بهره‌برداری از آزمایشگاه یک تن فضایی تا سال ۱۴۰۷

رئیس پژوهشگاه فضایی ایران با اشاره به مسؤولیت این پژوهشگاه در توسعه برخی زیرسیستم‌ها و زیرساخت‌ها، اعلام کرد: نمونه این زیرساخت‌ها آزمایشگاه نیم‌تن فضایی است که اکنون آماده ارائه خدمت به بخش خصوصی و دانشگاه‌ها است. همچنین آزمایشگاه یک‌تن نیز در حال توسعه است و امیدواریم در سال‌های آینده آماده بهره‌برداری شود. 

به گزارش ایسنا، دکتر وحید یزدانیان در مراسم افتتاح هفته جهانی فضا که صبح امروز در سالن همایش‌های وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات آغاز به کار کرد، با اشاره به برنامه‌های ملی در این هفته جهانی، خاطر نشان کرد: همان‌طور که در گزارش‌ها هم آمده، در طی این هفته برنامه‌های بسیار خوبی تدارک دیده شده است. در سازمان فضایی برنامه‌های متنوعی برای ترویج فرهنگ فضایی آماده شده است.

وی افزود: ساخت و پرتاب ماهواره‌ها باعث ایجاد شور، شوق و نشاط و حرکت در جامعه می‌شود، اما مهم‌تر از آن، ایجاد نیروی انسانی علاقه‌مند و توانمند و فرهنگ‌سازی برای کاربرد صنعت فضایی در زندگی مردم است. گسترش این فرهنگ، مسیری نورانی برای استمرار پیشرفت‌ها خواهد بود.  

یزدانیان با اشاره به دستاوردهای فناوران کشور در حوزه صنعت فضایی، خاطر نشان کرد: اقداماتی که امروز شاهد آن هستیم، ریشه در علاقه‌مندی دوران نوجوانی و جوانی متخصصان این حوزه دارد. ایجاد این علاقه بسیار مهم است؛ زیرا نتیجه آن، ظهور فعالیت‌های نوآورانه و توسعه یافته در صنعت فضایی است. هر رویدادی که در این هفته برگزار می‌شود ارزش واقعی یک پرتاب را برای آینده کشور خواهد داشت.  

یزدانیان با بیان اینکه این مجموعه در سال ۱۳۹۰ تأسیس شده و زیر نظر وزارت ارتباطات فعالیت می‌کند، گفت: ساختار پژوهشگاه محصول‌محور است و عمدتاً فعالیت مطالعاتی صرف نداریم، بلکه محصولات را بر اساس سفارش سازمان فضایی و نهادهای حاکمیتی طراحی کرده و ساخته و توسعه می‌دهیم. این کار در تعامل نزدیک با دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی انجام می‌شود.  

وی مسؤولیت این پژوهشگاه را توسعه برخی زیرسیستم‌ها و زیرساخت‌هایی دانست که خارج از توان بخش خصوصی و دانشگاه‌هاست و ادامه داد: نمونه آن ایجاد زیرساخت‌های آزمایشگاهی نیم‌تن است که اکنون آماده ارائه خدمات به بخش خصوصی و دانشگاه‌ها شده و همچنین آزمایشگاه یک‌تن که امیدواریم تا سال ۱۴۰۷ یا حتی زودتر آماده خدمت‌رسانی شود. چنین آزمایشگاه‌هایی به سرمایه‌گذاری دولت نیاز دارد و این سرمایه‌گذاری از طریق پژوهشگاه فضایی انجام می‌شود.  

یزدانیان با اشاره به ساختار پژوهشگاه، گفت: این مجموعه شامل پنج پژوهشکده و یک مرکز تحقیقاتی است که هر کدام وظایف مشخصی در حوزه سامانه‌ها، زیرسیستم‌ها و پژوهش‌های تخصصی فضایی دارند.

رئیس پژوهشگاه فضایی ایران با اشاره به ماهواره ناهید و عملکرد مطلوب آن، گفت: پس از جنگ ۱۲ روزه، این ماهواره عملکرد مناسبی داشته و فرآیندهای ارزیابی و شاخص‌های عملکردی با موفقیت انجام شده است.

وی تأکید کرد: این مجموعه به دنبال تثبیت بیشتر سامانه و فراهم‌سازی رله تلفنی از طریق ماهواره ناهید است که گامی مهم برای رسیدن به مدار ژئو محسوب می‌شود.  

یزدانیان به فعالیت‌های مرکز تحقیقات سامانه‌های حمل‌ونقل فضایی اشاره کرد و افزود: انتقال مداری «سامان» از جمله پروژه‌های موفق این مرکز بوده است.

وی گفت: زیرسیستم‌های مختلف ماهواره در این مرکز به‌طور بومی توسعه یافته و بستر تسترها نیز با توان داخلی ایجاد شده است.  

یزدانیان با بیان اینکه پژوهشکده فضایی تبریز عمدتاً زیرساخت‌های مکانیکی را توسعه می‌دهد و پژوهشکده انرژی نیز در زمینه پنل‌های خورشیدی فعالیت دارد، اعلام کرد: بستر آزمون پنل‌های خورشیدی این پژوهشگاه دارای قابلیت آزمایش مرجع تایید نمونه در سطح ملی است.

وی افزود: سامانه‌های ذخیره‌سازی انرژی در پژوهشکده مکانیک شیراز توسعه یافته و سنسورهای راهبردی تحریمی نیز با موفقیت در کشور ساخته شده‌اند.  

رئیس پژوهشگاه فضایی ایران ادامه داد: مرکز تحقیقات فضایی این مجموعه به توسعه کاربردهای فضایی در حوزه‌های کشاورزی، مدیریت منابع آب و امنیت غذایی پرداخته است.

به گفته یزدانیان، مدیریت محصولات استراتژیک، سنجش میزان گندم موجود و نیاز کشور و همچنین ارزیابی خشکسالی یا وفور آب تنها از طریق تحلیل تصاویر سنجشی فضایی امکان‌پذیر است. مدیریت گرد و غبار و تعیین مناطق بحرانی نیز به‌واسطه همین تصاویر ممکن می‌شود.  

یزدانیان با اشاره به ضرورت بهره‌گیری از ماهواره در تضمین ارتباطات مناطق صعب‌العبور و شرایط بحران، گفت: در برخی نقاط سیگنال‌رسانی زمینی ممکن نیست و ماهواره‌ها نقش حیاتی دارند.

وی با بیان اینکه اختلالات اخیر در حوزه ناوبری نشان می‌دهد کشور به توسعه منظومه‌های ناوبری نیاز فوری دارد، یادآور شد: در صورت استقلال در این بخش، چنین اختلالاتی رخ نمی‌داد. مرکز تحقیقات فضایی نیز بخشی از مسئولیت پیگیری این موضوع را بر عهده دارد.  

یزدانیان توضیح داد: پژوهشگاه فضایی ایران دارای مرکز آزمون و یکپارچه‌سازی زیرسیستم‌های ماهواره است. در این مرکز شرایط خارج از جو، فشارهای فیزیکی، تابش‌های مغناطیسی و ارتعاشات شبیه‌سازی می‌شود تا اطمینان از عملکرد سامانه‌ها حاصل شود.

وی این مرکز آزمون را یکی از معدود زیرساخت‌های منحصر به‌فرد در منطقه آسیا و اقیانوسیه دانست و عنوان کرد: آزمایشگاه یک‌تن ماهواره نیز همین ویژگی را خواهد داشت.  

رئیس پژوهشگاه فضایی ایران، پژوهشگاه را نماد پیشرفت علمی و فناورانه کشور دانست و تأکید کرد: اتکا به جوانان و نخبگان داخلی و حمایت از دانشگاه‌ها و پروژه‌های ترویجی ادامه دارد.

یزدانیان از همکاری نزدیک با وزارت آموزش و پرورش برای گسترش آموزش‌های فضایی خبر داد و افزود: حمایت از پایان‌نامه‌ها و پروژه‌های دانشجویی از برنامه‌های جدی این مجموعه است.