| |
به گزارش خبرخودرو، رییس کمیته صمت ستاد آیت الله رییسی گفت: تشویق سرمایه گذاری خارجی بلندمدت مبتنی بر عقد قراردادهای هوشمند در صنعت خودروسازی داخلی که نیازمند برنامه ریزی مناسب جهت رشد و توسعه در زمان اندکی است، ضرورت دارد.
دکتر فرهاد تقوامنش در گفتگو با خبرنگار خبرخودرو اظهار داشت:بحث سرمایه گذاری و تشویق سرمایه گذاری خارجی نیاز به دید بلندمدت و عقد قراردادهای هوشمند و با ایجاد بسترهای مناسب توسعه ای مالی و فنی دارد. ضرورت این امر در صنعت خودروسازی که از نظر مالی و فنی نیازمند برنامه ریزی مناسب جهت رشد و توسعه در زمان اندکی است، بیشتر احساس می شود.
وی ادامه داد: صنعت خودرو نیازمند مولفه های گوناگونی همچون دانش فنی نرم افزاری و سخت افزاری و تحلیلی، ساخت ابزارآلات و دستگاه های ساخت، دستگاه های تست های مختلف و .... است. هر یک از این قسمت ها نیازمند برنامه ریزی و هماهنگی بسیار دقیق و جزئی است. در مرحله اول نیاز به انتخاب شرکت های به روزی که در آن زمینه به صورت کاملا تخصصی فعالیت کرده باشند، وجود دارد. با توجه به رشد و پیشرفت خودروسازان مطرح دنیا نسبت به صنایع خودروسازی داخلی تعریف گام های موثر ضرورت دارد تا بتوان به صورت تدریجی و با استفاده از همکاری های مشترک تعریف شده با خودروسازان مطرح خارجی این عقب ماندگی را جبران کرد.
این تئوریسین و تحلیلگر صنایع خودرو با اشاره به این موضوع تشریح کرد: با توجه به لزوم رشد و جبران عقب ماندگی ها در مراحل آغازین توسعه صنعت خودرو ، این صنعت باید در یک دوره نسبتا طولانی مورد حمایت دولت قرار بگیرد. در ادامه سیاست دولت باید در راستای ترویج و توسعه داخلی سازی تغییر یابد. در واقع صنایع خودروسازی موظف می شوند به جای فروش قطعات کاملا منفصله CKD به تولید خودروهایی بپردازند که بخش عمده ای از آن در داخل تولید می شود.
دکتر تقوامنش افزود: همچنین توسعه مراکز تحقیق و توسعه و تعامل با شرکت های خودروسازی خارجی نیاز به مراکز علمی و پژوهشی قوی در داخل دارد تا بتوان کار انتقال دانش به خوبی صورت پذیرد. بنابراین مراکز تحقیق و توسعه باید به گونه ای باشند که در ابتدای امر هزینه بر هستند و هیچ گونه خروجی خاصی نمی توان از آنها انتظار داشت اما در ادامه با یک برنامه ریزی مناسب توسعه ای به مرور بازوی صنعت خودروسازی در امر سرمایه گذاری مولد اقتصادی خواهند بود..
وی با تاکید بر لزوم استراتژی های مدون و سیاست های بلندمدت در صنعت خودروسازی بیان کرد: شرکت های خودروسازی مطرح دنیا برای وجود امنیت در سرمایه گذاری خود، نیاز به قوانین بلندمدت و سیاست توسعه ای ویژه در شرکت های خودروسازی داخلی دارند. این امنیت در سرمایه گذاری شامل عقد قرارداد در تیراژ مشخص تولید با آنها است. متاسفانه تاکنون قراردادهای مختلفی با شرکت های خارجی بسته شده است اما در بستن قرارداد به آینده این صنعت لزوم انتقال دانش و تکنولوژی و .... اهمیت داده نشده است و تنها به تولید و عدم توقف خطوط تولید تمرکز شده است و همین امر باعث ایجاد وابستگی به شرکت های خارجی گردیده است. به عنوان مثال در گذشته قراردادهایی با شرکت های معتبر دنیا مانند Continental و یا BOSCH منعقد شده است اما قراردادها به گونه ای بوده که قطعات سیستم EMS که یکی از سیستم های پیشرفته صنعت خودروسازی است و یکی از آنها ECU است صرفا جهت واردات انجام شده است. با توجه به اهمیت خروج ارز هیچ گونه آورده فنی و ارزی برای خودروسازی نداشته است و به نوعی سود یک طرفه به جیب شرکت های خارجی رفته است.
مدیر سابق صنایع خودرو و نیرومحرکه ادامه داد: در ابتدای امر با درنظر گرفتن تعداد مشخصی خرید از این شرکت‌ها، می‌توان امنیت در سرمایه‌گذاری را ایجاد کرد، به طوری که بحث سرمایه‌گذاری به مخاطره نیفتد. زیرا با جذب سرمایه‌گذار خارجی، می‌توان در انتقال دانش فنی و بومی‌سازی آن استفاده کرد. در این میان، نکته ای که بسیار حاثز اهمیت است، عقد قرارداد بسیار هوشمندانه و با ظرافت بالا است که تمام جوانب فنی، مالی و زیرساختی و ... را در بر بگیرد.
دکتر فرهاد تقوامنش در خصوص شرایط مندرج در قراردادها در بحث تیراژ گفت: به عنوان مثال می‌بایست در قرارداد این موارد گنجانده شود که در تیراژ بیش از 2 هزار، دانش نرم افزاری ECU به شرکت خودروساز داخلی انتقال یابد. در تیراژ فرضا 5 پنج هزار به بعد خط تولید ECU در داخل راه‌اندازی شده و دانش سخت افزاری منتقل گردد و بخشی از سود فروش نیز به شرکت خارجی اختصاص یابد. در تیراژ بیش از 50 هزار نیز، سرمایه به طور کامل به خودروساز داخلی منتقل شود. در این نوع قرارداد دانش فنی به طور کامل منتقل و در یک قرارداد دو طرفه، منفعت طرفین تامین خواهد شد. همین ایده را می‌توان برای قطعات با تکنولوژی بالا در صنعت خودرو درنظر گرفت. می توان با ایجاد قراردادهایی دوطرفه، به صورت کامل بحث انتقال تکنولوژی را انجام داد.
وی در خصوص چگونگی تقویت قطعه‌سازان داخلی در قراردادهای منعقده با شرکت‌های خارجی تصریح کرد: می‌توان با محوریت مشارکت هر دو طرف قطعه ساز خارجی و خودروساز داخلی، با عقد قراردادهایی بلندمدت نسبت به ارتقای خطوط تولید قطعه‌سازان، خرید دستگاه های تست قطعات، آموزش و نرم افزارهای تحلیلی و .... اقدام نمود. بسیاری از قطعات داخلی تا حدود 90 درصد بومی شده اند و اراده و همت ویژه ای در سال های اخیر برای بومی سازی آن صورت نپذیرفته است. ابتدا باید به صورت ویژه و دقیق، نقاط ضعف و مشکل هر قطعه را بررسی کرد و با ایجاد تعامل با شرکت خارجی، به تدریج نقاط وابستگی را از بین برد.
این تئوریسین و تحلیلگر صنایع خودرو در خصوص بومی سازی سیستم‌های با تکنولوژی بالا به گیربکس اتوماتیک اشاره کرد و افزود: قاعدتا انتظار پیشرفت بسیار سریع در این بخش نمی‌رود اما می توان با ریل‌گذاری بسیار دقیق و هوشمندانه در مدت زمان بسیار مشخص به بومی سازی تکنولوژی و ساخت آن فکر کرد.
دکتر فرهاد تقوامنیش توضیح داد: شرکت های اروپایی پیشرفت های زیادی در این نوع گیربکس داشته اند به طوری که تحلیل این نوع گیربکس ها با نرم افزارهای مختص آن شرکت ها انجام می شود و ساخت آنها نیز با ابزارآلات بسیار دقیق و تست آنها با تجهیزات بسیار گران و ویژه صورت می پذیرد.
وی تاکید کرد: بر همین اساس و همانطور که اشاره شد در تمام زمینه‌ها باید با شرکت های مختلف اروپایی وارد مذاکره شد و یک تیم کامل و هماهنگ جهت مدیریت تیم های زیرمجموعه‌های مختلف تشکیل داد. البته پیش از آن هماهنگی باید با مدیریتی بالاتر صورت بپذیرد که این نوع گیربکس برای چه پلتفرمی و چه خودرویی قرار است، استفاده شود و چه تیراژی باید برای آن در نظر گرفته شود. بنابراین تمام تیم های تعبیه شده باید هماهنگی مثال زدنی با یکدیگر داشته باشند و به صورت کامل و متحد از برنامه های یکدیگر پیروی کنند.
مدیر سابق صنایع خودرو و نیرومحرکه همچنین در حوزه بومی‌سازی از قطعه انژکتور که قطعه‌ای با تکنولوژی ویژه است، یاد کرد و گفت: می توان با اختصاص دادن چندین شرکت داخلی و با محوریت خودروساز داخلی با شرکت مطرح خارجی وارد مذاکره شد و نسبت به انعقاد قراردادی بلندمدت اقدام کرد.
دکتر تقوامنش در خصوص مراحل انعقاد این قرارداد به خرید فرضا پنج هزار قطعه از شرکت خارجی در مرحله نخست اشاره کرد و افزود: مرحله دوم انتقال دانش طراحی و تحلیل قطعه انژکتور است، تا در صورت هرگونه تغییر، قطعه ساز داخلی بتواند به صورت کامل و مستقل این تغییر را اعمال نماید. مرحله سوم، آموزش خطوط تولید و انتقال تکنولوژی از شرکت خارجی به داخلی. خرید خطوط تولید و انتقال آن به شرکت داخلی ، در مرحله چهارم قرار دارد به این ترتیب که فرضا در 50 هزارتای اول سود مشخصی
به شرکت خارجی به صورت درصدی تعلق یابد و بعد از آن، این سود مشترکا به قطعه ساز و خودروساز داخلی اختصاص یابد.
وی ادامه داد: وجود خودروساز داخلی فی‌مابین قطعه ساز داخلی و خارجی، اطمینان در سرمایه‌گذاری را در هر دو طرف ایجاد می نماید. در سرمایه گذار خارجی، امنیت در مباحث های مالی و خرید را تضمین می‌کند تا در ادامه مشکلی در این زمینه بروز نکند و برای سرمایه گذار داخلی، امنیت در فروش و به مخاطره نیفتادن آن و امنیت در سرمایه گذاری را تامین می‌کند.
این تئوریسین و تحلیلگر صنایع خودرو در خصوص خدمات پس از فروش گفت: در این باره، می توان به ایده هایی همچون در نظر گرفتن نمایندگی های ویژه در سطح شهر و چاپ بروشورهای بسیار تخصصی به منظور انتقال دانش و تکنولوژی های جدید به مردم اشاره کرد. همچنین می توان با ارتقای کیفیت قطعات و به منظور جذب مشتریان، گارانتی قطعات را افزایش داد. به عنوان مثال می‌توان نسبت به آموزش نحوه استفاده بهینه از گیربکس اتوماتیک به مصرف‌کنندگان، به نحوی که استفاده از آن، منجر به آسیب نشود، اقدام کرد.
دکتر فرهاد تقوامنش در خصوص متعادل سازی قیمت خودرو بیان کرد: با کاهش هزینه های جاری، جذب سرمایه گذاری خارجی، توسعه و بومی سازی قطعه سازی داخلی، قراردادهای توسعه ای مشترک با قطعه سازان و...، قیمت قطعات و خودرو
کاهش می‌یابد. در زمینه قیمت می توان قیمت خودروهای داخلی را با خودروهای خارجی مقایسه کرد.
وی در خصوص شاخصه‌های موثر در جذب مشتریان گفت: مشتریان خودرو عموما به دلیل وجود برخی شاخصه‌ها در خودرو، حاضر هستند، قیمت بیشتری را هزینه کنند. شاخصه‌هایی نظیر آینه برقی، تهویه اتوماتیک، سیستم PEPS ، سیستم تعویض دنده بهینه، کروز کنترل و محدودکننده سرعت، سیستم مولتی مدیا، قراردادن سنسورهای باران، دید عقب. به عنوان مثال سیستم کروز کنترل و محدود کننده سرعت به عنوان یکی از شاخصه‌های مشتری پسند در میان مشتریان داخلی، هزینه چندانی برای خودروساز داخلی ندارد، اما مشتریان، قیمت بالاتری برای این ویژگی هزینه می‌کنند. می‌توان با استفاده از ویژگی های خودروسازی‌های خارجی و استفاده از تجربیات آنها نسبت به تعبیه ویژگی های با تکنولوژی بالا و مشتری پسند اقدام نمود.
مدیر سابق صنایع خودرو و نیرومحرکه ادامه داد: قطعه کالستر و یا جلوآمپر، بخش دیگری است که برای مشتریان، بسیار جذاب به نظر می رسد. علاوه بر بحث زیبایی، نشان دادن سرعت خودرو، دمای آب، دور موتور و ... به صورت عددی و نشان دادن بسیاری از پارامترهای دیگر برای اطلاع راننده، می تواند برای وی جذاب باشد. نکته دیگر که برای مشتریان جذاب است، بدنه خودرو است که طراحی زیبای آن، در جذب مشتری برای خرید خودرو بسیار موثر است.
دکتر فرهاد تقوامنش همچنین از مقوله صادرات به عنوان یک حوزه مغفول در صنعت خودرو نام برد و گفت: بزرگ‌ترین مشکل خودروسازان خارجی، حمل و نقل خودرو از یک کشور به کشور دیگر است که بعضا از طریق کشتی و دریا صورت می‌پذیرد. اما این مشکل در کشورهای همسایه ایران به هیچ وجه وجود ندارد و کشورهای همسایه در این صنعت، بازار بسیار ویژه ای برای اقتصاد خودروسازی داخلی محسوب می شوند.
وی با اشاره به اینکه فرصت بی نظیری برای خودروسازان داخلی در زمینه صادرات فراهم است، تصریح کرد: کشورهای همسایه ایران نظیر عراق، سوریه و... بعضا خواستار خودروهایی با تکنولوژی های قدیمی هستند. بازار این کشورها، تشنه خودروهای روز داخلی هستند و با وجود واحدهای بازرگانی و بین المللی قوی می‌توان زمینه صادرات به این کشورها را فراهم کرد. همچنین می‌توان به ایجاد خطوط تولید در این کشورها اشاره کرد، به گونه‌ای که طی یک سرمایه‌گذاری مشترک، نسبت به ایجاد خودروسازی با برند داخلی و با سود مشارکت دوطرفه، تولید خودرو را در کشور همسایه ایجاد نمود و قطعا با نیروی کار آن کشورها و ارزآوری در قراردادهای تولید، به طور کامل منفعت دوطرفه برای دو کشور حاصل می‌شود.
این تئوریسین و تحلیلگر صنایع خودرو افزود: خوشبختانه ایران یکی از قوی‌ترین کشورهای خودروسازی در منطقه است و متاسفانه در زمینه انحصاری کردن برندهای داخلی و جذب بازارهای منطقه اقدام قابل توجهی نشده است. امیدواریم ضمن انعقاد قراردادهای بلندمدت و جذب ارزهای خارجی که از کشورهای منطقه حاصل می‌شود، بتوان نسبت به شروع پروژه های جدید مانند خودروی برقی و هیبریدی و ... در ایران اقدام نمود.
دکتر فرهاد تقوامنش تاکید کرد: نکته ای که باید برای آن اهمیت ویژه ای درنظر گرفت، بحث زمان است. باید به سرعت مباحث مربوط به جذب سرمایه‌گذاری خارجی و عقد قراردادهای بسیار هوشمند انجام شود و علاوه بر آن، با بومی سازی، به صادرات گام به گام آنها به کشورهای منطقه اقدام نمود. این امر باعث افزایش گردش مالی شرکت های خودروساز داخلی شده و نتیجه آن به افزایش طرح های توسعه ای و دانشی خواهد بود.
لزوم توسعه منابع انسانی متخصص و برقراری اتصال دوباره صنعت با دانشگاه
وی در خصوص ارتباط صنعت خودروسازی با دانشگاه گفت: متاسفانه همگرایی عجیبی بین صنعت خودروسازی با دانشگاه دیده می شود. که متاسفانه این همگرایی در سال‌های اخیر تشدید شده است. اما به واقع این فاصله چرا روز به روز افزایش پیدا می کند. با بررسی جزئی تر می توان به نقش ضعیف دانشگاه ها در این زمینه پی برد. متاسفانه سرفصل هایی که در دروس دانشگاه تدریس می‌شود، در سال های گذشته بدون تغییر مانده است و مباحث و پیشرفت های داغ صنایع خودروسازی جائی در میان
متون و سرفصل های دروس دانشگاهی ندارد.
مدیر سابق صنایع خودرو و نیرومحرکه افزود: می‌بایست کارگروهی متشکل از دانشگاه و مراکز پژوهشی صنایع خودروسازی تشکیل شود و دروس دانشگاهی متناسب با نیازهای صنایع خودروسازی تغییر یابد. این کارگروه هیچ گاه نباید، حلقه ارتباطی خود را با دانشگاه قطع کند و می توان با تعریف پایان نامه های مرتبط با نیازهای صنعت برای مقاطع تحصیلات تکمیلی (این طرح در کشورهای روز دنیا پیاده شده است)، نیازهای صنعت را برطرف کرد.
دکتر فرهاد تقوامنش در ادامه در خصوص ارتباط خودروسازی با دانشگاه ها به تربیت دانشجویانی ویژه (تحت عنوان بورسیه) اشاره کرد و گفت: این افراد می‌بایست بعد از اتمام تحصیلات به عنوان نیروی انسانی جذب این صنعت گردند. اهمیت این موضوع از این جهت است که دیگر نیازمند استخدامی های جدید در این صنعت نیستیم. این دانشجویان می‌بایست، چندین سال اول به یادگیری موضوعات مختلف اقدام کنند و پس از چندین سال بعد از ورود، به پختگی لازم برسند.
وی در خصوص تامین مواد اولیه برای قطعه سازان با هدف کاهش قیمت تمام شده تصریح کرد: با توجه به ارتباطات خودروسازان با شرکت های تامین مواد اولیه موردنیاز قطعه‌سازان، نظیر فولاد مبارکه می توانند مواد اولیه قطعه سازان را تامین کنند. و با توجه به گردش مالی و نقدینگی که دارد، می تواند خریدهای عمده انجام دهد و با توجه به سفارش خریدی که به قطعه سازان می دهد، متناسب با آن، مواد اولیه مورد نیاز قطعه سازان را تحویل دهد. این امر تاثیر مستقیمی در کاهش قیمت دارد.
این تئوریسین و تحلیلگر صنایع خودرو همچنین گردش مالی و نقدینگی قطعه سازان را حائز اهمیت دانست و گفت: گردش مالی مانند خون در رگ های آنها می تواند جاری شود. خودروساز با صورتحساب های مالی مشخص و عقد قراردهای منظم، باید بتواند با کمک به قطعه سازان، منجر به کاهش قیمت تمام شده قطعه گردد. مدیریت ویژه ای باید در بحث تامین قطعاتی صورت پذیرد که هم تولید کننده داخلی دارد و هم تولید کننده خارجی. در این زمینه، بحث قیمت تمام شده و کیفیت قطعات مد نظر است و بحث مهم تر دیگر، لزوم حمایت از قطعه ساز داخلی است.
دکتر فرهاد تقوامنش گفت: هر چند، در ابتدای امر این موضوع، به ضرر خودروساز محسوب شود اما با حمایت خودروساز از صنایع داخلی بعد از گذشت مدتی، این امر به طور کامل به سود خودروساز خواهد بود و ارزی نیز از کشور خارج نخواهد شد.
وی همچنین با اشاره به بحث آنالیز قیمت مواد گفت: خودروساز با توجه به محاسباتی که در زمینه قیمت مواد انجام می دهد نسبت به قیمت قطعات، باید نظر کارشناسی دهد.
لزوم افزایش بهره وری منابع انسانی در محیط های کاری
مدیر سابق صنایع خودرو و نیرومحرکه گفت: در مسائل بهره وری و بازده کاری پرسنل صنایع خودروسازی، مباحث انگیزشی اهمیت بسیار بالایی دارد. نیروی کار باید به دید خدمت به مردم کشور و نسل های بعدی دید دلسوزانه ای به ادامه کار پیدا کند. این امر تحقق پیدا نمی کند، مگر با یک مدیریتی بسیار فنی و دقیق که با ارائه طرح هایی، (نه فقط بحث افزایش حقوق و مادی) به این امر کمک شایانی نماید. در واقع در صنایع خودروسازی مدیران باید با گذراندن آموزش تربیت منابع انسانی، دید بسیار دقیق و جامعی نسبت به این امر داشته باشند. ارائه آینده روشن برای افرادی که واقعا برای خدمت به این صنعت کار می کنند، عدم نگاه از بالا به پایین از سوی مدیران رده بالای این صنعت به کارشناسان، رصد مشکلات در تمام زمینه ها به صورت هفته ای و تاثیر کار و بهره وری پرسنل در حقوق دریافتی پرسنل و ... از طرح هایی است که می تواند انگیزه پرسنل را برای ادامه کار و خدمت به این صنعت ارتقا یابد.
آینده روشن صنایع خودروسازی چگونه می تواند اتفاق بیفتد؟
دکتر فرهاد تقوامنش گفت: متاسفانه بسیاری از افراد و کارشناسان به خطا و بدون دیدگاه کارشناسی و تخصصی نسبت به آینده این صنعت ابراز ناامیدی می‌کنند. بسیاری از خودروسازهای کره ای و ژاپنی، سابقه چندانی در این صنعت ندارند و در حال حاضر رشد بسیاری داشته‌اند. با ریل گذاری برنامه ای و طراحی دقیق می توان به زودی وارد عرصه رقابت با صنایع خارجی شد. خوشبختانه در بحث منابع انسانی کشور ایران یکی از قوی‌ترین کشورهای دنیا محسوب می‌شود. اما مشکل اصلی در بحث بسترها و ساختارهای سخت افزاری است. فرضا در طراحی قطعات نیاز به نرم‌افزارهای تخصصی و دستگاه های تست است که باید به صورت ویژه تامین آنها مورد توجه قرار گیرد. متاسفانه در این صنعت طرح ها و برنامه های کوتاه مدت دیده شده اما، نتایج ویژه ای دیده نشده است. همان طور که می توان درخت های با عمر کوتاه در زمین کاشت (گرچه رشد سریع تری دارند اما پایداری و عمر کمتری دارند)، اما با دید بلند مدت می توان درخت های با عمر بالاتری کاشت (گرچه دیرتر سبز می شوند)، اما نسل های آینده از سبزی میوه های آن بهره مند می شوند.
