ما متعهد و موظف به حفظ میراث طبیعی خزر هستیم

معاون محیط زیست دریایی و تالاب های سازمان حفاظت محیط زیست ضمن اشاره به توسعه فعالیت‌های انسانی و اثرگذاری آن بر دریای خزر به برنامه‌ریزی و تصمیم‌گیری در خصوص دبیرخانه دایمی کنوانسیون تهران و تدوین برنامه اقدام منطقه‌ای بررسی و مدیریت چالش کاهش تراز دریای خزر اشاره کرد.

به گزارش ایسنا، احمدرضا لاهیجان زاده در یادداشتی که به صورت اختصاصی به مناسبت روز ملی دریای خزر در اختیار این خبرگزاری قرار داد، نوشت: دریای خزر بزرگ‌ترین زیست بوم آبی جهان است که به هیچ کدام از آب‌های آزاد دنیا راه ندارد. همین مولفه به تنهایی آن را به یکی از شگفتی‌های طبیعی و رازآلود جهان مبدل کرده است. خزر گنجینه ارزشمند محیط‌زیستی منطقه است که همواره جایگاه ویژه‌ای در فرهنگ، اقتصاد و محیط‌زیست جغرافیای فرهنگی و سیاسی ایران داشته است و حفظ این زیست بوم منحصر به فرد، مسئولیتی خطیر و همگانی است که نیازمند همکاری‌های گسترده منطقه‌ای و ملی است.

وی اضافه کرد: توسعه فعالیت‌های انسانی در سال‌های اخیر این نگین سرزمین‌های میانه را مانند تمامی زیست بوم‌های آبی در جهان تحت تاثیر قرار داده است و شرایط این دریاچه را در آستانه‌ها قرار داده این در حالیست که حتی یک لحظه نمی‌توان جهان را با فقدان زیستی و اغمای اکولوژیکی این کلان زیست بوم در نظر گرفت. به همین دلیل کشورهای اطراف دریاچه خزر در ۴ نوامبر ۲۰۰۳ در تهران گردهم آمدند تا اقدامات مشترکی را برای حفظ شرایط زیستی و اکولوژیک این دریاچه تعریف کند و به مرحله اجرا درآورند.

لاهیجان‌زاده ادامه داد: از آن زمان تاکنون جمهوری اسلامی ایران نیز بنا به وظیفه ذاتی خود در حفظ و احیای شرایط زیستی و اکولوژیک در زیست بوم‌های مشترک و بین‌المللی، فارغ از مرزهای سیاسی، برنامه های خود را در پیشبرد اهداف کنوانسیون تهران و اجرای برنامه‌ها در چارچوب کنوانسیون تهران در پیش گرفت که هم اکنون نیز در راس اقدامات سازمان حفاظت محیط زیست به‌ویژه معاونت دریایی قرار دارد.

وی افزود: در این مدت پیگیری تصویب پروتکل ارزیابی اثرات زیست‌محیطی فرامرزی دریای خزر ذیل کنوانسیون تهران در مجلس شورای اسلامی که با حمایت‌های نمایندگان به‌ویژه کمیسیون کشاورزی و فراکسیون محیط‌زیست مجلس شورای اسلامی انجام گرفت، بخشی از اقدامات ما در بهبود شرایط زیستی دریای خزر بود.

معاون دریایی سازمان حفاظت محیط زیست افزود: برنامه‌ریزی برای برگزاری COP۷ ـ هفتمین اجلاس کشورهای متعاهد کنوانسیون تهران ـ به میزبانی جمهوری اسلامی ایران با حضور وزرای محیط زیست کشورهای عضو در سال جاری و در دستور کار قرار دادن موضوعات مهم و دغدغه‌های جدی کارشناسان و صاحب‌نظران این حوزه از جمله کاهش تراز دریای خزر بعنوان مهمترین چالش منطقه و اتخاذ تدابیر لازم برای مدیریت و سازگاری با این چالش‌ها، تصمیم‌گیری در خصوص دبیرخانه دایمی کنوانسیون تهران و تدوین برنامه اقدام منطقه‌ای بررسی و مدیریت چالش کاهش تراز دریای خزر، از جمله فعالیت هایی است که به صورت جدی برای آن‌ها برنامه‌ریزی شده است.

وی ادامه داد: در این خصوص راه‌اندازی برنامه پایش منطقه‌ای محیط زیست دریای خزر با همکاری کشورهای حاشیه خزر و عضو کنوانسیون به منظور انجام پایش‌های هماهنگ و یکپارچه در منطقه جهت پایش و ارزیابی وضعیت زیست محیطی دریای خزر نیز از جمله پیشنهادات ما در این حوزه خواهد بود که هدف اصلی آن تهیه و تدوین یک برنامه پایش هماهنگ و یکسان توسط کشورهای عضو کنوانسیون تهران در محدوده دریای خزر است که در آن ظرفیت‌های منطقه و نیازها و الزامات اجرای یک برنامه پایش هماهنگ مشخص شده باشد.

لاهیجان‌زاده افزود: معاونت دریایی سازمان حفاظت محیط زیست با توجه به رویکرد محیط زیستی دولت چهاردهم پیش نویس طرح اقتضایی منطقه‌ای مقابله با نشت نفت در شرایط اضطراری در جهت به تصویب رسیدن و امضای پروتکل آمادگی واکنش و همکاری منطقه‌ای در مبارزه با سوانح آلودگی نفتی الحاقی به کنوانسیون تهران پروتکل آکتائو با همکاری سازمان بین المللی دریانوردی (IMO) را نهایی کرده که امیدوار است در اجلاس بعدی به تصویب برسد.

وی اضافه کرد: در همین راستا پروژه منطقه ای بررسی و مدیریت زباله های دریایی بویژه پلاستیک های دریای خرز آغاز شده و برنامه مستمر پایش و پیشگیری از آلودگی‌های منتهی به محیط زیست دریای خزر و اقدامات قانونی شامل صدور اخطاریه ها و معرفی به دادگاه و پیگیری رفع آلودگی واحدهای آلاینده و تکمیل سیستم های تصفیه پساب به جد در حال پیگیری و انجام است.

معاون محیط زیست دریایی سازمان حفاظت محیط زیست ادامه داد: ما برای تحقق سیاست‌های محیط زیستی حفاظت از این اکوسیستم ارزشمند در طول مدت زمان یک سال گذشته کارگروه ملی بررسی و مدیریت کاهش تراز خزر را با حضور وزارت امور خارجه، راه و شهرسازی، نیرو و سایر دستگاه‌ها تشکیل دادیم و برنامه جامع پایش محیط زیست دریای خزر شامل بررسی تمامی پارامترهای آلودگی و زیستی و اکولوژیک در سواحل جنوبی دریای خزر (با همکاری پژوهشکده و تحقیقات شیلات) را شروع کردیم که امیدواریم نتایج مثبت آن در کوتاه‌مدت مشاهده شود.

وی ادامه داد:ما فعالیت پروژه بررسی نوسانات تراز خزر و مدل‌های پیش‌بینی تغییرات تراز خزر در سال‌های آتی تا ۲۰۵۰ و برنامه‌های سازگاری و تاب‌آوری و کاهش اثرات را آغاز کردیم و درجهت حفاظت از یکی از ارزشمندترین زیستمندان و شرکای ما در این کهن ترین موزه تاریخ طبیعی آبی جهان، برنامه اقدام ملی حفاظت از فوک خزری را تدوین و اجرایی کرده‌ایم که امیدواریم جنبه‌های اجرایی آن مورد موافقت و توجه سایر کشورها نیز قرار گیرد.

معاون محیط زیست دریایی سازمان حفاظت محیط زیست اضافه کرد: تاسیس دبیرخانه فوک خزری با مشارکت دانشگاه تربیت مدرس، تدوین اطلس زیست‌بوم‌های حساس ساحلی دریای خزر و اجرایی کردن طرح جامع علاج بخشی خلیج گرگان نیز از جمله اقداماتی است که از یک سال پیش تاکنون جهت بهبود شرایط این زیست بوم ارزشمند به‌صورت جدی پیگیری و انجام شده است.

لاهیجان زاده در پایان تاکید کرد: واضح و مبرهن است که حفظ زیست بومی که با پنج کشور جهان مرز مشترک دارد، نیازمند همکاری‌های جدی منطقه‌ای و حتی بین‌المللی است اما تلاش ما برای حفظ این میراث ارزشمند منوط به هیچ حسن وعده یا خلف وعده‌ای از سوی سایر کشورها نخواهد بود و ما برای ایران و برای فرزندانمان خود را متعهد و موظف به حفظ این میراث طبیعی می‌دانیم.