تأثیر منفی چاقی بر باروری زنان و مردان

معاون خدمات تخصصی پژوهشگاه رویان گفت: چاقی در زنان با کاهش کیفیت تخمک و کاهش پذیرش جنین همراه است و در مردان نیز باعث تضعیف هورمون‌های جنسی و کاهش قدرت باروری می‌شود.

احمد وثوق، معاون خدمات تخصصی پژوهشگاه رویان در گفت‌وگو با ایسنا، با اشاره به شیوع سریع چاقی در جوامع صنعتی اظهار کرد: یکی از معضلات جوامع صنعتی امروز، افزایش سریع چاقی است. میانگین شیوع چاقی در حدود ۲۵ درصد جوامع مشاهده می‌شود و پیش‌بینی می‌کنیم این رقم تا سال ۲۰۳۰ به ۳۰ درصد برسد؛ روندی با شیب تند که نگرانی‌های جدی ایجاد کرده است.

وی افزود: چاقی عوارض متنوع و متفاوتی دارد؛ از بیماری‌های جسمی مانند آرتروز کمر و مفاصل گرفته تا کاهش فعالیت اجتماعی فرد. این عوارض در کنار خود چاقی، شدت آن را افزایش می‌دهند و مشکلات جدی برای سلامت جامعه ایجاد می‌کنند.

چاقی و تأثیرات آن بر باروری زنان

وثوق توضیح داد: چاقی می‌تواند قدرت باروری زنان را کاهش دهد. تخمدان‌ها تحت تأثیر چاقی عملکرد مناسبی نخواهند داشت و تخمک‌های به‌دست‌آمده کیفیت لازم را ندارند. حتی رحم نیز تحت تأثیر چاقی قرار می‌گیرد و پذیرش جنین کاهش می‌یابد.

وی با اشاره به عوارض دوران بارداری اضافه کرد: در خانم‌های چاق، احتمال بروز دیابت بارداری، افزایش فشار خون و مسمومیت‌های شدید دوران بارداری بیشتر است که گاهی منجر به زایمان زودرس یا تولد نوزادان کم‌وزن می‌شود.

تأثیر چاقی بر باروری مردان

این مقام مسئول ادامه داد: چاقی در مردان نیز عوارض جدی دارد و سبب کاهش هورمون‌های جنسی و در نتیجه کاهش قدرت باروری می‌شود. علاوه بر این، چاقی می‌تواند متابولیسم بدن را تحت تأثیر قرار دهد و مشکلاتی مانند تپش قلب، فشار خون و استعداد ابتلا به دیابت را تشدید کند که همگی به طور مستقیم یا غیرمستقیم بر توانایی باروری اثر می‌گذارند.

روش‌های درمان چاقی و اهمیت تیم تخصصی

وثوق درباره راه‌های درمان چاقی گفت: روش‌های مختلفی برای کنترل و درمان چاقی وجود دارد؛ از اصلاح سبک زندگی و تغذیه گرفته تا استفاده از روش‌های کمکی و جراحی‌های مناسب. اما نکته مهم این است که درمان چاقی باید تحت نظر تیم تخصصی انجام شود.

وی توضیح داد: در یک برنامه موفق، باید متخصص ناباروری، تغذیه، فیزیولوژی ورزشی، روان‌پزشکی، دارو و جراح چاقی با همکاری یکدیگر بیمار را مدیریت کنند. اگر هر کدام از این متخصصان به صورت مستقل عمل کنند، درمان نتیجه مطلوب نخواهد داشت.

وثوق در ادامه تصریح کرد: چاقی نه تنها سلامت جسمی و اجتماعی افراد را تهدید می‌کند، بلکه باروری طبیعی را نیز به تأخیر می‌اندازد. زوج‌هایی که در شرایط طبیعی ظرف یک سال موفق به فرزندآوری می‌شوند، در صورت چاقی این مدت ممکن است تا ۱۸ ماه طول بکشد. بنابراین مدیریت چاقی از اهمیت بالایی در بهبود سلامت نسل آینده برخوردار است.

هشدار درباره عوارض درمان‌های غیرتخصصی چاقی

معاون خدمات تخصصی پژوهشگاه رویان درباره خطرات درمان‌های غیرتخصصی چاقی هشدار داد و گفت: یکی از مشکلات مهم این است که افرادی بدون صلاحیت علمی وارد درمان چاقی می‌شوند و توصیه‌ها یا مکمل‌هایی ارائه می‌کنند که می‌تواند عوارض جدی ایجاد کند. حتی در روش‌های دارویی، برخی داروها بدون توجه به اثرات جانبی تجویز می‌شوند و ممکن است باعث مسمومیت کبدی و کلیوی، افزایش فشار خون یا کمبود تغذیه‌ای شوند.

وی ادامه داد: در روش‌های جراحی نیز انتخاب نادرست روش می‌تواند منجر به مشکلات جدی برای بیمار شود. اگر درمان چاقی به صورت تیمی و مدیریت‌شده انجام شود، عوارض جراحی، دارویی و تغذیه‌ای به حداقل می‌رسد.

شیوع جهانی و روند افزایش چاقی

وثوق درباره آمار جهانی و داخلی چاقی اظهار کرد: در جهان بیش از ۲۳ درصد جمعیت عمومی به چاقی مبتلا هستند. نگرانی این است که با شیب تند افزایش چاقی، کشور ما نیز از این الگو پیروی می‌کند و ممکن است شدت این مشکل در ایران حتی بیشتر باشد. این معضل باید با فرهنگ‌سازی، آموزش و برنامه‌ریزی ساختاری و حاکمیتی مهار شود؛ چرا که چاقی نه تنها سلامت جامعه را تهدید می‌کند، بلکه فشار اقتصادی و هزینه‌های سلامت را افزایش می‌دهد.

نقش همایش و مشارکت متخصصان

این مقام مسئول همچنین در خصوص همایش «چاقی، روش‌های درمان چاقی و باروری» که ششم شهریورماه در پژوهشگاه رویان برگزار شد، گفت: در این همایش، متخصصین ناباروری زنان و مردان، متخصصین تغذیه، فیزیولوژی، ماماها و دیگر کارشناسان حضور فعال داشتند و مشارکت خوبی از سوی آن‌ها مشاهده شد.

وثوق افزود: این همایش، پیش‌رویداد یک روزه کنگره بیست و ششم پزشکی تولیدمثل بود که در ۱۲، ۱۳ و ۱۴ شهریور برگزار خواهد شد. در کنار آن، کنگره طب بازساختی و همچنین کنگره مامایی و پرستاری در ناباروری نیز برگزار می‌شود. این برنامه‌ها فرصت بحث و تبادل نظر در موضوعات مرتبط با باروری، حفظ باروری و دستاوردهای جهانی در طب بازساختی، سل‌درمانی و ژن‌درمانی را فراهم می‌آورد.

حضور متخصصان بین‌المللی

وی در پایان تصریح کرد: متخصصانی از اروپا، استرالیا و کشورهای آسیایی به صورت مجازی در کنگره حضور خواهند داشت و سخنرانی‌های روز دنیا را ارائه می‌کنند. هدف این است که شرکت‌کنندگان بیشترین بهره‌مندی علمی را داشته باشند و تجربیات جدید در حوزه باروری و درمان‌های مرتبط با چاقی را دریافت کنند.