دستیابی ایران به فناوری اکتشاف در عمق ۲۰۰۰ متری دریا

رئیس پژوهشگاه ملی اقیانوس‌شناسی و علوم جوی گفت: دستگاهی برای اکتشاف در عمق ۲۱۲۰ متری در دریا ساختیم که این فناوری فقط در اختیار ۱۴ کشور دنیاست.

به گزارش ایسنا، مرتضی توکلی ماهیت فعالیت‌های دریایی را مستلزم تحقیق و عملیات اندازه‌گیری ‏شاخصه‌های مختلف در دریا بیان کرد و گفت: انجام تحقیقات دریایی در دریاهای جنوب و شمال کشور امری بسیار پرهزینه ‏است و پژوهشگاه با عنایت به رسالت خود، با انجام برنامه‌هایی در قلمرو پژوهشی، فناوری، آموزشی، ترویج علوم دریایی، ‏سیاست پژوهشی و خدمات علمی به نیازهای ملی و بین‌المللی در عرصه اقیانوس‌شناسی و علوم جوی پاسخ می‌دهد.‏

رئیس پژوهشگاه ملی اقیانوس‌شناسی و علوم جوی، افزود: این پژوهشگاه به عنوان حوزه علمی توسعه دریامحور حسب رسالتی که دارد، سعی کرده است به مقدار توان ‏خود، برای استحصال محورهایی که افق برنامه را روشن می‌سازد، تلاش کند.

توکلی اظهار کرد: توسعه ‏دریامحور و اقتصاد دریاپایه یک مبحث فرابخشی است و برای اجرای بخش‌های آن، دستگاه‌های مختلفی درگیرند. اگر ۱۰ تا ‏‏۲۰ درصد توان دستگاه‌های ذی‌ربط برای پیشبرد برنامه‌های توسعه دریامحور زیر یک مجموعه مشترک و واحد هدف‌گذاری شود، امکان حصول و دسترسی به نتایج ملموس میسرتر می‌شود.‏

وی در ادامه تصریح کرد: آنچه به عنوان خلأ اساسی در این حوزه می‌توان مطرح کرد، فقدان یک سازمان فرابخشی اقیانوسی و ‏دریایی است که می‌تواند به یکپارچه‌سازی سیاست‌گذاری‌ها، جلوگیری از دوباره کاری‌ها و هدف‌گذاری مشترک بر اساس ‏برنامه کمک کند. همچنان که مقام معظم رهبری تأکید دارند بخش اقتصاد دریامحور ظرفیت رشد اقتصادی دوبرابر ظرفیت ‏اقتصاد خشکی را دارد.

توکلی معتقد است که هزینه حمل و نقل در دریا نسبت به خشکی بسیار ارزان‌تر است. کشت دریایی و خوراک‌های دریایی ‏می‌تواند امنیت غذایی ما را تأمین کند و در مبحث انرژی بسیار به کشور کمک ‌کند و همچنین در مبحث پزشکی و فرآورده‌های دارویی و گردشگری، در اقتصاد کشور تاثیرگذار باشد و کمک کند.

رئیس پژوهشگاه ملی اقیانوس‌شناسی و علوم جوی به مدیریت فرابخشی و راهبری در توسعه دریامحور اشاره کرد و در ادامه ضمن تاکید بر ضرورت وجود یک سازمان ‏فرابخشی و حاکمیتی، اظهار کرد: با توجه به این‌که ۵۸۰۰ کیلومتر مرز دریایی داریم، گردشگری دریایی چه مقدار اهمیت و ‏اولویت دارد؛ جزایر خوبی در خلیج فارس وجود دارند که برخی از آنها جزء دارایی‌های ژئوپلیتیکی کشور محسوب ‏می‌شوند که فقط با گردشگری دریایی می‌توان اهمیت ملی آن برجسته و نمایان ‌شود؛ در حوزه میراث زیر آب، در سیراف، ‏بوشهر، بندرعباس و...تمدن غنی‌ای داریم.

ضرورت اختصاص بودجه کافی برای ماموریت‌های پژوهشی 

به نقل از پژوهشگاه ملی اقیانوس شناسی و علوم جوی، توکلی گفت: پژوهشگاه ملی اقیانوس‌شناسی و علوم ‏جوی عمده بودجه‌ای که دریافت می‌کند، ضعیف است. لذا قدرت مانور سازمانی وجود ندارد و توجیه کردن نهادهای مسئول ‏برای دریافت هزینه‌های تحقیقاتی و مربوط به رسالت‌های پژوهشگاه مشکل است و صرفاً هزینه‌های جاری به عنوان بودجه ‏منظور می‌شود.‏

وی قابلیت و توانمندی پژوهشگاه را بالا توصیف کرد و افزود: ما در ابتدای سال‌جاری در عمق ۲۱۲۰ متری برداشتی انجام ‏دادیم که تنها ۱۴ کشور دنیا این قابلیت را دارند. این توانمندی بسیار حیاتی است؛ چرا که دستگاه مورد نظر را در کشور ‏ساختیم و تجربه زیسته و دانش خاص آن را کسب کردیم.

رئیس پژوهشگاه ملی اقیانوس‌شناسی و علوم جوی، گفت: این مرکز پژوهشی بر اساس تقاضای سایر دستگاه‌ها می‌تواند توانمندی خود را عرضه کند و رشد ‏دهد. این توانمندی وجود دارد که با استفاده از متخصصین پژوهشگاه و خارج از پژوهشگاه بر اساس یک کار گروهی و ‏جمعی فعالیت کرده و به ظرفیت‌سازی کمک کنیم. همچنین در حوزه ربات‌های زیردریایی (‏ROV‏) می‌توانیم اقداماتی مهم ‏داشته باشیم، اما نیاز به حمایت داریم.