پنج خوراکی به‌ظاهر بدنام‌ که درد التهاب مفصل را کاهش می‌دهند

در حالی که بسیاری از مبتلایان به «التهاب مفصل»‌ (آرتریت) از برخی غذاها دوری می‌کنند، تحقیقات جدید و نظر متخصصان تغذیه نشان می‌دهد برخی از این خوراکی‌های بدنام نه‌تنها مضر نیستند، که ممکن است به کاهش التهاب و بهبود علائم کمک کنند. از کنسرو ماهی‌ گرفته تا سیب‌زمینی و لبنیات، حالا وقت آن رسیده که با باور‌های غلط خداحافظی کنیم و واقعیت را از زبان علم بشنویم. 

۱. ماهی کنسرو‌شده 
ماهی‌های کنسروشده سرشار از مواد مغذی‌اند، قیمت مناسبی دارند و نگهداریشان آسان است و همچنین ماندگاری‌ بیشتری دارند، اما افراد زیادی به دلیل مواد نگهدارنده موجود در آنها از مصرف این محصولات اجتناب می‌کنند. این در حالی است که وبسایت علمی ایتینگ‌ول (تغذیه سالم) می‌نویسد که اگر به التهاب مفصل دچارید ماهی‌های چرب کنسروشده مانند سالمون، ماهی خال‌مخالی، آنچوی، ساردین و شاه‌ماهی باید جزو غذاهای اصلیتان باشند. 

داستین مور، دکترای تغذیه و مدرس دانشگاه ایالتی کالیفرنیا در لانگ بیچ، می‌گوید که التهاب مفاصل اشکال مختلفی دارد، اما نشانه مشترک در همه آنها «التهاب» است. ماهی‌های چرب از اسیدهای چرب امگا-۳ مانند «دی‌اچ‌اِی» (‌DHA‌)‌ و «ئی‌پی‌اِی» (EPA) سرشارند که به‌طور خاص با التهاب مبارزه می‌کنند. طبق نتایج تحقیقات، افراد مبتلا به «روماتیسم مفصلی» یا «آرتریت روماتوئید» با مصرف بیشتر امگا-۳ دردشان کمتر و علائمشان کمتر تشدید می‌شود.

۲. لبنیات 
خیلی‌ها معتقدند که لبنیات باعث التهاب می‌شود، اما به گفته‌ سارا ویلیامز، متخصص تغذیه ساکن تگزاس، این باور پایه علمی ندارد. لبنیات درواقع منبع مهم کلسیم و ویتامین دی است و این دو ماده‌ برای حفظ تراکم استخوان و سلامت مفاصل ضروری‌اند. برخلاف شایعاتی که لبنیات را التهاب‌زا معرفی می‌کنند، پژوهش‌های متعددی نشان می‌دهد که مصرف لبنیات در اغلب افراد باعث افزایش التهاب نمی‌شود، مگر در افرادی که حساسیت یا عدم تحمل دارند. او می‌گوید اگر قرار باشد فقط یک ماده‌ لبنی مفید برای کاهش علائم التهاب مفاصل معرفی کنم بدون شک «ماست» است. یک پژوهش نشان داده است که افرادی که به‌طور منظم ماست می‌خورند نشانگرهای التهابی پایین‌تری در خونشان دارند.

۳. سیب‌زمینی 
به گزارش وبسایت ایتینگ‌ول، دیگر سال‌هاست که سیب‌زمینی و دیگر اعضای خانواده‌ «بادمجانیان» یا «سولاناسه» (Solanaceae)، مانند بادمجان و انواع فلفل، عامل قطعی التهاب شناخته نمی‌شوند. با این حال، بسیاری از مبتلایان به التهاب مفصل از آن پرهیز می‌کنند، در حالی که شواهد علمی موجود این باور را به‌طور قطعی تایید نمی‌کند. به گفته سارا ویلیامز، برخی افراد صرفا به دلیل میزان بالای کربوهیدرات سیب‌زمینی را ناسالم می‌دانند و آن را با افزایش وزن و التهاب مرتبط می‌کنند. اما واقعیت این است که سیب‌زمینی سرشار از پتاسیم، ویتامین ث و آنتی‌اکسیدان‌هایی است که در کاهش علائم آرتریت مفیدند. 

بر اساس توصیه «بنیاد التهاب مفصل»، راهکار هوشمندانه این است که سیب‌زمینی را برای دو هفته از رژیم غذایی خود حذف و سپس به‌آرامی دوباره آن را وارد رژیم غذاییتان کنید تا ببینید بدنتان چه واکنشی نشان می‌دهد. اگر سیب‌زمینی سفید با بدنتان سازگار نبود، نوع بنفش آن را امتحان کنید. این نوع خاص حاوی ترکیباتی است که خواص ضدالتهابی بالقوه‌ای دارند. و در نهایت، خوب است بدانید که سیب‌زمینی شیرین اصلا عضو خانواده سولانوم نیست و در نتیجه برای اغلب افراد انتخابی ایمن به شمار می‌رود. 

۴. روغن‌‌های دانه

در سال‌های اخیر، از روغن‌های دانه‌ای مثل کانولا، کنجد و بذر کتان به‌طور فزاینده‌ای انتقاد شده است، به‌ویژه به دلیل داشتن اسید لینولئیک نوعی چربی غیراشباع که برخی آن را عامل افزایش التهاب می‌دانند. اما مرور داده‌های علمی تصویر متفاوتی ارائه می‌دهد. بر اساس یک فراتحلیل از ۱۱ مطالعه، این روغن‌ها نه‌تنها با التهاب ارتباطی ندارند، که ممکن است در کاهش استرس اکسیداتیو و بهبود سطح چربی و قند خون نقش مثبتی داشته باشند. حتی روغن سویا که اغلب با تردید نگریسته می‌شود، در پژوهش‌های بی‌طرفانه نشان داده است که نه تاثیر منفی بر التهاب دارد و نه مثبت، اما از نظر سلامت قلبی گزینه‌‌ای قابل‌اعتماد محسوب می‌شود. این موضوع برای مبتلایان به «روماتیسم مفصلی» اهمیت ویژه‌ای دارد، چرا که این بیماری می‌تواند خطر نارسایی قلبی را افزایش دهد. 

۵. گوجه فرنگی
گوجه‌فرنگی هم مانند سیب‌زمینی عضو خانواده‌ «بادمجانیان» است و به همین دلیل بسیاری از افراد مبتلا به التهاب مفصل از آن پرهیز می‌کنند. اما براساس گفته‌ سارا ویلیامز، این پرهیز همیشه ضروری نیست، به‌ویژه وقتی در نظر بگیریم که گوجه‌فرنگی سرشار از لیکوپن، آنتی‌اکسیدانی قوی با خاصیت ضد التهابی است. نتایج مطالعه‌ای نشان داد که سطح لیکوپن خون افراد مبتلا به آرتروز زانو به‌طور قابل توجهی پایین‌تر از افراد بدون آرتروز بوده است. 

در کنار آن، سطح ویتامین ئی آنها هم کمتر بود. ویتامین ئی ویتامینی محلول در چربی است که در موادی مانند آووکادو و روغن زیتون یافت می‌شود. نکته‌ جالب اینجاست که همین چربی‌های سالم به جذب بهتر لیکوپن از گوجه‌فرنگی کمک می‌کنند. بنابراین اگر قرار باشد ترکیبی مغذی و ضد التهاب را پیشنهاد کنم، سالاد گوجه‌فرنگی و آووکادو به همراه کمی روغن زیتون قطعا در صدر فهرست خواهد بود. 

مواد غذایی مضر برای التهاب مفاصل
به گفته‌ سارا ویلیامز، می‌توان بیشتر غذاها را، حتی برای کسانی که به التهاب مفصل دچارند، در چارچوب یک رژیم متعادل گنجاند، اما نکته‌ای که نباید از نظر دور داشت این است که برخی خوراکی‌ها در بعضی افراد ممکن است باعث افزایش التهاب شوند. نمونه‌های رایج آن غذاهای سرخ‌شده، نوشیدنی‌های شیرین‌شده و مصرف بیش از حد الکل است. اگر احساس می‌کنید که پس از مصرف این مواد علائمتان تشدید می‌شود، بهتر است که با دقت به واکنش بدنتان توجه کنید و در صورت نیاز مصرف این گروه از خوراکی‌ها را محدود یا حذف کنید. مدیریت آگاهانه رژیم غذایی می‌تواند نقش مهمی در کنترل علائم ایفا کند.