|
برای بسیاری از اوکراینیها، حتی فکر کردن به «صلح در ازای واگذاری زمین» هم بسیار دردناک است. نظرسنجیها نشان میدهد اکثر مردم باور دارند که واگذاری سرزمین منجر به صلح با روسیه نخواهد شد.
به گزارش ایسنا، ویتالی کلیچکو، قهرمان سابق سنگینوزن بوکس و شهردار کنونی کییف، ماه گذشته وارد عرصهای خطرناک در سیاست شد؛ او در مصاحبهای بهطور محتاطانه پیشنهاد داد که شاید اوکراین برای پایان دادن به جنگ با روسیه نیاز باشد بخشی از زمین خود را واگذار کند.
پس از موجی از واکنشهای خشمگین در فضای مجازی، کلیچکو از سخنان خود عقبنشینی کرد و در فیسبوک نوشت: «امتیاز دادن سرزمینی با منافع ملی ما در تضاد است و باید تا آخرین لحظه با اجرای آن مقابله کنیم.»
فشار ترامپ برای صلح با واگذاری زمین
با این حال، دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا و مذاکرهکنندگانش معتقدند تنها راه پایان جنگ روسیه در اوکراین این است که کییف بهنوعی بپذیرد که سرزمینهای تحت کنترل نیروهای روسی را بازپس نخواهد گرفت.
اما ماجرای کلیچکو همراه با نتایج نظرسنجی که بهطور اختصاصی با رویترز به اشتراک گذاشته شده، نشان میدهد که با گذشت بیش از سه سال از جنگ، بیشتر اوکراینیها حاضر نیستند در ازای آتشبس، زمین به روسیه واگذار کنند.
دلیل مقاومت زلنسکی چیست؟
وضعیت افکار عمومی توضیح میدهد چرا ولودیمیر زلنسکی، رئیسجمهور اوکراین که انتظار میرود در انتخابات بعدی نامزد شود، در برابر فشار ترامپ برای واگذاری زمین در مذاکرات آتشبس مقاومت کرده است.
نظرسنجی مؤسسه گرادوس که بهطور اختصاصی با رویترز به اشتراک گذاشته شده، نشان میدهد که تقریباً سهچهارم مردم اوکراین، واگذاری سرزمین را راهی برای پایان جنگ نمیدانند.
مؤسسه گرادوس در یادداشتی تحقیقی گفت: «اکثر پاسخدهندگان معتقدند هدف اصلی روسیه در این جنگ... بهدست آوردن کنترل کامل بر کشور ماست. واگذاری سرزمین از سوی اوکراین نه بهعنوان مصالحه و نه تضمینی برای صلح در نظر گرفته میشود؛ بلکه برعکس، تنها موجب تقویت متجاوز خواهد شد.»
روسیه تلاش برای کنترل اوکراین را رد کرده، اما نیروهایش در حمله سال ۲۰۲۲ مستقیماً به سوی کییف حرکت کردند و بعد نیروهای اوکراینی آنها را از پایتخت عقب راندند و به موقعیتهای کنونی در جنوب و شرق بازگردانند.
نظرسنجی جدید در اوکراین نشان میدهد که ۴۰ درصد از پاسخدهندگان باور دارند که حتی در صورت واگذاری سرزمین، صلح موقتی و ناپایدار خواهد بود. به گفته مؤسسه گرادوس، ۳۱ درصد دیگر هم معتقدند که واگذاریها اصلاً به صلح منجر نخواهد شد.
واقعیت میدانی؛ یکپنجم خاک تحت کنترل روسیه
به گزارش رویترز، روسیه اکنون بهطور عملی حدود ۲۰ درصد از خاک اوکراین را در اختیار دارد؛ از جمله شبهجزیره کریمه که در سال ۲۰۱۴ آن را به کنترل خود درآورده و ضمیمه کرد و همچنین بخشهای وسیعی از چهار منطقه دیگر در شرق و جنوبشرق اوکراین.
بر اساس اظهارات مذاکرهکنندگان آمریکایی، بسیاری از متحدان اروپایی اوکراین و برخی از خود اوکراینیها در گفتوگوهای خصوصی، معتقدند که برای پایان دادن به جنگ، اوکراین باید از دست رفتن بخشی از سرزمین خود را بپذیرد.
به گزارش رویترز، اوکراینیها خستهاند و با دشمنی بزرگتر و قدرتمندتر روبهرو هستند. تلاشهای آنها برای عقب راندن روسیه در میدان نبرد از سال نخست جنگ تاکنون ناکام مانده و شرکای غربی هم کمک نظامی کافی برای دستیابی به یک پیروزی قاطع در اختیارشان نگذاشتهاند.
زلنسکی بین قانون اساسی و واقعیت جنگ
ولودیمیر زلنسکی اذعان کرده که اوکراین نمیتواند از طریق نیروی نظامی سرزمینهایش را بازپس بگیرد، اما تأکید دارد که واگذاری رسمی خاک با قانون اساسی کشورش مغایرت دارد.
با این حال، مخالفت با واگذاری خاک در طول زمان جنگ تا حدی کاهش یافته است.
دادههای مؤسسه بینالمللی جامعهشناسی کییف نشان میدهد که در ماه مارس حدود ۳۹ درصد از مردم از واگذاری سرزمینی حمایت کردهاند، در حالیکه این رقم در ماه مه ۲۰۲۲ تنها ۱۰ درصد بوده است.
با این حال، این مؤسسه همچنین دریافت که در ماه مارس ۵۰ درصد از اوکراینیها قاطعانه با واگذاری هرگونه زمین به روسیه مخالف بودهاند که این میزان در ماه دسامبر ۵۱ درصد بوده است.
دادههای نظرسنجی دیگری از مرکز «رازومکوف» در ماههای فوریه و مارس نشان میدهد که نزدیک به ۸۲ درصد از پاسخدهندگان با هرگونه بهرسمیت شناختن رسمی مناطق تحت کنترل نیروهای روس مخالف بودهاند.
آنتون هروشِتسکی از مؤسسه KIIS گفت: «تعریفی از واگذاری سرزمین که بیش از نیمی از جمعیت شاید با قلبی سنگین بپذیرند، به معنای بهرسمیت شناختن عملی اشغال است بدون تأیید حقوقی آن. این کشور باید در برابر آن تضمینهای امنیتی دریافت کند.»
بهجز مداخله کوتاهمدت کلیچکو، هیچیک از چهرههای برجسته در سیاست یا عرصه عمومی اوکراین تلاش نمیکنند گفتوگویی ملی درباره لزوم پذیرش از دست رفتن سرزمینها راه بیندازند.
ایوهن مادا، تحلیلگر سیاسی در کییف، گفت که گفتوگویی میان رهبری کشور و جامعه درباره واگذاری زمین ضروری است تا پذیرش گسترده یک توافق احتمالی حاصل شود.
این تحلیلگر سیاسی اوکراینی در مورد شرایط یک توافق برای پایان جنگ گفت «متأسفانه باید واقعگرا باشیم»، در حالیکه یادآور شد بسیاری از اوکراینیها همچنان صحبت درباره مصالحه بر سر خاک را نوعی «خیانت» میدانند.