلی، یونان را به اروپا وصل می‌کند.

ذوق آمریکا و اتحادیه اروپا از طرح ایجاد کریدور جدید

این طرح مورد تمجید اتحادیه اروپا قرار گرفت و اورزولا فون در لاین، رئیس کمیسیون اروپا، در هنگام معرفی آن، گفت: این یک توافق تاریخی است. این مستقیم‌ترین ارتباط تا به امروز بین هند، خلیج فارس و اروپا خواهد بود. وی از این کریدور به عنوان «پلی سبز و دیجیتالی در میان قاره‌ها و تمدن‌ها» ستایش کرد که اتصال ریلی آن، تجارت میان هند و اروپا را ۴۰ درصد سریع‌تر می‌کند.

بر اساس گزارش میدل ایست مانیتور، آمریکا هم موافقت خود را با پروژه برنامه ریزی شده اعلام کرد و بایدن گفت: این کریدور با آسان‌تر کردن تجارت و صادرات انرژی پاک و همچنین ساخت کابلی که جوامع را به هم متصل می‌کند، فرصت‌های بی‌پایان را برای کشورهای مشارکت کننده فراهم می‌کند. به طور کلی، این کریدور،به یک خاورمیانه با ثبات‌تر و مرفه‌تر کمک می‌کند.

طبق گزارش روزنامه فایننشال تایمز، یک منبع آگاه درباره این گفتگوها گفت: این کریدور می‌تواند به ویژه به تلاش‌های دولت بایدن برای پیشبرد روند عادی سازی روابط کشورهای عربی با رژیم صهیونیستی پاسخ دهد، زیرا امارات عربی متحده و اردن را به سرزمین‌های اشغالی فلسطین وصل می‌کند و ممکن است عربستان سعودی را تشویق کند تا در نهایت روابط عادی با دولت اشغالگر برقرار کند.

با این حال، جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی آمریکا، مدعی شد که حمایت واشنگتن هیچ ارتباط مستقیمی با مذاکرات عادی سازی ندارد و مقدمه خاصی برای عادی‌سازی نیست. این موضوع، به بحث‌های گسترده‌تری که ما در مورد موضوع عادی سازی داریم، ارتباطی ندارد.

بعلاوه، این کریدور ممکن است برای مقابله با جاه طلبی‌های چین و افزایش نفوذ این کشور در خاورمیانه به کار آید. یه منبع آگاه گفته بود: آمریکا در تلاش است تا دوباره توجه خود را بر منطقه متمرکز کند تا به شرکای سنتی اطمینان دهد و نفوذ خود را حفظ کند.

کریدور اقتصادی هند-خاورمیانه- اروپا قربانی جنگ غزه شد؟

با عملیات طوفان الاقصی در هفتم اکتبر سال ۲۰۲۳ و آغاز جنگ غزه، کار روی این پروژه تحت تاثیر افکار عمومی ملتهب در کشورهای عربی و سرزمین‌های اشغالی فلسطین، قرار گرفت.

بر اساس گزارش ساوت چاینا مورنینگ پست، تحلیلگران گفتند: اگرچه افزایش تنش‌های سیاسی حاصل از جنگ غزه، این پروژه را از مسیر خود خارج کرد اما انگیزه‌های اقتصادی و سیاسی کشورهای مشارکت کننده در این ابتکار، تغییری نیافته است.

بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر رژیم صهیونیستی در زمان رونمایی این طرح، از این که کشورش یکی از قطب‌های مهم این کریدور خواهد بود، خوشحال بود  و اتصال به عربستان سعودی از طریق این کریدور را یک نشانه دیگر حرکت ریاض به سوی عادی سازی روابط با این رژیم دانسته بود.